Πώς γίνεται τη μία μέρα να παγώνεις σε αλπικό περιβάλλον και την επόμενη να βουτάς στα ζεστά νερά του κόλπου ή του Ειρηνικού, ιδρωμένος μετά από διάσχιση ενός τροπικού δάσους; Όπως μάθαμε στο The World Offroad, στο Μεξικό η κλιματική αλλαγή είναι καθημερινότητα.
Κείμενο: Άκης Τεμπερίδης φωτογραφίες: Βούλα Νέτου & Α.Τ.
Αυτό το τεράστιο Ζ που ζωγραφίσαμε στον μεξικανικό χάρτη τον περασμένο μήνα έχει μήκος 2100 χιλιόμετρα. Δεν είναι πολλά, όμως κάθε σταθμός ήθελε τον χρόνο του. Η διαδρομή ξεκίνησε από τις πυραμίδες Τεοτιχουακάν και κατέληξε στο Σαν Κριστόμπαλ ντε λας Κάσας της Τσιάπας. Αν ακολουθούσαμε τον συντομότερο δρόμο – τους αυτοκινητοδρόμους 150/145 – θα είχαμε φτάσει στη νοτιότερη πολιτεία του Μεξικού σε 12 ώρες περίπου σύμφωνα με το google maps – 914 χιλιόμετρα είναι όλα κι όλα. Δύο εργάσιμες ημέρες με υπερωρίες για το Iveco. Κι όμως, χρειαστήκαμε περίπου ένα μήνα με τους δικούς μας ρυθμούς.
ΑΠΟ ΤΑ ΨΗΛΑ ΣΤΑ ΧΑΜΗΛΑ
Η Πουέμπλα ήταν από τις αγαπημένες μας πόλεις μετά το πρώτο The World Offroad. Τη βρήκαμε αισθητά ανεπτυγμένη, με περισσότερη κίνηση, αλλά πάντα γοητευτική. Τέσσερα βράδια μείναμε ακριβώς έξω από το αστυνομικό τμήμα και γράψαμε τουλάχιστον τριάντα χιλιόμετρα με τα πόδια στους δρόμους του ιστορικού κέντρου. Αρχοντική πόλη, με απίστευτη αγορά, κορυφαία κουζίνα και ωραίους ανθρώπους. Αν είχε θάλασσα θα ζούσαμε αύριο εκεί. Ίσως με αυτό το σκεπτικό, αντί να πάμε νότια προς Οαχάκα, κατευθυνθήκαμε προς τα ανατολικά για να βγούμε στη Βερακρούζ, στον κόλπο του Μεξικού, την οποία δεν είχαμε επισκεφτεί το 2009. Και σα να μην έφτανε αυτό, κάναμε και μία παράκαμψη που μας έκοψε κυριολεκτικά την ανάσα, την ανάβαση προς το Πίκο ντε Οριζάμπα, την ψηλότερη κορυφή του Μεξικού στα 5.636 μέτρα. Φιλοδοξούσαμε να φτάσουμε στα 4.580 μέτρα, στη Σιέρα Νέγκρα όπου βρίσκεται το μεγάλο χιλιοστομετρικό τηλεσκόπιο Αλφόνσο Σεράνο, το οποίο συνετέλεσε στην πρώτη φωτογράφιση μίας μαύρης τρύπας στην ιστορία, όμως ήθελε ειδική άδεια για να περάσουμε την μπάρα. Έτσι, αρκεστήκαμε στα 4.100 μέτρα. Μετά από μία μοναχική νύχτα με θέα το Πίκο ντε Οριζάμπα, με τη θερμοκρασία να πέφτει στους -2°C και με ελαφρύ πονοκέφαλο οι τρεις μας λόγω ανεπαρκούς εγκλιματισμού, κατηφορίσαμε τελικά προς Βερακρούζ.
Με 40 χλμ./ώρα μέση ταχύτητα βγάλαμε τη διαδρομή των 170 χιλιομέτρων που περνούσε μέσα από τροπική ζούγκλα, λόγω βροχής και τρομερής κίνησης. Τουλάχιστον αποζημιωθήκαμε με μία βουτιά στα φουσκωμένα αλλά ζεστά νερά του μεξικανικού κόλπου στην ακτή με το συμπαθητικό όνομα Τσατσαλάκας. Πρόκειται για ένα αυθεντικά μεξικάνικο θέρετρο, το οποίο μας θύμισε ανατολική Αφρική. Περάσαμε δύο βράδια μπροστά στην αμμουδιά και κανένας δεν ενοχλήθηκε. Και την επόμενη παίξαμε με γουρούνες στους αμμόλοφους. Να λοιπόν γιατί αγαπάμε το Μεξικό: είναι όλα χαλαρά εδώ, φιλικά στον χρήστη. Στην ηρωϊκή – όπως ονομάζεται – Βερακρούζ, “κλέψαμε” μία ακόμη νύχτα σε πάρκινγκ πίσω από ένα McDonalds με την απαραίτητη “προπίνα” (χαρτζηλίκι) των 50 πέσος στον συνταξιούχο σεκιουριτά “για να μας προσέχει”. Πώς μας φάνηκε η πόλη; Μποέμισα και βαριεστημένη, παρότι είναι το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας. Η παραλιακή της, το Μαλεκόν, μας θύμισε την αντίστοιχη του Μαζατλάν, μόνο που εκεί ο ήλιος δύει μέσα στον Ειρηνικό, ενώ εδώ ανατέλλει μέσα από τη θάλασσα. Όσο για το ιστορικό κέντρο, είχε όμορφες γωνιές και κάποιες παρακμιακές εικόνες που παραδόξως συνεισφέρουν στη γοητεία της πόλης. Στο λιμάνι έμαθα από ντόπια παλικάρια ένα κόλπο να βγάζω τίμιο χαρτζηλίκι αν ξεμείνω. Τι κάνουν; Ζητούν από τους τουρίστες να ρίξουν ένα κέρμα στη θάλασσα, βουτάνε στο βυθό και το παίρνουν!
ΑΝΑΒΑΣΗ ΣΤΗ ΣΙΕΡΑ ΜΑΝΤΡΕ
Από τη Βερακρούζ κινηθήκαμε παραθαλάσσια μέχρι το γοητευτικό Τλακοτάλπαν, για το οποίο μας είχε μιλήσει φίλος Μεξικανός αρχιτέκτονας. Και άξιζε τόσο που δεν θέλαμε να φύγουμε. Μία μικρή πόλη πάνω σε ποτάμι με ψαροπωλεία και ταβερνάκια στην όχθη, θαυμάσια αρχιτεκτονική στο διευρυμένο κέντρο και μία ηρεμία πρωτόγνωρη για μεξικανική πόλη. Μείναμε δύο βράδια δίπλα στην όχθη και πήραμε μία βαθιά ανάσα για να ανηφορίσουμε και πάλι στη ραχοκοκκαλιά της χώρας από τη σχεδόν ξεχασμένη εθνική Mexico 175. Προορισμός Οαχάκα, χιλιόμετρα 334, δύο μέρες δρόμος. Μέχρι το Τουξτεπέκ, η διαδρομή ακολουθούσε το ποτάμι. Στεναδούρι με πολλή κίνηση και το πρώτο απόγευμα κάναμε μόλις 120 χιλιόμετρα, μέχρι το Σαν Χουάν Μπαουτίστα. Κι ευτυχώς που δε συνεχίσαμε μέσα στη νύχτα. Την επόμενη ξεκίνησε μία ατέλειωτη ανάβαση τύπου “1η, 2α, 3η, 2α, 1η”. Σε μία ώρα από τα 100 μέτρα υψόμετρο στα 1500 με μέση ταχύτητα 29 χλμ./ώρα. Και η ανηφόρα συνεχίστηκε μέχρι τα 3000 μέτρα, όπου οι τροπικοί θυμίζουν Ελλάδα στα 1000, δηλαδή το δάσος βροχής και η υγρασία δίνει τη θέση του σε πεύκα, έλατα και κέδρους με κρυστάλλινη ατμόσφαιρα. Μετά κατεβήκαμε στα 600 και από εκεί πάλι στα 2000 για να κατεβούμε τελικά στα 1500 μέτρα της Οαχάκα. Ρόλερ κόστερ πραγματικό με μέση ταχύτητα 32 χλμ./ώρα, αλλά τελικά το Iveco μας έβγαλε ασπροπρόσωπους. Και άξιζε τον κόπο η διαδρομή.
Η Οαχάκα δεν είναι μόνο αγαπημένη πόλη, αλλά μας επιφύλαξε και ελληνική φιλοξενία, όπως και το 2009. Η πόλη έχει αλλάξει πολύ από τότε. Είναι πλέον πιο “μακιγιαρισμένη” και κοσμοπολίτικη, χάρη στην άφιξη μερικών χιλιάδων digital nomads που επιλέγουν να ζήσουν εκεί, εργαζόμενοι εξ΄ αποστάσεως. Τα ενοικιαζόμενα Airbnb, όπως μάθαμε, είναι η επιχείριση της μετα-πανδημικής εποχής και οι τιμές έχουν απογειωθεί. Σκεφτείτε ότι σε κεντρικό ξενοδοχείο όπου είχαμε μείνει πριν 13 χρόνια με 250 πέσος, σήμερα το δίκλινο κοστίζει 1.300. Όμως δε χρειαστήκαμε δωμάτιο, καθώς για άλλη μια φορά μας άνοιξε το σπίτι του ο Μακεδόνας Αλέκος Γκαντώνας, ο οποίος δεν είχε την παραμικρή ιδέα πού βρισκόμασταν, πόσο μάλλον ότι πλησιάζαμε στην πόλη του. Όπως καταλαβαίνετε, η Οαχάκα μας έκανε να νιώσουμε ότι έχουμε οικογένεια εκεί. Η φιλοξενία είναι το καλύτερο δώρο για τον ταξιδιώτη. Πόσο μάλλον μία ελληνομεξικανική φιλοξενία…
ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΓΙΑ ΧΙΠΙΣ ΚΑΙ ΣΕΡΦΙΣΤΕΣ
Στην κοιλάδα της Οαχάκα μείναμε πέντε μέρες και θα μπορούσαμε να είμαστε ακόμη εκεί, αλλά θέλαμε να προχωρήσουμε. Πήραμε λοιπόν την παλιά εθνική 131, την οποία θυμόμουν από την προηγούμενη φορά με το Land Rover. Άλλος ένας δρόμος – τρενάκι του τρόμου. 260 χιλιόμετρα – εξήμισι ώρες την υπολογίζει το google. Πολύ αισιόδοξο. Εμείς χρειαστήκαμε δέκα περίπου, σε δύο διαφορετικές μέρες. Σε κάποια σημεία ο δρόμος γινόταν χωμάτινος γεμάτος λακούβες και νεροφαγώματα στην άκρη που έμοιαζαν σα να θέλουν να καταπιούν το Iveco. Τελικά, φτάσαμε εξουθενωμένοι αλλά σώοι στο Πουέρτο Εσκνονδίδο και το πρώτο που κάναμε ήταν μία βουτιά σε ένα από τα λιμανάκια του, το “αγγελάκι” (Anjelito).
Το Πουέρτο Εσκονδίδο πρωταγωνιστούσε σε μία από τις πιο δημοφιλείς – και σέξι – μεξικανικές ταινίες που γυρίστηκαν ποτέ, το Y tu mamá también. Δεν ξέρω αν ευθύνεται ο εφηβικός ερωτισμός της ταινίας, το κλίμα στην ακτή αυτή του Ειρηνικού ή τα ιδανικά για σερφ κύματα, πάντως το “κρυμμένο λιμάνι” έχει τραβήξει πολύ κόσμο από Καναδά και ΗΠΑ. Όχι μόνο τουρίστες, αλλά και χειμερινούς κατοίκους. Κι αυτό σε ένα απομονωμένο γεωγραφικά μέρος με μικρό αεροδρόμιο, το οποίο οι ντόπιοι θεωρούν κάτι σαν “άγρια δύση”.
Συνεχίζοντας από την ακτή του Ειρηνικού προς τα ανατολικά, συναντήσαμε κι άλλα θέρετρα κομμένα και ραμμένα για gringos. Τα προσπεράσαμε αδιάφορα και μπήκαμε στην Τσιάπας, αφού διασχίσαμε το πιο ανεμοδαρμένο σημείο του Μεξικού, τη La Ventosa – όνομα και πράγμα. Διόλου τυχαία για δεκάδες χιλιόμετρα συναντάς εκατοντάδες ανεμογεννήτριες σε ένα αδιάφορο κατά τ’ άλλα τοπίο. Η Τσιάπας είναι άλλος κόσμος. Πρασινίζει ο τόπος στα υψίπεδα και η φύση αρχίζει να ξεσπαθώνει. Καταρράκτες παντού, ένα μεγαλειώδες φαράγγι έξω από την άσχημη σχετικά πρωτεύουσα Τούξτλα Γκουτιέρες και η ατέλειωτη ανηφόρα μέχρι τα 2200 μέτρα, όπου βρίσκεται το Σαν Κριστόμπαλ ντε λας Κάσας. Αγαπημένο επίσης από το 2009. Βρήκαμε μάλιστα φίλους overlanders με δικά τους παιδιά εδώ και λέμε να μείνουμε παρέα όλοι μαζί σε ένα εκπληκτικό κάμπινγκ. Ο επόμενος μήνας μπορεί να είναι ο τελευταίος μας στο Μεξικό, όμως αναμένεται ο πιο συγκλονιστικός, με πολλή ζούγκλα, πολιτισμό Μάγια, σενότες, Γιουκατάν και ίσως ένα αεροπορικό ταξίδι – έκπληξη στο μεγάλο μας ταξίδι.
Καλά ταξίδια να έχουμε όλοι με τη νέα χρονιά!
The World Offroad Photo Gallery
Η κεντρική πλατεία Ζόκαλο της Πουέμπλα με την μπαρόκ αρχιτεκτονική είναι ακόμη ένα μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco.
Ο καθεδρικός ναός της Πουέμπλα.
Εξαιρετικές οι κλειστές αγορές της Πουέμπλα (φωτογραφία), της Βερακρούζ και της Οαχάκα.
Όχι, δε μας συνέλαβαν. Στην Πουέμπλα, η δημοτική αστυνομία προσφέρει θέση πάρκινγκ σε εποχούμενους τουρίστες έξω από το κτίριό της. Στο δωρεάν πακέτο περιλαμβάνεται ντους, νερό και πρωινό δύο βήματα από το ιστορικό κέντρο. Και η καλύτερη προστασία του αυτοκινήτου!
Το ιδιαίτερο Τλακοτάλπαν της πολιτείας Βερακρούζ, στις όχθες του ποταμού Παπαλοάπαν. Η ονομασία σημαίνει “χωρισμένη γη”. Η πόλη ιδρύθηκε τον 12ο αιώνα από τους Τοτονάκ, στη συνέχεια κατακτήθηκε από τους Αζτέκους και το 1518 από τους Ισπανούς, οι οποίοι τη μετέτρεψαν σε ένα θαυμάσιο δείγμα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής με στοιχεία Καραϊβικής. Μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco από το 1998.
Έτοιμοι για ύπνο έξω από το Δημαρχείο του Σαν Χουάν Μπαουτίστα μετά από ευγενική πρόσκληση της δημοτικής αστυνομίας
Κοτόπουλο με τρίχρωμο Μόλε σε εστιατόριο της Πουέμπλα, τη σάλτσα – σύμβολο της μεξικανικής κουζίνας. Συνολικά υπάρχουν πάνω από πενήντα συνταγές σε διάφορα χρώματα, με έως 20 συστατικά η καθεμία και με ποικιλία πενήντα περίπου πιπεριών που καλλιεργούνται στη μεξικανική γη – οι περισσότερες στην περιοχή της Οαχάκα. Το πιο ονομαστό Μόλε είναι όμως το μαύρο Πομπλάνο (από την Πουέμπλα) με φυσικό κακάο.
Το Τλακοτάλπαν ετοιμάζεται για τον ετήσιο εορτασμό της Παναγίας της Καντελαρίας (Virgen de la Candelaria) στις 2 Φεβρουαρίου.
Σε κάθε πόλη του Μεξικού βρίσκεις παραδοσιακούς τεχνίτες, ικανούς να επισκευάσουν τα πάντα.
Παστόρ (βοσκός), ο μεξικάνικος γύρος. Χοιρινός, όπως ο ελληνικός, αλλά προέρχεται από τον λιβανέζικο σαγουαρμά, που είναι πιο πικάντικος. Κλασικό street food από την Πουέμπλα, σερβίρεται με τάκος ή τόρτας (ψωμάκια) και κομματάκια ανανά μέσα.
Το Ζόκαλο, η κεντρική πλατεία της ηρωϊκής Βερακρούζ με τους παραδοσιακούς λούστρους και τα ιστορικά καφέ τριγύρω.
Από τους αμέτρητους αρχαιολογικούς χώρους του Μεξικού, η μεσοαμερικανική πόλη Σεμποάλα βόρεια της Βερακρούζ, έχει ιδιαίτερη ιστορική αξία, καθώς ήταν ο πρώτος οικισμός που αντίκρυσαν οι Ισπανοί κατακτητές στην αμερικανική ήπειρο το 1519. Η πόλη είχε ιδρυθεί 1500 χρόνια πριν και ήκμασε στη λεγόμενη μετακλασική περίοδο (1000-1150 μ.Χ.), όταν έφτασε να έχει 30.000 κατοίκους, κυρίως των φυλών Τότονακ, Σιναντέκα και Ζάποτεκ. Στη φωτογραφία βλέπετε τον ναό του ήλιου.
Επιστροφή στη θάλασσα, στην ακτή Τσατσαλάκας της Βερακρούζ, μετά από δύο μήνες στα ορεινά της Σιέρα Μάντρε. Τον κόλπο του Μεξικού τον είχαμε αφήσει πίσω μας τον Απρίλιο στη Λουιζιάνα των ΗΠΑ.
Στην Οαχάκα γνωρίζουν ότι η Μακεδονία είναι ελληνική, χάρη στον Αλέκο Γκαντώνα από την Εράτυρα Κοζάνης που άνοιξε πριν από τρεις δεκαετίες το ομώνυμο κατάστημα ρολογιών δίπλα στην κεντρική πλατεία.
Αφηρημένη τέχνη τα καλώδια του ρεύματος σε όλες τις πόλεις του Μεξικού. Σε κάποιους δρόμους το Iveco δεν χωρά να περάσει.
Πολλοί σερφίστες – και όχι μόνο – από την Καλιφόρνια ή τον Καναδά, ξεχειμωνιάζουν στο Πουέρτο Εσκονδίδο. Αρκετοί μετακομίζουν μόνιμα στον τροπικό αυτό παράδεισο του Ειρηνικού.
Εξαιρετικής ομορφιάς το φαράγγι Σουμιδέρο, έξω από την Τούξτλα Γκουτιέρες χάρη στο υδροηλεκτρικό φράγμα που μετέτρεψε τον ποταμό Γκριχάλβα σε οικολογικό παράδεισο με κροκόδειλους, ιγκουάνα, ερωδιούς, πελεκάνους και μαϊμούδες. Το boat safari στη διαδρομή των 32 χιλιομέτρων μέχρι το φράγμα διαρκεί δύο ώρες και κοστίζει 14 ευρώ το άτομο. Σε κάποια σημεία οι ορεινοί όγκοι υψώνονται στα 800-1000 μέτρα.
Η εικόνα που συναντούσαμε στα 750 χιλιόμετρα ανάμεσα στη Σάντα Καταρίνα Χουκίλα της Οαχάκα και το Σαν Κριστόμπαλ ντε λας Κάσας. Χιλιάδες καθολικοί πιστοί, ταξιδεύουν για μέρες με αγροτικά, νταλίκες ή με τα πόδια προς την Παναγία της Χουκίλα, η οποία γιορτάζει στις 8 Δεκεμβρίου και στη συνέχεια προς την Παρθένο της Γουαδελόπης στο Σαν Κριστόμπαλ. Στη διαδρομή, προσκυνητές κάθε ηλικίας εναλάσσονται σε λαμπαδηδρομίες, οι οποίες συχνά εξελίσσονται σε θανατηφόρα ατυχήματα.
Στην Τσιάπας υπάρχουν πολλοί καταρράκτες. Ένας από τους πιο γραφικούς, ο Αγουασέρο, κοντά στην πόλη Σινταλάπα.
Όλες οι ειδήσεις