Ruta 7 ονομάζεται, αλλά είναι περισσότερο γνωστή ως Carretera Austral. Ο δρόμος του νότου. 1.247 συναρπαστικά χιλιόμετρα σε άσφαλτο και χώμα από το Πουέρτο Μόντ μέχρι το χωριό Βίγια Ο’Χίγκινς, ανάμεσα από ορμητικά ποτάμια, γαλαζοπράσινες λίμνες και κλειστοφοβικά φιορδ με θέα τις κορυφές, τα ηφαίστεια και τους παγετώνες των Άνδεων.
κείμενο: Άκης Τεμπερίδης, φωτογραφίες: Α.Τ., Βούλα Νέτου
Μέχρι το 1988, το νοτιότερο σημείο στο οποίο μπορούσες να φτάσεις με αυτοκίνητο στη Χιλή, ήταν το λιμάνι Πουέρτο Μοντ. Κάποιες μικρές πόλεις και χωριά που βρίσκονταν πιο νότια, στην περιοχή Αϊσέν, συνδέονταν μόνο ακτοπλοϊκώς, με αεροπλάνο ή μέσω της Αργεντινής. Από το 1963 η Χιλή άρχισε να μελετά ένα δρόμο που να οδηγεί στην καρδιά της Παταγονίας και τότε ακούστηκε για πρώτη φορά το όνομα Carretera Austral.
Μέχρι το 1973 έγιναν κάποια έργα διάνοιξης, τα οποία αντιστοιχούσαν στο 3% μόνο του συνολικού σχεδίου, όμως η στρατιωτική χούντα του Augusto Pinochet ήταν εκείνη που έβαλε σε πρώτη προτεραιότητα τον δρόμο ως έργο στρατηγικής σημασίας, παρότι στην περιοχή δε ζούσαν παρά μερικές δεκάδες χιλιάδες κτηνοτρόφοι και υλοτόμοι. Τα έργα ξεκίνησαν το 1976 και επιταχύνθηκαν μετά από μία διαμάχη της Χιλής με την Αργεντινή που παραλίγο να καταλήξει σε πόλεμο μεταξύ τους, με αντικείμενο τρία αμφισβητούμενα νησιά στο στενό Μπιγκλ, στη Γη του Πυρός.
Από το 1982, διαδοχικά τμήματα του δρόμου δόθηκαν στην κυκλοφορία και το 1989 το έργο ολοκληρώθηκε στο μεγαλύτερο μέρος του. Με τις δημοκρατικές κυβερνήσεις που ακολούθησαν την πτώση της χιλιανής δικτατορίας, το ’92 ολοκληρώθηκε η εγκάρσια διαδρομή προς το Τσίλε Τσίκο, το ’99 τα τελευταία 100 χιλιόμετρα μέχρι τη Βίγια Ο’Χίγκινς, το 2003 η σύνδεση με το γραφικό λιμανάκι Καλέτα Τορτέλ, ενώ όλο και περισσότερα τμήματα ασφαλτοστρώθηκαν.
Η Carretera Austral έχει σήμερα συνολικό μήκος 1.247 χιλιόμετρα, αλλά μαζί με τις εγκάρσιες συνδέσεις ξεπερνά τα 2.400. Τα πρώτα επτακόσια, από το Πουέρτο Μοντ έως το χωριό Σέρο Καστίγιο έχουν ασφαλτοστρωθεί, ενώ τα υπόλοιπα πεντακόσια, καθώς και ένα τμήμα που διασχίζει το εθνικό πάρκο Πουμαλίν είναι χωματόδρομος. Σε τρία σημεία, εξακολουθεί να μην υπάρχει δρόμος λόγω του ανάγλυφου του εδάφους και των φιορδ, οπότε η σύνδεση γίνεται με τοπικά φέρι. Η μία, ανάμεσα στο Ορνοπιρέν και το λιμανάκι Γκονζάλο, έχει μήκος 65 χιλιόμετρα περίπου, δηλαδή πέντε ώρες με το καράβι.
Γεύση από Βόρεια Ευρώπη
Όταν είχαμε ξαναβρεθεί στην Παταγονία το 2010, είμασταν στα πρόθυρα του χειμώνα, οπότε “κατηφορίσαμε” προς τη Γη του Πυρός από την πεδινή πλευρά της Αργεντινής. Αυτή τη φορά φτάσαμε στον νότο Φεβρουάριο, δηλαδή τέλη καλοκαιριού, οπότε η παράκαμψη από τη Ruta 40 προς τη δυτική πλευρά των Άνδεων είχε νόημα. Με το καλημέρα, στον δρόμο ακόμη προς το Πουέρτο Μοντ που περνά από τη λεγόμενη περιοχή των λιμνών, μας έκανε εντύπωση πόσο διαφέρει το χώμα, τα τοπία, ο καιρός και βέβαια οι άνθρωποι από τη μία πλευρά των Άνδεων στην άλλη, στο ίδιο ακριβώς γεωγραφικό πλάτος.
Ατέλειωτη “πάμπα”, άγονη ανεμοδαρμένη στέπα δηλαδή στην πλευρά της Αργεντινής, πράσινο και παγετώνες, φιορδ και κανάλια, λίμνες, ποτάμια και βροχές όλο τον χρόνο στην πλευρά της Χιλής. Άλλος πλανήτης. Όμως για όποιον δεν έχει ταξιδέψει στις δύο νοτιότερες χώρες της Αμερικής, η έκπληξη είναι το πόσο διαφέρουν οι άνθρωποι μεταξύ τους εκατέρωθεν της “κορντιγιέρα” – της οροσειράς των Άνδεων. Σε σχέση με τους Αργεντινούς, οι οποίοι είναι πρόσχαροι, γλεντζέδες και φιλότιμοι, δηλαδή “μεσογειακοί” τύποι, οι Χιλιανοί είναι πιο απόμακροι, ψυχροί και οργανωμένοι σαν “τεύτονες”.
Εξηγείται αυτό ιστορικά, μιας και από τον 18ο αιώνα, ενώ ήδη ζούσαν στην περιοχή Ισπανόφωνες άποικοι, πολλοί Γερμανοί μετοίκησαν με τις ευλογίες των χιλιανών κυβερνήσεων, για να “πάνε τη χώρα μπροστά”. Και τους ακολούθησαν περισσότεροι στα χρόνια του μεσοπολέμου, ειδικά στη νότια πλευρά της χώρας, η οποία εξάλλου θυμίζει Βαυαρία σαν τοπίο και κλίμα. Κάποιοι – ναζί υπό διωγμό κυρίως – προέκυψαν και μεταπολεμικά, όπως και στην Παταγονία της Αργεντινής.
Η Χιλή είναι μαζί με την Ουρουγουάη η πιο ανεπτυγμένη χώρα της νότιας Αμερικής και αυτό φαίνεται στα σπίτια, στις υποδομές, αλλά και στα αυτοκίνητα που συναντάς στον δρόμο. Αντίστοιχα ανεβασμένες είναι και οι τιμές, πρωτίστως των καυσίμων, τα οποία κοστίζουν 50% παραπάνω απ’ ό,τι στην Αργεντινή. Το υψηλότερο κόστος ζωής είναι συχνά αποτρεπτικό για “αιώνιους” ταξιδιώτες σαν κι εμάς, πόσο μάλλον όταν ακριβώς δίπλα βρίσκεται μία τόσο προσιτή και φιλόξενη χώρα.
Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι τουρίστες, βέβαια, προτιμούν τη Χιλή ως προορισμό, επειδή είναι οργανωμένη και ασφαλής σαν χώρα της βόρειας Ευρώπης. Η παρουσία της αστυνομίας είναι πιο έντονη και αν παρκάρεις ή κατασκηνώσεις στην ύπαιθρο – όπως συνέβη σ’ εμάς στο χωριό Τσαϊτέν – ευγενικά θα σε διώξουν. Λογικό, θα πείτε, από τη στιγμή που τα οργανωμένα κάμπινγκ είναι πολυάριθμα και πρέπει να επιβιώσουν. Όμως 30-40 ευρώ η διανυκτέρευση για εμάς είναι απαγορευτικό ποσό, όπως και το φαγητό έξω, που δύσκολα πέφτει κάτω από 12-15 ευρώ το άτομο, σε όλο το μήκος της Austral. Τουλάχιστον, τα τρόφιμα στο supermarket δεν ήταν αισθητά πιο ακριβά από την Αργεντινή. Όσο για το diesel. είδαμε την τιμή του να ξεκινά από 1,10 ευρώ στο Πουέρτο Μοντ και να ξεπερνά το 1,30 στα πιο νότια χωριά της διαδρομής. Ένα επιπλέον κόστος είναι τα φέρι. Το πρώτο μας κόστισε 25 ευρώ. Για το δεύτερο, έπρεπε να κλείσουμε εισιτήριο online, αλλά προτιμήσαμε να πάμε κατευθείαν στο Ορνοπιρέν και να δούμε.
Πάμε στα γραφεία της Somarco να κλείσουμε εισιτήριο κι ενώ είχαμε πληροφορηθεί ότι το κόστος δεν θα ξεπερνούσε τα 80-100 ευρώ, τελικά ξεπερνά τα 250. Η χαμηλή τιμή αφορά το πρωινό δρομολόγιο που είναι το μόνο επιδοτούμενο από την κυβέρνηση. Όμως όλες οι θέσεις είναι κλεισμένες για τις επόμενες είκοσι μέρες. Είπαμε, οι Χιλιανοί είναι οργανωμένοι, ακόμη και στις διακοπές τους. Βάζω τα μεγάλα μέσα δείχνοντας την παλιά δημοσιογραφική μου ταυτότητα, μήπως μας βρουν θέση στο πρωινό πλοίο και η ευγενέστατη υπεύθυνη της εταιρίας μου προτείνει να στηθούμε στην ουρά την επόμενη μέρα μήπως και υπάρξει μία ακύρωση.
Στα δεκαπέντε χιλιόμετρα, όμως, υπάρχει ένα άλλο λιμανάκι με αστείο όνομα (Πιτσικόλο…), από το οποίο επιχειρεί η εταιρία Naviera Austral. “Πάμε να δούμε”, λέμε. Φτάνουμε στο λιμάνι και εντελώς τυχαία το πλοίο βρίσκεται εκεί, όμως περιμένουν να μπουν πάνω από τριάντα αυτοκίνητα, ενώ όλοι οι επιβάτες είναι συγκεντρωμένοι στην προκυμαία σα να κάνουν διαδήλωση. Δεν καταλαβαίνουμε τι συμβαίνει, απλά παρακολουθούμε κι τα επόμενα λεπτά τρέχουν όλοι να μπουν στα οχήματά τους με την αγωνία σχηματισμένη στα πρόσωπά τους. Ρωτάμε μία κυρία και μας λέει ότι όλοι είχαν κλείσει εισιτήρια από εβδομάδες αλλά το πλοίο που ήταν να φύγει την προηγούμενη χάλασε, κοιμήθηκαν όλοι στον δρόμο και τώρα δεν ξέρουν αν θα χωρέσουν στο μικρό φέρι που επιστράτευσε η εταιρία.
Πανικός, αλλά εμείς εκεί, περιμένουμε στωϊκά, χωρίς ιδιαίτερες ελπίδες να μπούμε στο πλοίο. Αφού επιβιβάζονται όλοι, έρχεται ένας τύπος και μας ρωτά: “δεν έχετε εισιτήριο, σωστά; Περιμένετε να δούμε μήπως σας βάλουμε”. Η Βούλα μου υπενθυμίζει ότι δεν έχουμε πέσο μετρητά, ενώ ξέρουμε ότι στο λιμάνι αυτό δε δέχονται πληρωμή με κάρτα. “Ας μας βάλουν μέσα και αυτό είναι δικό τους πρόβλημα”, της λέω. Στο επόμενο λεπτό, με μάτια γουρλωμένα βλέπουμε τον τύπο να μας κάνει νόημα να επιβιβαστούμε. Τελικά χωρέσαμε, με τη σχάρα των ποδηλάτων να ακουμπά σχεδόν στην μπουκαπόρτα και τους Χιλιανούς επιβάτες να πανηγυρίζουν για χάρη μας. “Να αγοράσετε λαχείο, είναι απίστευτο το ότι χωρέσατε”! Το κάρμα του ανοργάνωτου – σαν κι εμάς – overlander. Όταν στο τέλος της διαδρομής μας ζήτησαν να πληρώσουμε 140 ευρώ για το Iveco και τους τρεις μας, με απόλυτη φυσικότητα τους είπα ότι έχουμε μόνο κάρτα. Ο υπάλληλος πήγε να μετανιώσει που μας έβαλε τελευταία στιγμή μέσα αλλά πάντα υπάρχει λύση. Του αφήσαμε τα τηλέφωνά μας και μετά από δύο μέρες, μας κάλεσαν, οπότε πήγαμε και πληρώσαμε στο γραφείο της εταιρίας στο Τσαϊτέν. Τέλος καλό – αν και ακριβό – όλα καλά.
Αντάξια της φήμης;
Σαφώς και η Carretera Austral είναι ένας δρόμος με παγκόσμια πλέον φήμη, όχι μόνο χάρη στους νομάδες influencers και τις ινσταγκραμικές φωτογραφίες τους, αλλά και στην τουριστική προβολή εκ μέρους ενός ισχυρού οικονομικά κράτους με εξαιρετικό μάρκετινγκ. Τη διασχίσαμε μέσα στην υψηλή περίοδο, ανάμεσα σε Χιλιανούς και ξένους ταξιδιώτες που ονειρεύονταν από χρόνια να οδηγήσουν στις εσχατιές της Παταγονίας.
Πολλοί κάνουν τη διαδρομή με ποδήλατο ή οτοστόπ, συνδυάζοντάς την βέβαια με πεζοπορικές περιπέτειες προς τους παγετώνες και τα ηφαίστεια, με ράφτινγκ ή ξεναγήσεις σε σημεία εκπληκτικής ομορφιάς, όπως οι μαρμάρινοι σχηματισμοί της λίμνης Χενεράλ Καρέρα. Για εμάς, η Carretera Austral ήταν ένα ακόμη φωτογραφικό road trip από τόσα που είχαμε ήδη κάνει στην απίστευτη αυτή ήπειρο ανάμεσα στην Καραϊβική και την Ανταρκτική. Φτάσαμε στο τέρμα της διαδρομής, στην “πρωτεύουσα των παγετώνων” Βίγια Ο’ Χίγκινς, όπου αν είμασταν ταξιδιώτες με σακίδια στην πλάτη, θα μπορούσαμε να περάσουμε με καραβάκι την ομώνυμη λίμνη και να περπατήσουμε για ώρες προς τα νότια μέχρι τα σύνορα και από εκεί να φτάσουμε στο Ελ Τσαλτέν, τον πεζοπορικό παράδεισο της Αργεντινής. Την επόμενη φορά.
Η δική μας περιπέτεια μέχρι την Αργεντινή προέβλεπε ένα μεγάλο κύκλο 250 χιλιομέτρων προς τα πίσω, ώστε να διασχίσουμε το Εθνικό Πάρκο Παταγονίας και να περάσουμε τα σύνορα από τη θέση Πάσο Ρομπάγιος. Όμως επειδή τον συγκεκριμένο συνοριακό σταθμό ελέγχουν οι Carabineros και όχι το PDI – η χιλιανή αστυνομία ερευνών που διαχειρίζεται τις διελεύσεις ημεδαπών και αλλοδαπών – έπρεπε να συμπληρώσουμε μία ψηφιακή αίτηση στο διαδίκτυο, το λεγόμενο salvoconducto, ώστε να μας επιτρέψουν την έξοδο. Η βεβαίωση που τυπικά έρχεται έως σε πέντε μέρες – αλλά πρακτικά τη λαμβάνεις σε μερικές ώρες – σ’ εμάς δεν ήρθε ποτέ στις τρεις μέρες που περιμέναμε παρκαρισμένοι στην κωμόπολη Κοκράν. Έτσι, κάναμε ακόμη μεγαλύτερο κύκλο από ένα θαυμάσιο χωματόδρομο στη νότια όχθη της λίμνης Χενεράλ Καρέρα μέχρι την πόλη Τσίλε Τσίκο, για να επιστρέψουμε στη γνώριμη για εμάς Ruta 40 της Αργεντινής. Το τραγελαφικό είναι ότι η έγκριση από το χιλιανό FBI ήρθε οκτώ μέρες αργότερα, όταν εμείς σχεδόν φτάναμε στη Γη του Πυρός. “Γερμανία” η Χιλή, αλλά δεν παύει να είναι λατινική Αμερική.
Μήκος διαδρομής: 2.008 χλμ.
Όλες οι ειδήσεις
Σίγουρα προφέρεις σωστά τα ονόματα των αυτοκινητοβιομηχανιών;
Δοκιμή Ducati Multistrada V4S Grand Tour: Όταν το Touring μοιάζει παιχνιδάκι
