Η Βουλγαρία σαν προορισμός αναψυχής δεν αποτελεί σίγουρα την πρώτη σκέψη ή επιλογή κανενός. Δεν αποφασίσαμε να πάμε για διακοπές. Αφορμή για εμάς ήταν η είσοδος της γειτονικής χώρας στη ζώνη Σέγκεν.
Με το άνοιγμα των συνόρων πλέον και τις χωρίς χρονοβόρες διαδικασίες είσοδο και έξοδο από τη χώρα, οπότε και έπεσε η πρόταση στο τραπέζι. Με συνοδοιπόρο τη νέα BMW X3 M50, την ισχυρότερη έκδοση στην γκάμα του μοντέλου, θέλαμε να «γράψουμε» χιλιόμετρα, θέλαμε να ξεφύγουμε από τα τετριμμένα και από τους συνηθισμένους προορισμούς. Από την Αθήνα στο Μπάνσκο, από εκεί στη Σόφια και ύστερα στη Φιλιππούπολη. Η επιστροφή στην Αθήνα συνοδεύτηκε με σκέψεις και προβληματισμούς. Η Βουλγαρία έχει κάνει μεγάλα βήματα μπροστά, σε σημεία που εμείς ως χώρα έχουμε μείνει πίσω.
του Τρύφωνα Αλεξόπουλου, φωτογραφίες: Δημήτρης Μανώλαρος
Καιρό λέγαμε πως με τη συγκεκριμένη BMW θέλαμε να ταξιδέψουμε κάπου μακριά. Προτάσεις όπως ο «κύκλος της Πελοποννήσου» ή να φτάσουμε στην άκρη της Ελλάδας για ακόμη μια φορά ήταν στα πλάνα μας πριν αλλάξει η χρονιά. Βέβαια, το 2025 συνοδεύτηκε από το «πράσινο φως» για ένταξη στη ζώνη ελεύθερης κυκλοφορίας Σένγκεν για τη Βουλγαρία (και τη Ρουμανία), επομένως και του ταξιδιού χωρίς ελέγχους στα χερσαία σύνορα.
Είχε τύχει να πάω ξανά οδικώς στη Βουλγαρία το 2018 και θυμάμαι τις καθυστερήσεις στον Προμαχώνα. Είχα μια γνωστή που σπούδαζε εκεί, κάποια στιγμή περίμενε τέσσερις ώρες που έμοιαζαν ατελείωτες, σε ένα ταξίδι που θα κρατούσε στο σύνολό του 10 για να φτάσει στον προορισμό της. «Έπαιζε» λοιπόν έντονα στην επικαιρότητα τις προηγούμενες ημέρες και όχι μόνο για την ελεύθερη διέλευση, αλλά και για τα πατ-κιουτ ταξίδια των κατοίκων από τις Σέρρες ή τις γύρω περιοχές για έναν ανεφοδιασμό στο αυτοκίνητό τους. Η διαφορά στην τιμή της βενζίνης ήταν και είναι στο μισό ευρώ περίπου μόλις περάσεις «απέναντι», διαφορά που εν τέλει δικαιολογεί τη μισάωρη αυτή βόλτα.
Από την ιδέα στην απόφαση
Η αρχική ιδέα του Δημήτρη Μανώλαρου, φωτογράφου -και όχι μόνο- του περιοδικού, να πάμε στη Βουλγαρία για ρεπορτάζ άμεσα μεταμορφώθηκε σε σχέδιο «απόδρασης» από το γραφείο. Το «βελούδινο» εξακύλινδρο μοτέρ της X3 M50 το γνώριζα καλά, αφού είχα ήδη ταξιδέψει μαζί της από το Μόναχο στα ορεινά της Αυστρίας κάποιους μήνες πριν. Εδώ που τα λέμε, είναι απόλαυση να ταξιδεύεις με τέτοια αυτοκίνητα, που από τη μία έχουν έχουν σπορ καταβολές, μα δεν παύουν από την άλλη να έχουν και το εκδρομικό στοιχείο στο είναι τους. Είναι ένα μεγάλο SUV με εξελιγμένη τετρακίνηση, χώρους και αναμενόμενη δίψα για καύσιμο, ώστε να δικαιολογήσουμε και τα «φουλαρίσματα» με λέβα.
Αυτό βέβαια που δεν είχαμε υπολογίσει και πολύ σωστά ήταν το απρόβλεπτο του καιρού. Υπήρχαν κάποια προγνωστικά που ανέφεραν μια εβδομάδα πριν την πιθανότητα έντονης χιονόπτωσης και παγετού, όμως δεν είχαμε καθαρή εικόνα και έπρεπε να περιμένουμε. Και περιμέναμε μέχρι τελευταία στιγμή όντως. Κυριολεκτικά το δικό μας «πράσινο φως» για το ταξίδι δόθηκε δύο ώρες πριν φύγουμε και δυστυχώς καθυστερήσαμε πολύ. Οι ανησυχίες μας δεν αφορούσαν τόσο το οδικό δίκτυο της Βουλγαρίας, με εξαίρεση τα ορεινά κομμάτια πριν από το Μπάνσκο, αλλά κάποια τμήματα ανηφορίζοντας προς αυτήν στην από εδώ πλευρά των συνόρων. Όλα καλά.
Κάποιος μας ανέφερε ότι τα χειμερινά ελαστικά δεν είναι υποχρεωτικά για όσους την επισκέπτονται, αλλά μόνο για τους κατοίκους. Η αλήθεια διαφέρει και το μέτρο ισχύει για όλους κάθε χρόνο από τις 15 Νοεμβρίου, με πρόστιμο στα 50 λέβα (25 ευρώ) για όσους εντοπιστούν από τις Αρχές. Η «δική» μας X3 είχε καλοκαιρινά ελαστικά (με εξαιρετικές επιδόσεις στο βρεγμένο, αλλά και πάλι δεν συγκρίνονται με M+S), αυτό κρατήστε σαν πληροφορία. Έπρεπε να είμαστε εξασφαλισμένοι και ο χώρος αποσκευών είχε, όχι ένα ούτε δύο αλλά 3 σετ χιονοκουβέρτες μέσα, πριν πατήσουμε το Start Engine για να φύγουμε. Προφανώς και ήμασταν προετοιμασμένοι να «φάμε» κρύο στη Βουλγαρία, δεν το συζητάμε καν αυτό.
Ώρα για απόδραση
Όπως ανέφερα και νωρίτερα, αργήσαμε να φύγουμε. Λόγω της απόφασης να ταξιδέψουμε τελευταία στιγμή δεν είχαμε κλείσει ξενοδοχείο, ούτε είχαμε ορίσει τη βάση μας. Με δεδομένο ότι είχε ήδη μεσημεριάσει, το Μπάνσκο ήταν μονόδρομος και θα χρειαζόμασταν περίπου 8 ώρες για να φτάσουμε εκεί (710 χιλιόμετρα), χωρίς βέβαια να ξέρουμε τι θα συναντήσουμε και πόσο θα καθυστερήσουμε. Δεν ήμασταν πάντως διατεθειμένοι να «ψαχνόμαστε» νυχτιάτικα στη χαοτική Σόφια, οπότε η τουριστική περιοχή με το χιονοδρομικό κέντρο και τα πάμπολλα ξενοδοχεία-σαλέ ήταν πιο βατή.
Φύγαμε από την Αθήνα με πολύ κακό καιρό. Έντονη βροχόπτωση με περιορισμένη ορατότητα, πιθανότητες χαλαζόπτωσης στη διαδρομή έως και χιόνι στα πιο βόρεια. Με ένα προσθιοκίνητο και πιο χαμηλό αυτοκίνητο δεν θα κινούμασταν με τόση άνεση. Δεν «ένιωθε» η X3 M50 και εντύπωση αμέσως μας έκανε το πόσο εύκολα καθάριζε το παρμπρίζ με τη σωστή κλίση και τους αθόρυβους υαλοκαθαριστήρες. Θα μου πείτε σε κανένα νέο αυτοκίνητο δεν ακούγονται, όμως σε αυτήν ο τρόπος που γλίστραγαν στο παρμπρίζ και το καθάριζαν από τη βροχή ήταν σχεδόν θεατρικός.
Απροβλημάτιστα κύλισαν οι 4 ώρες και 30 λεπτά μέχρι τη Θεσσαλονίκη, με τη βελόνα καρφωμένη ελάχιστα πάνω από τα 140 στα περισσότερα σημεία και το σύγχρονο Adaptive Cruise Control να έχει «το πάνω χέρι» σε ευθείες, στροφές ανηφόρες, ακόμη και αλλαγές λωρίδας. Ποιος είπε ότι ένα οδηγοκεντρικό μοντέλο πρέπει να στερείται των ανέσεων σε ένα ταξίδι. Έργα συναντήσαμε στην Κατερίνη και έξω από τη Θεσσαλονίκη, χωρίς αυτά να μας καθυστερήσουν ιδιαίτερα λόγω της ώρας και της ημέρας, αλλά και του καιρού. Πολύ κρύο και βροχή σε όλη τη διαδρομή. Απίστευτο πόσο «γλυκά» πέρασαν οι ώρες και ήδη είχαμε στρίψει στο Καλοχώρι για τις Σέρρες, κάτι λιγότερο από μιάμιση ώρα δηλαδή μέχρι τα σύνορα. Δεν πήρε και πολύ για να πέσει η θερμοκρασία κάτω από το μηδέν, όμως χιόνι στην άσφαλτο ακόμη δεν είχαμε δει. Τα προληπτικά μέσα είχαν δουλέψει σωστά από πριν, ενώ πετύχαμε και μερικά εκχιονιστικά στη διαδρομή να ρίχνουν αλάτι.
Και ξαφνικά στα σύνορα
Δεν μπορώ να πω ότι είχα καθαρή εικόνα στο μυαλό μου για τα σύνορα όταν είχα περάσει τότε, πριν από 7 χρόνια. Θυμάμαι τον έλεγχο από τους συνοριοφύλακες, όμως δεν μου είχε κάνει κάτι εντύπωση. Βέβαια, είναι διαφορετικό να πηγαίνεις να δεις κάτι στοχευμένα. Εντύπωση και όχι θετική μας έκανε σίγουρα ο σταθμός διοδίων 1,5 χιλιόμετρο πριν από τα σύνορα με κόστος 1,9 ευρώ. Λιγότερο βέβαια από την τιμή του λίτρου της βενζίνης στο τελευταίο βενζινάδικο που συναντήσαμε στην Ελλάδα λίγο πριν περάσουμε στη Βουλγαρία.
Μας πήρε γύρω στις έξι ώρες από την Αθήνα να αντικρίσουμε τα άδεια σύνορα. Όντως, με εξαίρεση δύο φορτηγά που περνούσαν από έλεγχο, δεν έβλεπες αυτοκίνητο να περιμένει και όποιος περνούσε, περνούσε «αέρα». Σταματήσαμε για τις απαραίτητες φωτογραφίες στη δική μας πλευρά. Μια επίσκεψη στις τουαλέτες του καφέ που βρίσκεται εκεί τουλάχιστον μας άφησε και κάτι θετικό πριν περάσουμε απέναντι, αφού ήταν πεντακάθαρες. Αυτό μόνο όμως.
Οι φωτογραφίες μιλάνε από μόνες τους νομίζω. Ο σταθμός από την πλευρά της Βουλγαρίας είναι πιο προσεγμένος, πιο εντυπωσιακός, πιο επιβλητικός. Έχει μεγάλη σημασία; αναρωτιέμαι τώρα που γράφω για την εμπειρία. Όχι και τόσο, αλλά εκείνη τη στιγμή είναι σίγουρα κάτι που σου κάνει εντύπωση, όπως το έντονο βαλκανικό στοιχείο μόλις πατήσεις το έδαφος της γειτονικής χώρας.
Θυμίζει κεντρικό δρόμο τουριστικής ατραξιόν ή νησιού. Μικρά μαγαζάκια για αναλώσιμα, τσιγάρα και τουριστικά πρακτορεία από τη μια πλευρά. Το καζίνο Finix από την άλλη, με τις λαμπερές επιγραφές και την ιδιόρρυθμη σχεδίαση που έχει κάτι από… Λας Βέγκας. Στο πάρκινγκ τους πολλοί οι ελληνικοί αριθμοί κυκλοφορίας, κάτι αναμενόμενο. Μαζί με όλα τα μικρομάγαζα που θα συναντήσετε, οι μεγάλες επιγραφές VINGETTE-TOLLROAD θα πέσουν στο μάτι σας.
Απαραίτητη και υποχρεωτική η αγορά βινιέτας για μπορέσεις να κυκλοφορήσεις στους αυτοκινητοδρόμους. Σε καμία περίπτωση δεν αγοράζεις από εκεί, αλλά Online από την επίσημη εφαρμογή γιατί είναι δεδομένο ότι θα προσπαθήσουν να κάνουν τη δική τους ισοτιμία. Όπως έγινε και με εμάς, που τα 7,70 ευρώ (15 λέβα περίπου) για βινιέτα μιας εβδομάδας έγιναν 9 ευρώ, όπως μας τα ζήτησε σε άπταιστα ελληνικά η κυρία στο ταμείο. Όλα γίνονται ηλεκτρονικά πλέον με την καταχώριση της πινακίδας, ούτε αυτοκόλλητο ούτε χαρτί. Απόδειξη και μόνο. Θέλαμε όμως να το «ζήσουμε» παραδοσιακά.
Επόμενη παρατήρηση προφανώς οι τιμές καυσίμου στη Βουλγαρία. Στα 2,57 λέβα το πρώτο βενζινάδικο που συναντήσαμε για την 95άρα και στα 2,55 το ντίζελ. Ένας γρήγορος υπολογισμός και για κάθε λίτρο βενζίνης θέλεις 1,31 ευρώ. Σημειώστε ότι υπάρχουν και πιο φθηνά βενζινάδικα λίγο παρακάτω, αλλά και ορισμένοι «κλέφτες» στο 1,5 ευρώ. Όμως και πάλι, καμία σχέση με την ελληνική πραγματικότητα στις τιμές καυσίμου, που μας «πονάνε» σε κάθε γέμισμα!
Ο προορισμός μας παρέμενε το Μπάνσκο και δεν σπαταλήσαμε χρόνο. Στρωτός ο αυτοκινητόδρομος που ακολουθεί τα σύνορα, με όριο ταχύτητας τα 140 χλμ./ώρα και όχι τα 80-90-100-110-120 ανάλογα τις ορέξεις αυτού που έβαλε την ταμπέλα, όπως στους δικούς μας. Δεν είχε όμως πολλά φώτα καθ’ όλη τη διαδρομή. Καλής ποιότητας άσφαλτος σε κάθε περίπτωση, ακόμη και μέσα στα χωριά. Οι δρόμοι στη Βουλγαρία είναι πλατείς και η διαχωριστική λωρίδα σε πολλά σημεία έχει κόκκινο τμήμα για να είναι πιο έντονη. Έχοντας στρίψει στην έξοδο προς το ορεινό κομμάτι και το επαρχιακό δίκτυο που οδηγεί στο Μπάνσκο, το χιόνι έκανε αμέσως την εμφάνισή του. Περιοριζόταν όμως μόνο στα πλαϊνά και στα δέντρα. Τα φαινόμενα ήταν όντως έντονα τις προηγούμενες ημέρες, αφού οι χώροι στάθμευσης, που παρεμπιπτόντως είναι πολύ συχνοί και στις δύο κατευθύνσεις, είχαν 15-20 εκ. χιόνι σε ορισμένα σημεία, ίσως και παραπάνω.
Η απόσταση από τα σύνορα στο χιονοδρομικό υπό ήπιες συνθήκες είναι το πολύ μιάμιση ώρα, όμως κάναμε λίγο παραπάνω. Όσο ανεβαίναμε, η χιονόπτωση άρχισε να γίνεται ολοένα και πιο έντονη και εκεί ήταν που καταλάβαμε για τα καλά γιατί είναι υποχρεωτικά τα χειμερινά ή ακόμα καλύτερα τα χιονολάστιχα. Προσθιοκίνητα αυτοκίνητα εικοσαετίας μας προσπερνούσαν αέρα-πατέρα, βγάζοντας βέβαια πάντα φλας και μετά από δική μας υπόδειξη με αντίστοιχο τρόπο. Όσο καλή κι αν είναι η τετρακίνηση στα κατηφορικά κομμάτια και με ένα αυτοκίνητο δύο τόνων, σε «πιάνει λίγο η ψυχή σου» σε κάθε μικρό γλίστρημα. Κόψαμε ταχύτητα, αποφασίσαμε να μη βάλουμε χιονοκουβέρτες και απλά να κινηθούμε με προσοχή και ομαλές κινήσεις. Ήταν η σωστή απόφαση, αφού όντως μετά από λίγο θα βρίσκαμε και πάλι την πρόσφυση από τον καλοσυντηρημένο δρόμο.
Το αναπτυσσόμενο Μπάνσκο
Για πάνω από μια δεκαπενταετία το Μπάνσκο αποτελεί τον πιο δημοφιλή τουριστικό προορισμό της Βουλγαρίας. Είναι ξεκάθαρα χειμερινός και η πόλη φημίζεται για το χιονοδρομικό της κέντρο, ένα από τα πιο δημοφιλή στα Βαλκάνια, το οποίο για πολλούς διεκδικεί και τον τίτλο για ένα από τα καλύτερα. Μπορεί να μην ανταγωνίζεται ευθέως χιονοδρομικά κέντρα της Γαλλίας και της Ελβετίας, όμως συνεχώς αναπτύσσεται. Είναι χωρίς αμφιβολία ποιοτικό, προσεγμένο και ασυναγώνιστα φθηνό.
Το βράδυ λοιπόν μας βρήκε εκεί μετά από ένα ταξίδι 8,5 ωρών. Όπως ανέφερα στην αρχή, δεν είχαμε «κλείσει» κατάλυμα, όμως από την έρευνα που είχαμε κάνει δεν υπήρχε ανησυχία ότι δεν θα βρούμε κάπου να κοιμηθούμε. Τα ξενοδοχεία στην περιοχή είναι εκατοντάδες και όλα μεγάλα, με ιδιαίτερη, όμοια και πολύχρωμη αρχιτεκτονική που προσδίδει χαρακτήρα στο Μπάνσκο.
Χιονισμένο την ώρα (21:40) που φτάσαμε ακόμη και στους κεντρικούς δρόμους, με τη θερμοκρασία στους -6, χωρίς όμως ιδιαίτερα προβλήματα. Ο προσανατολισμός μας μας οδήγησε στον πιο κεντρικό δρόμο, αριστερά του ποταμού Γκλάνζε που χωρίζει την πόλη στα δύο. Σχεδόν όλες οι παράλληλες θέσεις μπροστά από τα ξενοδοχεία ήταν γεμάτες. Σημειώστε πως εκεί επιτρέπεται το πάρκινγκ μόνο τις βραδινές ώρες και από νωρίς το πρωί η τοπική αστυνομία κόβει κλήσεις χωρίς δισταγμό. Εάν θέλεις πληρώνεις και κάνεις κράτηση μέσω εφαρμογής, όμως τα ξενοδοχεία προσφέρονται να σε βοηθήσουν με έναν πιο «παραδοσιακό» τρόπο πληρωμής. Ένα χαρτί στο οποίο γράφεις τις ώρες στάθμευσης και το ξενοδοχείο πληρώνει για σένα σε λέβα όσο λείπεις. Εφαρμογή καλύτερα.
Αφού «φάγαμε πόρτα» από δύο μεγάλα ξενοδοχεία που ήταν δίπλα μας, τα οποία δήλωσαν soldout, αποφασίσαμε να κάνουμε τη διαδικασία ηλεκτρονικά από τη γνωστή εφαρμογή. Ένα τηλέφωνο στο ξενοδοχείο «Molerite», που κατά τύχη ήταν το πιο κοντινό στο αυτοκίνητό μας, έπειτα από την ψηφιακή κράτηση, και συνεννοηθήκαμε σε χρόνο ντε-τε σε άπταιστα αγγλικά. Αποσκευές στο δωμάτιο και βραδινή εξόρμηση στην πόλη για φαγητό. Είχε πάει ήδη 11 και όλα έμοιαζαν ερημωμένα. Θυμάμαι από την τελευταία μου επίσκεψη στο Μπάνσκο, το 2018, ότι υπήρχε νυχτερινή ζωή και αρκετά μπαρ-κλαμπ που ήταν γεμάτα και ανοιχτά μέχρι αργά, αλλά και πολλά μαγαζιά διασκέδασης ενηλίκων. Αυτή τη φορά συναντήσαμε μόλις λίγες παρέες στον δρόμο, όπως και αυτοκίνητα, ενώ τα περισσότερα μαγαζιά εστίασης ήταν κλειστά ή ετοιμάζονταν για να κλείσουν. Εάν βρεθείτε, να έχετε αυτό στο μυαλό σας, κάτι που ισχύει γενικότερα για τη Βουλγαρία.
Τα χιονισμένα σοκάκια και οι πινακίδες μάς κατεύθυναν σε μια πλατεία, όπου ένα ζευγάρι Άγγλων μάς υπέδειξε ότι εκεί είναι δύο μαγαζιά για φαγητό ανοιχτά ακόμη. Ένα από αυτά, με την επιγραφή «Mehana» (Μεχάνα ή Μεχάνες) ήταν και η δική μας επιλογή. Πρόκειται για παραδοσιακές ταβέρνες που θα βρεις σε όλη τη Βουλγαρία και ιδιαίτερα στα χωριά. Πάντα είναι χτισμένες σε παλιά πέτρινα ή ξύλινα κτίρια, διακοσμημένες με παραδοσιακά υφαντά, ξύλινα σκαλίσματα, τζάκια και αντικείμενα από την αγροτική ζωή. Λίγο κιτς θα μπορούσε κάποιος να πει, είναι όμως μέρος της εμπειρίας. Δεν θα έλεγα ότι το φαγητό αξίζει σε ένα τέτοιο μέρος, όχι τουλάχιστον στο τουριστικό Μπάνσκο, με τις τιμές να αγγίζουν επίπεδα Ελλάδας. Αν θέλετε να δοκιμάσετε, καλύτερα να δείτε κριτικές για μία τέτοια ταβέρνα, σε ένα από τα χωριά προς Σόφια. Να έχετε στο μυαλό σας ότι τα παραδοσιακά βουλγάρικα φαγητά είναι αρκετά βαριά, με κρέατα, όσπρια, σούπες, πολλά μπαχάρια και συνήθως τηγανητά. Δεν είμαι τόσο σίγουρος ότι στις Mehana του Μπάνσκο έχει πραγματικά παραδοσιακά πιάτα, με εξαίρεση κάποια τηγανητά τυριά, όπως αυτό που φάγαμε.
Το προσωπικό πάντως είναι πολύ φιλικό και φιλόξενο, που δίνει ευχάριστη νότα στο δείπνο. Σε κάθε περίπτωση όμως, υπάρχουν πολύ πιο προσιτά μέρη να φας, είτε κάτι σε streetfood (κοντά στο Ski Zone με τα τελεφερίκ) ή ακόμη και σε ταβέρνες πιο κοντά στα ελληνικά δεδομένα. Ήταν μία με εξαιρετικό φαγητό παλαιότερα που την είχαν Έλληνες, όμως δεν τη βρήκαμε πια. Προτείνουμε το «75’s Tasty» για να τσιμπήσετε, ενώ σίγουρα πρέπει να πάτε σε τοπική Pub για κρασί ή μπίρα.
Πάντως, μπορεί το φαγητό να έχει ακριβύνει, όμως τα ξενοδοχεία παραμένουν ανταγωνιστικά προσιτά. Ένα 4 αστέρων έχει 70-120 ευρώ/βραδιά για δίκλινο δωμάτιο, ανάλογα με την περίοδο, με παροχές όπως: πισίνα, σπα, σάουνα, γυμναστήριο και γεύματα, ενώ πολλά από αυτά προσφέρουν δωρεάν μεταφορά προς το χιονοδρομικό.
Είναι επίσης πολύ οργανωμένη όλη η περιοχή. Εντύπωση μας έκαναν τα Dacia ταξί με μπάρες στην οροφή για τα πέδιλα του σκι, τα οποία έκαναν non-stop δρομολόγια. Το ξημέρωμα μας βρήκε με πολύ καλύτερο καιρό. Το πολύ χιόνι είχε λιώσει, αλλά σίγουρα όσο εμείς κοιμόμασταν τα εκχιονιστικά είχαν κάνει τις διαδρομές τους. Σύγχρονη πόλη το Μπάνσκο, με ποδηλατοδρόμους, φανάρια που δείχνουν τα δευτερόλεπτα τόσο στο πράσινο όσο και στο κόκκινο και εξαιρετική άσφαλτο. Απ’ ό,τι μάθαμε, ο δήμαρχος κάνει ό,τι μπορεί για να εξελίσσεται η περιοχή και έχει βλέψεις για να γίνει τουριστική ατραξιόν με εκδηλώσεις και το καλοκαίρι.
Ξυπνήσαμε νωρίς, οπότε και είχαμε χρόνο να περιηγηθούμε σε ολόκληρη την πόλη. Την περίοδο που εμείς πήγαμε, αρχές Ιανουαρίου, ο τουρισμός (και κατ’ επέκταση οι επισκέπτες) είναι στοχευμένος. Οι περισσότεροι έρχονται μόνο για σκι και όχι σαν εναλλακτική φθηνών διακοπών. Είναι μήνας που στα πανεπιστήμια έχουν ξεκινήσει οι εξεταστικές, οπότε λίγοι ήταν οι φοιτητές που συνήθως επιλέγουν τα πακέτα για Μπάνσκο, που συναντήσαμε. Ωστόσο, αρκετές ήταν οι φορές που ακούσαμε ελληνικά σε διαλόγους, όσο περπατούσαμε στους κεντρικούς δρόμους. Τα σημεία ενδιαφέροντος είναι σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από τα περισσότερα ξενοδοχεία, επομένως μπορείς να περπατήσεις είτε μέχρι τον κεντρικό δρόμο ή μέχρι τα lift για το χιονοδρομικό.
Δεν είχαμε εξοπλισμό, αλλά ούτε και το χρόνο για να το «ζήσουμε» όπως θα έπρεπε. Τα χιλιόμετρα που θα κάναμε μέσα στην ημέρα ήταν πολλά και το ρολόι έκανε τικ-τακ στα αυτιά μας. Αποφασίσαμε να ανέβουμε στον δρόμο προς το χιονοδρομικό, σε ένα μαγευτικό θέαμα που μας προσκαλούσε να το ακολουθήσουμε, ακόμη και χωρίς αλυσίδες ή χιονολάστιχα. Ο δρόμος προς το χιονοδρομικό, σε ένα τοπίο με πολύ ψηλά χιονισμένα έλατα, έχει κάτι το σκανδιναβικό.
Αξίζει να ανέβεις ακόμη και αν δεν έχεις όρεξη για σκι, έστω για την βόλτα. Δεν χορταίνεις τη διαδρομή. Προκαλεί πολιτισμικό σοκ το πόσο καθαρός είναι ο δρόμος και το πόσο καλή είναι η άσφαλτος, όταν το προηγούμενο βράδυ χιόνιζε. Μακάρι να είχαμε χρόνο έστω για ένα ζεστό ρόφημα στο πρώτο σαλέ, αξίζει ακόμη και γι’ αυτό. Η εμπειρία όμως, και το λέω από πρώτο χέρι, είναι με το ημερήσιο πάσο και το lift.
ΜΠΑΝΣΚΟ
Το χιονοδρομικό κέντρο του Μπάνσκο είναι το κορυφαίο στη Βουλγαρία και ένα από τα καλύτερα στα Βαλκάνια, προσελκύοντας επισκέπτες από όλη την Ευρώπη. Βρίσκεται στις πλαγιές του όρους Πιρίν, με υψόμετρο που φτάνει τα 2.600 μέτρα, προσφέροντας εξαιρετικές συνθήκες για χιονοδρομία και snowboard. Υπάρχουν συνολικά 10 σαλέ και καταφύγια διάσπαρτα στις πλαγιές και κατά μήκος των πιστών.
Πίστες
Το χιονοδρομικό διαθέτει 75 χιλιόμετρα πιστοποιημένων πιστών, καλύπτοντας όλες τις δυσκολίες:
Αρχάριοι: Ευθείες και εύκολες πλαγιές για εκμάθηση, συνολικού μήκους περίπου 30 χλμ.
Μεσαίου επιπέδου: Πίστες με ήπιες κλίσεις, ιδανικές για πιο έμπειρους σκιέρ.
Προχωρημένοι και επαγγελματίες: Απότομες πίστες με υψηλές απαιτήσεις τεχνικής. Η «Τόμμπα» (TombaRun), αφιερωμένη στον θρυλικό σκιέρ Αλμπέρτο Τόμμπα, είναι η πιο δύσκολη πίστα, προτιμώμενη από τους ειδικούς.
Περίπου 80% των πιστών διαθέτει σύστημα τεχνητού χιονιού, διασφαλίζοντας ιδανικές συνθήκες ακόμη και σε περιόδους με χαμηλές χιονοπτώσεις.
Αναβατήρες και υποδομές
Το κέντρο διαθέτει σύγχρονο δίκτυο μεταφοράς που περιλαμβάνει:
1 γόνδολα (τελεφερίκ-καμπίνα) μήκους 6 χλμ., που συνδέει την πόλη του Μπάνσκο με τη βάση του χιονοδρομικού. Η διαδρομή διαρκεί περίπου 25 λεπτά.
8 αναβατήρες τύπου καρέκλας υψηλής ταχύτητας.
6 συρόμενους αναβατήρες για μικρότερες ή παιδικές πίστες.
Μοναδικό snowpark για free style snowboard, με ειδικές ράμπες και εμπόδια.
Οι υποδομές μπορούν να εξυπηρετήσουν πάνω από 20.000 επισκέπτες ημερησίως, αποφεύγοντας έτσι μεγάλες αναμονές.
Τιμές
Οι τιμές είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικές σε σύγκριση με άλλα ευρωπαϊκά χιονοδρομικά κέντρα:
Ημερήσιο πάσο: Περίπου 70 BGN (36 ευρώ).
Παιδικό πάσο: Περίπου 40 BGN (20 ευρώ).
Ενοικίαση εξοπλισμού: Από 25 BGN (13 ευρώ) για σκι ή snowboard ανά ημέρα.
Ολοήμερο πάρκινγκ: 25 BGN (13 ευρώ).
Υπάρχουν προσφορές για πολυήμερα πάσο, οικογένειες και γκρουπ, ενώ πολλά ξενοδοχεία στο Μπάνσκο προσφέρουν πακέτα διαμονής μαζί με τα παραπάνω.
Αλλαγή σκηνικού!
Η Βουλγαρία έχει μερικά γραφικά χωριά ή σημεία ενδιαφέροντος που μπορείς να επισκεφθείς, αλλά το μέρος που οι περισσότεροι επισκέπτονται, εκτός από το Μπάνσκο, είναι προφανώς η πρωτεύουσα. Η Σόφια απέχει 153 χιλιόμετρα από την πόλη των σκιέρ, δηλαδή περίπου 2 ώρες μακριά.
Μας πήρε σίγουρα λιγότερο να φτάσουμε, αφού όμως πρώτα «γεμίσαμε» το ντεπόζιτο με 100άρα στο 1,5 ευρώ. Ο καλός αυτοκινητόδρομος και η σωστή οδική συμπεριφορά των Βούλγαρων ήταν κάτι που ξεχωρίσαμε και σε αυτήν τη διαδρομή. Φαίνεται ότι στη Βουλγαρία παίζουν πολλά τυχερά παιχνίδια, αφού παντού συναντάς μικρά μαγαζιά με τέτοιου είδους ηλεκτρονικά. Τεράστιες φωτεινές επιγραφές πάνω από αυτά, όπως επίσης ταμπέλες στους δρόμους με διαφημίσεις, που δεν υπάρχουν πλέον στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης.
Βγαίνοντας στην πρώτη έξοδο προς τη Σόφια, σε πιάνει αμέσως ένα «σφίξιμο» στο στομάχι. Οι εργατικές, πανύψηλες κατοικίες, τα γνωστά σοβιετικά μπλοκ, απλώνονται σε μια πολύ μεγάλη έκταση στα προάστια της πρωτεύουσας. Το απόλυτο γκρι και η ένδειξη της φτώχειας, με παρατημένα πάρκα. Η Σόφια, που υπήρξε κέντρο ισχύος της σοβιετικής επιρροής, διατηρεί ακόμη τα απομεινάρια της σοσιαλιστικής αρχιτεκτονικής. Δεν είναι μόνο τα τεράστια μπλοκ κατοικιών από μπετόν, αλλά οι φαρδιοί δρόμοι και τα δημόσια πάρκα τα οποία θυμίζουν την εποχή που η πόλη εξυπηρετούσε τη φιλοσοφία της συλλογικότητας και της βιομηχανοποίησης.
Η πόλη μεταμορφώθηκε σιγά σιγά μετά την πτώση του σοσιαλισμού. Η ένταξη της Βουλγαρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2007 έδωσε νέα πνοή, οδηγώντας την σε εκσυγχρονισμό. Είναι έντονη η αντίθεση, καθώς προχωράς προς το κέντρο. Από τη μια θα δεις παλιά κτίρια, τα οποία ξαφνικά από μονότονα γίνονται πολύχρωμα, και σε διάσπαρτα σημεία θα δεις εντυπωσιακούς γυάλινους ουρανοξύστες. Τα παλιά τραμ διασταυρώνονται με τα καινούργια, όπως και τα λεωφορεία. Η κίνηση είναι λίγο χαοτική πάντως στο κέντρο της και το πάρκινγκ ένα πραγματικό… μαρτύριο. Υπάρχουν ζώνες και η αντίστοιχη εφαρμογή για να πληρώσεις από το κινητό, αλλά το καλύτερο είναι να πας σε ένα ιδιωτικό πάρκινγκ και να έχεις το κεφάλι σου ήσυχο.
Είναι σχετικά φθηνά τα περισσότερα. Ποδηλατόδρομοι υπάρχουν σε όλους τους κεντρικούς -και όχι μόνο- δρόμους, με «δικά τους» ξεχωριστά φανάρια. Αν και με τόσο κρύο, απ’ ότι μάθαμε απαγορεύονται τα δίκυκλα παντός τύπου να κυκλοφορούν. Προφανώς και δεν πετύχαμε πατίνια στη μέση του δρόμου, πουθενά. Όπως δεν είδαμε κάποια παράβαση στις δύο ώρες που κάναμε πέρα-δώθε στους κεντρικούς δρόμους της Σόφιας, ίσα-ίσα πάντα τηρούνταν οι προτεραιότητες και τοπικός Κ.Ο.Κ. Κάποια πράγματα θέλουν τη συνήθειά τους, αλλά εύκολα εγκλιματίζεσαι, ακολουθώντας τη ροή από τα προπορευόμενα αυτοκίνητα και τη σήμανση. Κάναμε και μια «βόλτα» στο μετρό, χωρίς να πάρουμε τρένο. Προς μεγάλη μας έκπληξη, είχαν τα ψηφιακό εισιτήριο με πληρωμή απευθείας από την κάρτα της τράπεζας. Χρόνια τώρα. Αυτό σαν υποσημείωση, που το προηγούμενο μήνα έγινε τόσο μεγάλος ντόρος για το Μετρό της Αθήνας και την τεράστια καινοτομία του εισιτηρίου.
Στη Βουλγαρία δεν αστειεύονται οι Αρχές, αν παρκάρεις σε λάθος σημείο θα βρεις το αυτοκίνητο με δαγκάνα στη ζάντα. Μπορείς να πάρεις και το μετρό για να κινηθείς, που είναι ένα από τα πιο σύγχρονα στην Ευρώπη, και συνδέει τις γειτονιές με το κέντρο και με τα γειτονικά αξιοθέατα. Αν και δεν το χρησιμοποιήσαμε, ρίξαμε μια ματιά και προς έκπληξή μας μάθαμε ότι έχουν εδώ και χρόνια το σύστημα ανέπαφης πληρωμής, για το οποίο τον τελευταίο καιρό καυχιόμαστε στην Αθήνα ως σημείο εκσυγχρονισμού. Κάτι άλλο που θα παρατηρήσεις είναι τα εκατοντάδες ακριβά αυτοκίνητα στον φορολογικό παράδεισο του 10%, όπου πολλοί Έλληνες έχουν τις επιχειρήσεις τους. Δεν είναι supercars τα περισσότερα, αλλά πληθωρικά, πολυτελή SUV και λιμουζίνες.
Τα αξιοθέατα είναι γνωστά στη Σόφια και δεν υπάρχουν εκπλήξεις. Αφού παρκάραμε επισκεφθήκαμε περπατώντας τα περισσότερα από αυτά, αλλά και τον κεντρικό πεζόδρομο Vitosha, που αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα της σύγχρονης πραγματικότητας εκεί. Οίκοι μόδας και ακριβά μαγαζιά, συνδυασμός κουλτούρας και πολιτισμού, αλλά και ξεκάθαρος αέρας εξέλιξης. Μας πρότειναν το εστιατόριo «Shtastlivetsa Vitosha» στον ομώνυμο πεζόδρομο και θα το προτείνουμε και εσάς. Εξαιρετικές γαστρονομικές γεύσεις, παραδοσιακά πιάτα και καλές τιμές. Σίγουρα υπάρχουν πιο προσιτά μαγαζιά, αν το ψάξεις, αλλά αξίζει τα 5 ευρώ παραπάνω που θα δώσεις σε αυτό. Η Σόφια είναι η πόλη των αντιθέσεων. Απόλυτα καθαρή και προσεγμένη, αφού όλοι πολίτες την σέβονται και ο Δήμος καταβάλει μεγάλη προσπάθεια. Δεν θα βρεις τσίχλες πεταμένες και μαυρισμένες στα πεζοδρόμια. Οι πολίτες πάντα σέβονται τον υποχρεωτικό νόμο περί καπνίσματος και βγαίνουν έξω από τα μαγαζιά, ακόμη και με το κρύο (όχι, δεν κάνουν ούτε vape σε κλειστούς χώρους). Γενικότερα, ο σεβασμός και η ευγένεια από του Βούλγαρους στην Πρωτεύουσα μας έκαναν μεγάλη εντύπωση.
ΣΟΦΙΑ
Πρέπει να επισκεφθείς:
Καθεδρικός Ναός Alexander Nevsky Ορόσημο της Σόφιας, αυτός ο καθεδρικός είναι από τους μεγαλύτερους στα Βαλκάνια. Εντυπωσιακή αρχιτεκτονική και εντυπωσιακά ψηφιδωτά στο εσωτερικό.
Car rentals: Από 30 ευρώ/μέρα, ιδανικό για εκδρομές στο όρος Βίτοσα ή γειτονικές πόλεις.
Ξενοδοχεία 4 αστέρων
Τιμή: 60-100 ευρώ/βραδιά.
Στον πιο όμορφο προορισμό της Βουλγαρίας
Δεν ήμασταν σίγουροι αν το ταξίδι θα λήξει στην πρωτεύουσα ή θα πάμε και μια «βόλτα» στη Φιλιππούπολη. Απέχει άλλα 145 χιλιόμετρα από τη Σόφια και μαζί με τα 146 που θα θέλαμε για να επιστρέψουμε στο Μπάνσκο ήταν δεδομένη η επιστροφή αργά το βράδυ, χωρίς να γνωρίζουμε τι θα συναντήσουμε στη σύντομη ορεινή διαδρομή του γυρισμού.
Με την X3 δεν είχαμε όμως κουραστεί καθόλου, οπότε και αποφασίσαμε να συνεχίσουμε τα χιλιόμετρα. Όσο απομακρυνόμασταν από τη Σόφια, στον καθρέπτη έβλεπες την αντίθεση, αλλά αυτό που έμενε στο μυαλό σου ήταν η εξέλιξη και οι ουρανοξύστες. Στον αυτοκινητόδρομο προς το Πλόβντιβ (αλλιώς η Φιλιππούπολη) ήταν η πρώτη φορά που συναντήσαμε κάποιο μπάλωμα στον δρόμο.
Με τη δύση του ήλιου στον ορίζοντα, φτάσαμε στην «κόκκινη» από κίνηση δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στη Βουλγαρία. Χιονισμένο τοπίο και μπροστά μας η γέφυρα που διασχίζει τον Έβρο. Η Φιλιππούπολη αποπνέει τη γοητεία ενός ζωντανού μουσείου. Οι λιθόστρωτοι δρόμοι της Παλιάς Πόλης, τα πολύχρωμα αναγεννησιακά αρχοντικά και τα ερείπια της ρωμαϊκής εποχής συνυπάρχουν με τα μοντέρνα καφέ και τις γκαλερί που κοσμούν τις σύγχρονες συνοικίες.
Οι λόφοι της προσφέρουν πανοραμική θέα, ενώ στις πλαγιές υπάρχουν μικρά σοκάκια γεμάτα ιστορικά μνημεία. Η Φιλιππούπολη μοιάζει σαν να ξετυλίγει μπροστά σου τις σελίδες της Ιστορίας, από την αρχαία Θράκη και τη ρωμαϊκή εποχή έως την οθωμανική κυριαρχία και την αναγέννηση στη Βουλγαρία. Η πόλη είναι επίσης ένας τόπος όπου οι παραδόσεις συναντούν τον σύγχρονο τρόπο ζωής. Εδώ, τα αρχαία θέατρα γίνονται σκηνές για μοντέρνες συναυλίες, ενώ τα στενά της Παλιάς Πόλης γεμίζουν με μουσικούς δρόμους και σύγχρονα εστιατόρια.
Η Φιλιππούπολη έχει ιστορικά στενούς δεσμούς με την Ελλάδα και φιλοξενεί μια μικρή αλλά δυναμική ελληνική κοινότητα. Στην πόλη υπήρχε έντονη ελληνική παρουσία ήδη από την αρχαιότητα και την Οθωμανική περίοδο, όταν η Φιλιππούπολη ήταν σημαντικό εμπορικό και πολιτιστικό κέντρο. Σήμερα, η ελληνική κοινότητα αποτελείται από επαγγελματίες και επιχειρηματίες, αλλά κυρίως φοιτητές της Ιατρικής και της Οδοντιατρικής.
ΦΙΛΙΠΠΟΥΠΟΛΗ
Πρέπει να επισκεφθείς:
Αρχαίο Ρωμαϊκό Θέατρο Ένα από τα καλύτερα διατηρημένα ρωμαϊκά θέατρα στον κόσμο. Σήμερα, φιλοξενεί συναυλίες, παραστάσεις και φεστιβάλ. Είσοδος: 10 BGN (5 ευρώ).
Παλιά Πόλη (Old Town) Γεμάτη από αναγεννησιακά αρχοντικά, μουσεία και γκαλερί. Αξίζει να περιηγηθείς στα σοκάκια της και να θαυμάσεις την παραδοσιακή βουλγαρική αρχιτεκτονική.
Ρωμαϊκό Στάδιο Βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και είναι ένα ακόμη δείγμα της ρωμαϊκής κληρονομιάς. Μπορείς να δεις μέρος του σταδίου δωρεάν, ενώ η πλήρης ξενάγηση κοστίζει 6 BGN (3 ευρώ).
Το Μνημείο Alyosha Το μνημείο, ύψους 11 μέτρων, απεικονίζει έναν Σοβιετικό στρατιώτη με στολή και τουφέκι. Είναι ορατό από πολλά σημεία της πόλης και συμβολίζει τη σοβιετική επιρροή στην περιοχή. Στον λόφο έχει υπέροχη θέα.
Κοπηλατοδρόμιο Φιλιππούπολης (ή Plovdiv Rowing Canal)Είναι ένα από τα πιο σύγχρονα και σημαντικά αθλητικά κέντρα για κωπηλασία στη Βουλγαρία, αλλά και σε όλη την περιοχή των Βαλκανίων. Βρίσκεται στο νότιο τμήμα της πόλης, κοντά στο ποταμό Μαρίτσα (Εβρος) και έχει κατασκευαστεί για να φιλοξενεί εθνικούς και διεθνείς αγώνες κωπηλασίας. Είναι ιδανικό σημείο για βόλτα με τα πόδια.
Η επιστροφή
Ήταν ήδη αργά και έπρεπε να πάρουμε τον δρόμο της επιστροφής. Είχαμε δύο επιλογές, είτε να ακολουθήσουμε τη σίγουρη αλλά μακρά διαδρομή ή να πάμε από το βουνό. Έχοντας δει πόσο καθαροί και προσεγμένοι είναι οι δρόμοι στη Βουλγαρία, επιλέξαμε το δεύτερο. Να πούμε την αλήθεια, ήταν κάποια σημεία που αγχωθήκαμε γιατί όντως είχε χιόνι αρκετό κάτω, αυτό όμως καθώς αποφασίσαμε να προσπεράσουμε το εκχιονιστικό που πετύχαμε στη διαδρομή. Επίσης, συναντήσαμε πολύ πυκνή ομίχλη, σε σημείο που με τα δυνατά LED φώτα δεν είχαμε ορατότητα ούτε στο ένα μέτρο. Να που χρειάζονται τελικά οι προβολείς ομίχλης, ότι κι αν λένε οι εταιρίες.
Φτάσαμε όμως στην ώρα μας στο Μπάνσκο για φαγητό και ξεκούραση. Αυτή τη φορά πιο νωρίς, όμως και πάλι δεν προλάβαμε ένα από τα streedfood μαγαζιά που θέλαμε. Είχαμε ήδη διανύσει πολλά χιλιόμετρα και μας περίμενε η πρωινή επιστροφή στην Αθήνα. Μια επιστροφή που συνδυάστηκε με την εξής σκέψη: Είναι πράγματα στα οποία έχουμε μείνει πίσω. Η Βουλγαρία εξελίσσεται με πολύ γρήγορο ρυθμό και σε σημεία μας έχουν ξεπεράσει. Φαίνεται ότι στην πρωτεύουσά της οι κάτοικοι έχουν «ευρωπαϊκή» συμπεριφορά πολύ περισσότερο από εμάς. Σέβονται και είναι ευγενικοί, υπακούον τους νόμους και τους κανόνες, αγαπάνε την πόλη τους. Τροφή για σκέψη. Καιρός να δούμε πράγματα με άλλο μάτι, καιρός να επισκεφθείτε τη Βουλγαρία, τώρα που άνοιξαν τα σύνορα!
Για όσους ενδιαφέρεστε για την X3 M50, τις επόμενες ημέρες θα δημοσιευθεί η αναλυτική δοκιμή της, μέσα στην οποία θα διαβάσετε και για την εμπειρία μάς μαζί της, στο ταξίδι αυτό από την Αθήνα στη Βουλγαρία. Πίσω από το τιμόνι μιας πραγματικής M Performance και μέσα από 2.000 χιλιόμετρα, τα οποία ήταν κάτι περισσότερο απ’ ευχάριστα και ξεκούραστα, ξεχωρίσαμε το πόσο καλά ισορροπεί μεταξύ άνεσης και αγριάδας. Με έναν κινητήρα που ήταν μονίμως στο «ρελαντί», με την 8η σχέση και στροφές λίγο πάνω από τις 2.000 σ.α.λ. Έκπληξη για εμάς ήταν και η κατανάλωση, που μπορεί στο «γρήγορου» ρυθμού ταξιδιού μας στον αυτοκινητόδρομο να ζητούσε 10 λίτρα για κάθε 100 χιλιόμετρα, όμως στο επαρχιακό δίκτυο «έκαιγε» σαν ντίζελ supermini. Ο κινητήρας δε, έκλεψε τη παράσταση, μαγεύοντας εμάς αλλά και όσους είχαν ανοιχτά παράθυρα στο κρύο και άκουγαν τον οργασμικό εξακύλινδρο εν σειρά να βρυχάται σε κάθε γκαζιά! Stay Tuned.
