Il Principe del’ Disastro… Ενα συλλεκτικό αφιέρωμα στον άνθρωπο του οποίου τα έργα και οι ημέρες σημάδεψαν τα τέλη της δεκαετίας του ’70 και τις αρχές αυτής του ’80 για τη Formula 1. Ο aviateur Gilles Villeneuve ζωντανεύει ξανά μέσα από τις παρακάτω γραμμές.
Του Σπύρου Πέττα
Όπως ο χειμερινός κολυμβητής που παίζει τη ζωή του κορώνα γράμματα κάθε φορά που βουτά στα παγωμένα νερά. Όπως ο μπάντζι τζάμπερ που εφορμά κάθετα στο τσιμέντο δένοντας την ύπαρξή του σε μια λωρίδα λάστιχο. Death wish; Τρελός; Ακατάβλητος; Έχων μεγάλη πίστη στον εαυτό του; Ευχή… θανάτου ή μήπως ακόμη μια πρόκληση να αποδείξεις – να συνειδητοποιήσεις την αξία σου; Μια πρόκληση που αναζητάς καθημερινά για να νιώσεις ακόμη νέος, για να νιώσεις ακόμη ζωντανός;
Κάτι μεταξύ αυτών ήταν ο Gilles Villeneuve, ο πατέρας του επίσης αμφιλεγόμενου μετέπειτα παγκόσμιου πρωταθλητή, Jacques. Ο άνθρωπος που με τις ενέργειές του μέσα στην πίστα, τις χαμηλές πτήσεις, τις… πτήσεις, την οδήγηση πέρα από τα όρια, την αντιστροφή των νόμων της φυσικής, προκάλεσε το θαυμασμό και το χάος.
ΓΛΙΣΤΡΩΝΤΑΣ ΣΤΟΝ ΠΑΓΟ
Ο Villeneuve ζούσε με καύσιμο την αδρεναλίνη και την ταχύτητα και ήταν ακροβάτης σε λεπτές ισορροπίες. Πιο ταιριαστό πεδίο για να ανακαλύψει το ταλέντο του δεν θα μπορούσε να υπάρξει από τους αγώνες με μηχανοκίνητα έλκηθρα σε χιονισμένες και παγωμένες διαδρομές στον Καναδά. Σε αυτούς οι αναβάτες των ελκήθρων γλιστρούν με ατελείωτα χιλιόμετρα την ώρα. Ιδανικές συνθήκες για να καλλιεργήσει ένα σπάνιο car-control.
Στα έλκηθρα κατάφερε να αναδειχθεί σε πρωταθλητή και κατόπιν στράφηκε στους αγώνες αυτοκινήτου. Στη Formula Atlantic, το τότε εκπαιδευτικό πρωτάθλημα μονοθεσίων Βορείου Αμερικής, αλλά και στο Can-Am, ο μικρόσωμος οδηγός από το Quebeck επιδόθηκε σε ομηρικές μάχες με έναν άλλο εξίσου θαρραλέο και θεαματικό οδηγό, έναν οδηγό με εφάμιλλο car-control, τον Keke Rosberg.
Ο ΕΡΧΟΜΟΣ ΣΤΗ FERRARI
Aπό τις ημέρες της Formula Atlantic ήδη, ο Villeneuve είχε υποπέσει στην αντίληψη του Enzo Ferrari. «Ήταν άγνωστος στην Ευρώπη, αλλά το ίδιο άγνωστος ήταν και ο Lauda όταν είχε έλθει στη Ferrari. Και εφόσον ο Lauda υπήρχε εκεί έξω, σκέφτηκα ότι θα υπήρχαν και άλλοι σαν κι αυτόν. Όπως ο Lauda εξελίχθηκε σε πρωταθλητή, σκέφτηκα ότι θα μπορούσε να εξελιχθεί και ο Villeneuve» παρατηρούσε ο «Κομεντατόρε».
Της άφιξης του Villeneuve στη Ferrari είχε προηγηθεί το ντεμπούτο του στη Formula 1, με τη McLaren-Ford του Teddy Mayer, στο Silverstone το 1977. Στις δοκιμές, στην προσπάθειά του να κατανοήσει τα όρια του μονοθεσίου είχε εποπέσει σε επτά τετ-α-κε. Σύμφωνα με το σκεπτικό του, έπρεπε και μπορούσε να το κάνει, καθώς το πλατύ οδόστρωμα και οι μεγάλες έξοδοι διαφυγής του βρετανικού σιρκουί τού επέτρεπαν να μην τραυματίσει τη McLaren του σε κάποια μπαριέρα. Δύσκολο να διακριθεί, αλλά ο Gilles πίσω από τους ακροβατισμούς και τις παράτολμες ενέργειες έκρυβε συχνά μια σπάνια – απρόσμενη αναλυτική σκέψη…
Με μια παλιά Μ23, στις δοκιμές κατετάγη στην πέμπτη σειρά εκκίνησης. Στον αγώνα, έφτασε έως την όγδοη θέση, αλλά ένα τεχνικό πρόβλημα τον έθεσε εκτός.
Ο Ferrari άρπαξε την ευκαιρία και απέσπασε τις υπηρεσίες του Gilles ήδη για εκείνη τη σεζόν του 1977, αμέσως μετά την αιφνιδιαστική (;) αποχώρηση του Niki Lauda από τη Scuderia. Ο Αυστριακός είχε απογοητευτεί από την αντιμετώπιση της Ferrari τις ημέρες μετά το ατύχημά του στην Bergwerg στη Nordschleife το 1976 (είχαν σπεύσει να του εκδώσουν συγχωροχάρτι…), αλλά και από το εις βάρος του κλίμα που είχε δημιουργηθεί στην ομάδα μετά την οικειοθελή αποχώρησή του από τον «τελικό» του Fuji, με συνέπεια να παραχωρήσει τον τίτλο εκείνης της χρονιάς στη McLaren του Hunt.
Επίσης, είχε εξασφαλίσει τα εκατομμύρια της Parmalat του Galisto Tanzi και ένα ανταγωνιστικό μονοθέσιο, τη Brabham του σχεδιαστή Gordon Murray, με μάνατζερ τον Bernie Ecclestone. Ετσι, αφού διασφάλισε και τον τίτλο του 1977, με την τέταρτη θέση στο Watkins Glen, ο Lauda αποχώρησε σε ένδειξη διαμαρτυρίας από τη Scuderia, δύο αγώνες πριν το πέσιμο της αυλαίας της σεζόν.
Η αντίδραση του ιταλικού τύπου στην πρόσληψη ενός πιλότου με αμφιλεγόμενες περγαμηνές υπήρξε άμεση και οι μετέπειτα εξελίξεις θα την έκαναν δριμεία. Στο δεύτερο αγώνα του με τη Ferrari, και τελευταίο της σεζόν του 1977, στους πρόποδες του Fuji εκ νέου, ο Villeneuve ενεπλάκη σε ένα σφοδρό ατύχημα. Δεν μπόρεσε να αποφύγει την Tyrrell του Ronnie Peterson, και μετά τη σύγκρουση των δύο μονοθεσίων η Ferrari 312 T2 του Villeneuve απογειώθηκε βγαίνοντας εκτός πίστας και σκοτώνοντας δύο εφόρους, που όμως δεν έπρεπε να βρίσκονται σε εκείνο το σημείο…
Η ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ
Το Fuji ακολούθησε, το 1978 πλέον, μια «χιονοστιβάδα» τετ-α-κε, επαφών, στραβωμένων τροχών και αεροτομών. Οι τιφόζι, αλλά κυρίως ο ιταλικός τύπος, «καλομαθημένοι» καθώς ήταν στο μεγαλείο του Lauda, δεν έδειξαν καθόλου υπομονή με την περίπτωση του Villeneuve. Δεν μπορούσαν να περιμένουν την ωρίμανση ενός νεαρού πιλότου με διφορούμενα δείγματα γραφής, τη στιγμή που η Ferrari για να αντισταθεί στη «λαίλαπα» της Lotus 79 «Ground Effect» των Mario Andretti και Ronnie Peterson είχε την άμεση ανάγκη ενός εγνωσμένης αξίας πρωταθλητή, στο πλευρό του Reuteman.
Ο «Γέρος», όμως, είχε ανένδοτη εμπιστοσύνη στο ένστικτό του και έδινε στον Gilles παρατεταμένη πίστωση χρόνου. Σύντομα θα έδρεπαν τους πρώτους καρπούς…
ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ
Στις 2 Απριλίου του 1978 στο Long Beach στην Καλιφόρνια, ο Villeneuve έδειξε τι μπορούσε να κάνει. Εκμεταλλευόμενος κάποια κλεισίματα στην εκκίνηση προσπέρασε τον poleman Reuteman και επιδόθηκε σε «δαιμονισμένη» οδήγηση αυξάνοντας προοδευτικά το προβάδισμά του. Μεγάλη βοήθεια στον Villeneuve έδινε η πολύ καλή γνώση του ιδιότυπου σιρκουί, που απαρτίζεται από τους δρόμους του διάσημου παραλιακού θερέτρου, γνώση που είχε αποκτήσει από τη θητεία του στη Formula Atlantic. Ο Γαλλοκαναδός προηγήθηκε για 38 γύρους, μέχρι που έπεσε σε μια νέα… παγίδα. Επιχείρησε να περάσει βιαστικά τη Shadow του Regazzoni σε μια αριστερή στροφή 90 μοιρών, ο Ελβετός δεν τον περίμενε ή τον έκλεισε, με αποτέλεσμα η Ferrari 312 T3 να εφιππεύσει τη Shadow και μετά από μια χαμηλή πτήση να καταλήξει στις μπαριέρες, σε ένα ατύχημα παρόμοιας δυναμικής με αυτό που είχαν οι Coulthard και Wurz στη Μελβούρνη το 2007… Το ύστατο «σκάνδαλο» του Villeneuve προκάλεσε νέο σφοδρό κύμα επικρίσεων από μέσα ενημέρωσης και τιφόζι. Αυτό τη στιγμή που ο Reuteman με τη νίκη του στο Long Beach έφτανε τις δύο νίκες, μετά από εκείνη του Rio.
Στο Βέλγιο, στο Zolder, όμως, ο Gilles απάντησε με μια 4η θέση, στο Zeltweg στην Αυστρία κατέκτησε το πρώτο του πόντιουμ με την 3η θέση και στο Zandvoort στην Ολλανδία ήταν 6ος. Στη Monza, στον αγώνα που σημαδεύθηκε από το σφοδρό ατύχημα της εκκίνησης από το οποίο έχασε τη ζωή του ο Peterson, τερμάτισε δεύτερος πίσω από τον Andretti, αλλά ποινή ενός λεπτού που χρεώθηκε στον καθένα επειδή ξεκίνησαν τον αγώνα νωρίτερα από το επιτρεπτό, τούς υποβίβασε στην 6η και 7η θέση αντίστοιχα…
Στην πατρίδα του, στον Καναδά στο Montreal, στο σιρκουί που λίγα χρόνια αργότερα θα έπαιρνε το όνομά του, ο Gilles έμελλε να κατακτήσει την πρώτη του νίκη. Στον αγώνα εκείνο είχε κυριαρχήσει ο Jean Pierre Jarier, όψιμος αντικαταστάτης του Peterson στη Lotus. Ο «γεματούλης» Γάλλος με την πλούσια κόμη προηγήθηκε για 49 ολόκληρους γύρους, αλλά εγκατέλειψε από τεχνικό πρόβλημα. Ο Gilles «κληρονόμησε» το προβάδισμα και δεν είχε πρόβλημα να το διατηρήσει για τους 21 τελικούς γύρους. «Ακόμη και αν η Ferrari του Gilles έμενε πριν το πέσιμο της καρό σημαίας, θα μπαίναμε μέσα να τη σπρώξουμε εμείς να τερματίσει πρώτη. Τέτοια ήταν η χαρά μας» είχε δηλώσει κάποιος ανώνυμος οπαδός από το πλήθος των «Κεμπεκουά», που πανηγύρισαν εκστατικά τη νίκη. Η σεζόν του 1978 είχε τελειώσει με τον Βιλνέβ να αφήνει το στίγμα του…
Ο “ΠΥΡΕΤΟΣ”
Zandvoort Ολλανδία, 26 Αυγούστου 1979. Αφού ο Villeneuve έχει προσπεράσει εκπληκτικά τη Williams του Allan Jones στην παρατεταμένη καμπή «Tarzan» από την εξωτερική με… ανάποδο τιμόνι και προηγείται, το απότομο σκάσιμο του πίσω αριστερού ελαστικού τον βγάζει εκτός πίστας. Δεν το βάζει κάτω. Κάνει ένα νέο τετ-α-κε αλλά επιλέγει την όπισθεν και επιστρέφει στο οδόστρωμα οδηγώντας όσο πιο γρήγορα μπορεί. Με τρεις τροχούς… Το σκάσιμο του ελαστικού είχε οδηγήσει και στο σπάσιμο της ανάρτησης. Η εικόνα της Ferrari 312 T4 να βγάζει σπίθες από το σύρσιμο της ζάντας, με τον Villeneuve να οδηγεί με σηκωμένο το χέρι για να ειδοποιεί για το πρόβλημα, έχει περάσει στην ανθολογία της Formula 1. Ακατάβλητος… Θα παραιτηθεί μονάχα όταν φτάσει στα πιτς και οι μηχανικοί τού εξηγούν ότι δεν έχει νόημα να συνεχίσει. «Με δυσκολία καταφέραμε να τον πείσουμε να σταματήσει» δηλώνει ο Giulio Borsari. Ο «πυρετός Βιλνέβ» («La febbre Villeneuve») φουντώνει…
Τα… δέκατα είχαν αρχίσει να ανεβαίνουν ανησυχητικά από την Dizon Prenois, δύο μήνες περίπου πριν. Στο γαλλικό αγώνα γράφτηκε ιστορία. Ο Jean Pierre Jabouille ξέφυγε μπροστά από την pole position και κυριάρχησε, χαρίζοντας στη Renault και στο turbo την πρώτη τους νίκη στη Formula 1. Μια επιτυχία που, καλώς ή κακώς, πέρασε στο περιθώριο από τους… Villeneuve και Arnoux.
Ο Gilles εκινείτο στη δεύτερη θέση και στην προσπάθειά του να ακολουθήσει το κίτρινο turbo είχε πιέσει πολύ τα ελαστικά του με αποτέλεσμα να τα «χάσει». Ο Arnoux με την έτερη Renault τον πλησίαζε απειλητικά και ο Villeneuve απαντούσε με τον τρόπο που ήξερε καλύτερα. Οδηγώντας οριακά, έχοντας και ένα χάσιμο γραμμής. Το τί ακολούθησε είναι δύσκολο να περιγραφεί. Τα δύο μονοθέσια αντάλλασσαν θέσεις με μπλοκαρισμένους τροχούς σχεδόν σε κάθε στροφή, πολλές φορές ακουμπώντας ελαφρά. Στον τελευταίο γύρο οι δύο οδηγοί προσπέρασαν ο ένας τον άλλο πέντε φορές. Τελικός νικητής αναδείχθηκε ο Gilles στην πιο θεαματική μάλλον μάχη των μεταπολεμικών Grand Prix…
Ο JODY
Η σεζόν του 1979 υπήρξε κλασική για τη Scuderia Ferrari. Μετά από ένα μέτριο ξεκίνημα σε Buenos Aires και Interlagos με τις 312 Τ3, οι Villeneuve και Scheckter για τον αγώνα του Καϊαλάμι διέθεταν την 312 Τ4, ένα μονοθέσιο στο οποίο, παρά τον πλατύ boxer 12 κινητήρα, είχε γίνει προσπάθεια από τον Mauro Forgeri και το επιτελείο του να εφαρμοστούν οι αρχές του «ground effect». Στο σιρκουί της Νοτίου Αφρικής, μια «αντρική» ολοκληρωμένη πίστα από αυτές που τόσο λείπουν σήμερα, ο Villeneuve κατάφερε να νικήσει για 3,5 δλ. τον τοπικό ήρωα Scheckter και το Grand Prix. Αυτό είχε ξεκινήσει με το οδόστρωμα βρεγμένο και ο Gilles είχε μπει στα πιτς να περάσει σε σλικ λάστιχα την κατάλληλη στιγμή. O Scheckter, που είχε αναγκαστεί να αλλάξει μια ακόμη φορά σλικ, προς το τέλος έφτασε τον Βιλνέβ, αλλά δέχθηκε εντολή να μην του επιτεθεί και τη σεβάστηκε. Στην επόμενη αναμέτρηση δε, στο αγαπημένο του Long Beach, ο Villeneuve θα κυριαρχούσε αφήνοντας πίσω του τον Scheckter για μισό λεπτό.
Ο Scheckter είχε έλθει στη Ferrari έπειτα από 7 νίκες με τις Tyrrell και Wolf με τη φήμη ενός ταχύτατου οδηγού, ενός γεννημένου πρωταθλητή. «Ήξερα ότι αν ερχόταν στο Μαρανέλο, θα γινόταν πρωταθλητής» είχε γράψει γι’ αυτόν ο Ferrari. Μετά το Long Beach, όμως, ο Villeneuve πρόβαλε ως φαβορί. Η μοίρα σε εκείνο το σημείο ήρθε να παίξει το δικό της παιχνίδι. Στο Zolder ο Villeneuve πλήρωσε ένα λάθος του, καθώς χτύπησε από πίσω τη Williams του Regazzoni με αποτέλεσμα να στραβώσει την εμπρόσθια αεροτομή του. Εχασε πολύ χρόνο να τού την αντικαταστήσουν και παρά μια μανιασμένη ανάκαμψη με οριακά προσπεράσματα σταμάτησε στην 7η θέση. Ο Scheckter νίκησε τον αγώνα καλύπτοντας το χαμένο έδαφος στη βαθμολογία.
Στο Monaco, μια από τις αγαπημένες του πίστες όπου είχε ξανανικήσει το 1977, ο Jody ήταν μαγικός. Σε ένα σιρκουί που απαιτεί «χειρουργική» ακρίβεια στην οδήγηση, πήρε την pole, ξεκίνησε μπροστά και επέβαλε το ρυθμό του. «Πάντα θα θυμάμαι πόσο κοντά στο όριο ήμουν στις κατατακτήριες δοκιμές. Ήμουν ΤΟΣΟ αποφασισμένος να νικήσω τον Gilles. Στις τελικές μου προσπάθειες ακουμπούσα τις μπαριέρες σε δύο σημεία και είχε στραβώσει το τιμόνι μου. Τόσο έντονο ήταν…» θα εκμυστηρευόταν χρόνια μετά. Ο Villeneuve αφού ανέκαμψε από μια κακή εκκίνηση που τον είχε ρίξει 4ο, τον ακολουθούσε «κατά πόδας», αλλά ένα σπασμένο ημιαξόνιο τον έθεσε εκτός. Στο Ζάντβοορτ μάλιστα ο Scheckter είχε επιδοθεί σε μια ωραία ανάκαμψη από τη 18η θέση έως τη 2η, αλλά ο Villeneuve είχε κλέψει και τότε την παράσταση. Το ότι ο Scheckter κατάφερε να επιβληθεί του Villeneuve στη διάρκεια μιας σεζόν καταδεικνύει το δικό του μεγαλείο…
Στο Silverstone, ο Jody ήταν 5ος και στο Hockenheim 6ος συλλέγοντας και άλλους πολύτιμους βαθμούς, τη στιγμή που ο Villeneuve συνέλεγε άλλες εγκαταλείψεις. Στο Zeltweg είχαμε ένα ακόμη επεισόδιο του… σίριαλ «Villeneuve magic». Ξεκινώντας από την 5η θέση προσπέρασε και τα τέσσερα μονοθέσια που βρίσκονταν μπροστά του μέσα σε λίγα μέτρα. Οδηγώντας την Τ4 πάνω από τις δυνατότητές της, κράτησε τη Williams του Jones πίσω του για τρεις γύρους και εν συνεχεία τερμάτισε 2ος.
Στη Monza στις 9 Σεπτεμβρίου η Ferrari έχει τη δυνατότητα να εξασφαλίσει τους τίτλους και δίνεται η άνωθεν εντολή ο Villeneuve να προστατέψει τα «νώτα» του Scheckter. «Είσαι νέος θα έχεις πολλές ευκαιρίες μπροστά σου» τού λέει ο γιος του Enzo, Piero Ferrari και ο Gilles, που είχε πολύ καλές σχέσεις με τον Σέκτερ και μεγάλη εκτίμηση στο πρόσωπό του, συναινεί και τιμά τη συμφωνία. Οι Τ4 κάνουν το 1-2 με τον Villeneuve κολλημένο μισό δλ. πίσω από τον Scheckter. «Σε εκείνο τον τελευταίο γύρο είχα οδηγήσει οριακά. Το τρόπαιο ήταν πολύ μεγάλο και ποτέ δεν ξέρεις» παρατηρούσε κατόπιν ο πρωταθλητής του 1979. Η σεζόν, ωστόσο, λήγει υπό τον αστερισμό του Villeneuve. Στο Montreal μάχεται με τον Jones και τερματίζει 2ος, ενώ στο βρεγμένο Watkins Glen στα περίχωρα της Νέας Υόρκης (Upstate New York) κυριαρχεί. Όλα προμήνυαν ένα λαμπρό μέλλον…
ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΟΡΙΑ
Vivere pericolosamente. Ζην επικινδύνως. Ο Villeneuve ζούσε με αυτό τον τρόπο. Τον μόνο ίσως που ήξερε. Στο τιμόνι μιας Ferrari F1, σε αυτό της 308 Gtb turbo με την οποία έκανε την απόσταση Monaco – Maranello σε σκανδαλώδεις χρόνους, στα πηδάλια του ταχυπλόου ή του ελικοπτέρου του, ενός Agusta, ο Gilles ξεπερνούσε τα όρια θερίζοντας θαυμασμό και επικρίσεις. «Θυμάμαι, στο Zolder το 1982 είχε προσγειωθεί στην πίστα ερχόμενος από το ξενοδοχείο του και είχε μείνει από καύσιμα μισό μέτρο πάνω από το έδαφος. Την έβρισκε να κάνει τέτοια πράγματα και η Ferrari έδειχνε να το ενθαρρύνει. Ήταν σαν ένα άτακτο παιδί μέσα σε ένα αγωνιστικό αυτοκίνητο» δήλωσε πρόσφατα ο John Watson στον Paul Fearnly του περιοδικού Motorsport. «Οι δημοσιογράφοι που νόμιζαν ότι ο Ζιλ μπορούσε να περπατήσει στο νερό δεν έβλεπαν τον τρελό που βλέπαμε εμείς οι υπόλοιποι στην πίστα, στο δρόμο και στο ελικόπτερο. Υπήρχαν στιγμές που νόμιζα ότι είχε ευχή θανάτου. Και δε νομίζω ότι το έκανε για τους τιφόζι. Απλά ήταν έτσι…» παρατηρεί ο Derrick Walker.
Ως άνθρωπος, ωστόσο, και πέρα από αυτές τις τρέλες, ο Villeneuve ήταν απλός, προσηνής, ειλικρινής, χαμογελαστός, εύστροφος. Αναλυτικός, ψύχραιμος και απρόσμενα ευφυής ορισμένες στιγμές. Ένα καλό παιδί…«Θυμάμαι μια φορά είχα οδηγήσει εγώ την 308 και παρότι ανησυχούσε επειδή πήγαινα πολύ γρήγορα, είχε διατηρήσει μια αξιοθαύμαστη ψυχραιμία» είχε πει ο Pironi. Εντός πίστας ο Villeneuve ήταν υπόδειγμα fair play σε αντίθεση, δυστυχώς, με κάποιους από του μακρινούς «συνεχιστές» του…
Το ότι πολύ συχνά …έπεφτε πάνω στα μονοθέσια που βρίσκονταν μπροστά του ήταν, πολύ απλά, εκδήλωση της ανταγωνιστικότητάς του. Της θέλησής του να νικήσει. «Ήταν ο τέλειος οδηγός. Ο μόνος που μπορούσε να βγάλει το καλύτερο από τα μονοθέσια με κινητήρες turbo» παραδέχεται όχι άλλος από τον Niki Lauda…
THE TURBO ERA
Το 1980 και το 1981 υπήρξαν μεταβατικές χρονιές για τον Villeneuve και τη Ferrari. Το ’80 δεν ήταν καθόλου ανταγωνιστικοί καθώς προσπαθούσαν να κατανοήσουν το «ground effect» και να δοκιμάσουν τον νέο κινητήρα turbo. Το 1981 η 126 CK turbo ήταν εξαιρετικά δυσκολοοδήγητη, αλλά ο Villeneuve προσέθεσε δύο ακόμη «μαργαριτάρια» στη συλλογή του. Στο Monaco κατάφερε να περάσει τον Jones πέντε γύρους πριν το τέλος στη Ste Devote και να νικήσει, πλαγιολισθαίνοντας σε πιθανά και απίθανα μέρη. Στη Jarama οδηγώντας αλάνθαστα το δύστροπο κτήνος που πήγαινε καλά μονάχα στην… ευθεία, κράτησε πίσω του για 67 ολόκληρους γύρους ένα «τρενάκι» από 5 μονοθέσια, με πρώτο τη Ligier του Laffite. Ήταν μια τακτική νίκη. «Ήταν η επίδοση που τού είχε δώσει τη μεγαλύτερη ικανοποίηση, καθώς είχε πραγματοποιήσει κάτι πέρα από τις δυνατότητες της Ferrari του» εκμυστηρευόταν κατόπιν η γυναίκα του, η Joan.
Ο PIRONI
Ο Gilles τα είχε πάει πολύ καλά με όλους τους ομοσταύλους του, πράγμα οφειλόμενο πέρα από τον αγνό – ανοικτό χαρακτήρα του, στην πίστη που είχε στις δυνατότητές του. Ποτέ του δεν είχε απαιτήσει ένα συγκεκριμένο τύπο ομοσταύλου. «Όποιος και αν έρθει εγώ θα τον νικήσω. Και αν ακόμη καταφέρει να με νικήσει αυτός, τότε μπράβο του» σκεπτόταν.
Και ο Didier Pironi, τον πρώτο καιρό της συνύπαρξής τους στη Ferrari δεν είχε αποτελέσει εξαίρεση. «Είχα έρθει στη Ferrari ως Νο2 οδηγός και ο Ζιλ ήταν ο Νο1, αλλά ποτέ δεν απαίτησε ξεχωριστή μεταχείριση για τον εαυτό του. Ποτέ δε μου φέρθηκε υποτιμητικά και από την πρώτη στιγμή ήταν πολύ ανοικτός μαζί μου» παραδεχόταν, προς τιμήν του, ο Pironi, καιρό μετά τα συμβάντα της Imola του ’82.
H ΙΜΟΛΑ ΚΑΙ ΤΟ ΖΟΛΝΤΕΡ
Ο Didier Pironi, ένας Παριζιάνος από πλούσια οικογένεια (σε αντίθεση με τις μεσοαστικές καταβολές του Βιλνέβ) ήρθε στη Ferrari πεπεισμένος ότι είναι ο ταχύτερος οδηγός του πλανήτη και ότι ήταν προορισμένος να αναδειχθεί σε παγκόσμιο πρωταθλητή. Με τον ερχομό του στη Ferrari, το 1981, έπεσε πάνω σε έναν… τοίχο όμως. Το αμίμητο car-control του Villeneuve ήταν «κομμένο και ραμμένο» στις απαιτήσεις της βαριάς και απότομης 126CK turbo, ενός μονοθεσίου με υδραυλικές αναρτήσεις με ανύπαρκτη διαδρομή, τελείως διαφορετικού από την «ντελικάτη» Ligier JS11/15 με την οποία ο Pironi είχε κατακτήσει την πρώτη του νίκη το 1980 στο Zolder. Με αυτό το… turbo-kart ο Villeneuve είχε «ρίξει» πέντε φορές στις κατατακτήριες δοκιμές πάνω από ένα δευτερόλεπτο διαφορά στον Pironi. Στο Monaco, η διαφορά είχε φτάσει τα 2,48 δλ.! Στον αγώνα του πριγκηπάτου ο Didier είχε πιεστεί τόσο πολύ, που ο παλμός του είχε φτάσει τις 207 σφίξεις ανά λεπτό. Και όλα αυτά για να τερματίσει 4ος, τη στιγμή που ο Villeneuve θριάμβευε. Αυτό δεν σήμαινε, βέβαια, ότι ο Pironi είχε εγκαταλείψει τους στόχους του. Κάθε άλλο…
Το 1982 έπρεπε να είναι «η χρονιά». H Ferrari στην 126 C2 turbo τα είχε όλα για να ανακτήσει τους τίτλους. Ένα μονοκόκ σασί από, επιτέλους, συνθετικά υλικά («σάντουιτς» κυψελωτού αλουμινίου με ανθρακονήματα – στα πρότυπα της McLaren), εξελιγμένη αεροδυναμική χάρη στην τεχνογνωσία που έφερε ο Harvey Posthlwaite και έναν, σχετικά αξιόπιστο και πανίσχυρο (750 ίπποι στις δοκιμές) turbo V6 κινητήρα ενάμιση λίτρου με εξελιγμένα ηλεκτρονικά και εγχυτήρες νερού για καλύτερη ψύξη. Οι πρώτοι τρεις αγώνες ήταν «προετοιμασίας», με τον Villeneuve να εξοικειώνεται στην 126 C2 και να «ρίχνει» πάνω από 1 δευτερόλεπτο στο γύρο στον Pironi στις κατατακτήριες δοκιμές, μειώνοντας περαιτέρω στο μυαλό του την όποια απειλή συνιστούσε ο Γάλλος.
Η γυναικεία διαίσθηση, όμως έλεγε άλλα. Μια εβδομάδα πριν τον κρίσιμο αγώνα της Imola, οπότε και θα ξεκινούσε η «κόκκινη αντεπίθεση», ο Pironi παντρευόταν με κουμπάρο τον αθλητικό διευθυντή της Ferrari, Marco Picinini, χωρίς να είναι προσκεκλημένοι οι Villeneuve. «Πρόσεχέ τον» τον προειδοποιούσε η Joan, αλλά ο Villeneuve αψηφούσε το σχόλιό της. Οι καλύτεροι, βλέπετε, είναι πολλές φορές και άκαμπτοι, καμιά φορά «τυφλοί»…
Η σχέση του με τη Ferrari και τον Ferrari, εξάλλου, δεν ήταν ρόδινη όπως στην αρχή. Το 1981 είχαν υπογράψει συμβόλαιο για ακόμη δύο χρόνια, αλλά ο Ferrari, σε μια προσπάθειά του, μάλλον, να παρακινήσει τον άσσο του για ακόμη μεγαλύτερα πράγματα, είχε δηλώσει «off the record» ότι ο Villeneuve με το πού έβγαλε πολλά χρήματα δεν είχε πια το ίδιο «βαρύ» δεξί πόδι. Επίσης, τα σχέδια του Gilles να φτιάξει τη δική του ομάδα με κινητήρες… Ferrari δεν πρέπει να άρεσαν ιδιαίτερα στον γέρο…
Στην Imola το κλίμα ήταν ήδη περίεργο. Οι αγγλικές ομάδες, πλην της Tyrrell, δεν θα συμμετείχαν σε ένδειξη διαμαρτυρίας στη χρήση του turbo από κατασκευαστές όπως οι Ferrari, Renault και BMW. Κύρια αίτια ήταν η διαμάχη στο οικονομικό – ο περίφημος «πόλεμος FISA – FOCA» και το νέο σύμφωνο της «Ομόνοιας». Οι υπεύθυνοι των Ferrari και Renault (Picinini και Sage) είχαν κάνει μια «top secret» συμφωνία οι οδηγοί τους να επιδοθούν σε μάχες στο πρώτο μισό του «λειψού» αγώνα, ώστε να εξασφαλίσουν το θέαμα. Μετά την εγκατάλειψη των Renault, όμως, είχαν μείνει «οι δυο τους». Ενα λάθος του Villeneuve επέτρεψε στον Pironi να τον περάσει και όταν από τα πιτς βγήκε η πρώτη πινακίδα με την ένδειξη «slow», ο Didier βρισκόταν μπροστά, ερμηνεύοντάς το πιθανώς ως ένα «νόμιμο» δικαίωμα να νικήσει. Ή κάνοντας τον εαυτό του να το πιστέψει, ένα νοητικό «τέχνασμα» που επικαλούνται συχνά οι πρωταθλητές για να παρακάμψουν τους ηθικούς δισταγμούς…
Οι δύο Ferrari επιδόθηκαν κατόπιν σε μια λυσσαλέα μονομαχία. Δύο φορές ακούμπησαν, μια ακόμη ο Pironi έκλεισε τον Villeneuve στο γρασίδι, και ο Gilles, που στην αρχή φανταζόταν ότι ο Didier το έκανε για το θέαμα και τον κόσμο, κατόπιν με δυσκολία συνειδητοποιούσε αυτό που διαδραματιζόταν. Προκειμένου να σώσει καύσιμο, κάθε φορά που περνούσε τον Pironi, έκοβε, μόνο και μόνο για να δει τον ομόσταυλό του να τον ξαναπερνά. Μετά από αρκετά «άσπονδα» προσπεράσματα ο Pironi πήρε τη νίκη και ο Villeneuve ένιωσε προδομένος και «βλάκας». Προδομένος από το «φίλο του», αλλά προδομένος και από τη Ferrari. Η έκφρασή του στο πόντιουμ τα έλεγε όλα…
Στο παράπονο που έκανε στον Ferrari έλαβε μια απάντηση που δεν χρειαζόταν: «Όπως και να’χει, νίκησε μια Ferrari». Στους δημοσιογράφους στο Βέλγιο εκμυστηρευόταν: «Νόμιζα ότι (σ.σ.: ο Pironi) ήταν φίλος μου, ότι τον ήξερα. Στη ζωή δεν μπορείς να περιμένεις για πάντα». Στο Zolder έπρεπε να πάρει την εκδίκησή του. «It’s war, absolutely war» είχε παραδεχθεί…
Στις κατατακτήριες ο Pironi βρισκόταν ένα δέκατο του δευτερολέπτου μπροστά του και έμεναν οκτώ λεπτά. Έπρεπε να απαντήσει. Η κρεμαγιέρα του τιμονιού του δεν δούλευε όπως θα ήθελε και πλησίαζε «flat-out» τη March του Johen Mass. Ο Γερμανός αποφάσισε να του δώσει την αγωνιστική γραμμή για την είσοδο στη δεξιά της «Terlamenbocht» και έτσι έστριψε προς τα δεξιά. Ο Villeneuve, ερχόμενος με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα δεν μπόρεσε (ενδεχομένως και λόγω του τιμονιού που «έσφιγγε») να αποφύγει τη March και η Ferrari απογειώθηκε. Οι βίδες που συγκρατούσαν το κάθισμά του ξεκόλλησαν και το σώμα του αποχωρίστηκε από το μονοθέσιο στον αέρα, με αποτέλεσμα να πέσει με μεγάλη ορμή στο έδαφος και ένας πάσσαλος να σπάσει το σβέρκο του. Αν το κάθισμα είχε κρατήσει, μάλλον θα είχε γλυτώσει, ακόμη μια φορά. Η τελευταία «πτήση» είχε αποβεί μοιραία…
Η σεζόν του 1982 ήταν μια «σουρεαλιστική» σεζόν για τη Scuderia. Ο Pironi απέμεινε αδιαφιλονίκητο φαβορί για τον τίτλο, αλλά είχε ένα παρόμοιας δυναμικής ατύχημα, όταν χτύπησε από πίσω τη Renault του Prost σε συνθήκες μειωμένης ορατότητας υπό βροχή στις δοκιμές στο Hockenheim. Η «πτήση» που ακολούθησε παρολίγο να του αχρηστέψει τα πόδια και τερμάτισε οριστικά την καριέρα του. Θα έχανε και αυτός τη ζωή του σε μια νέα «πτήση» με ταχύπλοο «off-shore» στα νησιά Wight, λίγα χρόνια αργότερα…
Κανείς δεν ξέρει, αν τα γεγονότα της Imola θόλωσαν τόσο πολύ την κρίση του Villeneuve, ώστε να τον οδήγησαν σε ακόμη πιο παράτολμες – εκτός ελέγχου – ενέργειες. Ηταν ο ίδιος που ήταν πάντα, ή η «προδοσία» έβγαλε το «σκοτεινό» εαυτό του και τον οδήγησε στην καταστροφή;
Όπως και να είχε, 25 χρόνια μετά τον άδικο χαμό του, ο «πυρετός Villeneuve» καλά κρατεί και εάν προσεγγίσεις το «μύθο», αυτός σε κυριεύει… Γι’αυτόν ο Ferrari, μετά το θάνατό του ξέσπασε: «Κατέστρεφε τις μηχανές, αλλά κατακτούσε τις ψυχές. Τον αγάπησα σαν γιο μου»… Brilla Gilles, brilla… Συνέχισε να λάμπεις…
TAZIO NUVOLARI: Ο ΠΡΟΓΟΝΟΣ
«Όταν πρωτοείδα αυτόν το μικροκαμωμένο Γαλλοκαναδό, αυτό το μικρό δέμα από… νεύρα, το μυαλό μου πήγε αμέσως στο νεαρό Tazio Nuvolari». Ο παραλληλισμός που έκανε ο Enzo Ferrari, όταν συνάντησε για πρώτη φορά τον «μαθητευόμενό» του δεν πρέπει να μας εκπλήσσει καθόλου. Ο Nuvolari, ο μεγαλύτερος μάλλον πιλότος όλων των εποχών, ήταν η «ψύχωση» του γέρου. Μετά την εγκατάλειψη του «ιπτάμενου Μαντοβάνου» από την ενεργό δράση, ο Ferrari αναζητούσε εναγωνίως έναν άξιο συνεχιστή του. Και τον βρήκε στον Villeneuve. Αυτοί οι δύο ήταν οι οδηγοί που μπορούσαν να ξεπεράσουν όποτε ήθελαν τα όρια των αγωνιστικών τους και μάλιστα στις πλέον αντίξοες συνθήκες. Ο Nuvolari κατέκτησε μερικές από τις μεγαλύτερες νίκες του οδηγώντας μια «μουσειακή» Alfa Romeo P3, επικρατώντας των «διαστημικών» για την εποχή Mercedes και Auto Union σε «κολασμένες» πίστες όπως η Nordschleife. Με μια μεγάλη διαφορά. Ο Tazio απέφυγε το μοιραίο λάθος, την άτυχη συγκυρία αν προτιμάτε, και πέθανε όχι στο τιμόνι, αλλά στο κρεβάτι του σπιτιού του…
JEAN ALESI: Ο ΑΠΟΓΟΝΟΣ
Ο γιος του Gilles, ο Jacques, ήταν ένα μεγάλο ταλέντο που πλήρωσε τη μεγάλη του γλώσσα και κάποιες άτυχες επιλογές, ωστόσο βραβεύθηκε, και δικαίως, με ένα πρωτάθλημα το 1997. Για τον Jean Alesi θα αναφέρουμε μονάχα την εκκίνηση που πραγματοποίησε το 1993 στο Estoril, όταν οδηγώντας ένα μέτριο μονοθέσιο, την F93A, προσπέρασε από την εξωτερική, στην πρώτη παραβολική καμπή (!), τους Prost, Schumacher, Senna και Hakkinen με ίδιο φορτίο καυσίμου για να περάσει στο προβάδισμα… alla grande. Φέροντας το νούμερο 27, το νούμερο που έκανε διάσημο το παιδικό είδωλό του, ο Gilles. Τίποτε στη ζωή δεν είναι τυχαίο…
