Η εκλογική αναμέτρηση της 21ης Μαΐου μπορεί να βάλει την Ελλάδα στην αφετηρία για ένα μέλλον ελπίδας, προόδου και ευημερίας.
Να μπει η πατρίδα μας στην τροχιά μιας σύγχρονης ευρωπαϊκής χώρας που μπορεί να ανταποκριθεί στις μεγάλες προκλήσεις του μέλλοντος, έχοντας πρώτα διασφαλίσει τα αυτονόητα. Μετά το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών, είναι ξεκάθαρο ότι έχουμε χρέος να εστιάσουμε άμεσα στην ασφάλεια των μετακινήσεων, διασφαλίζοντας το πιο πολύτιμο αγαθό, την ανθρώπινη ζωή, καθώς και μια βιώσιμη καθημερινότητα στις πόλεις μας, με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον του πλανήτη, που είναι το μεγάλο μας σπίτι.
Η μετάβαση σε πιο «καθαρές» μετακινήσεις είναι μονόδρομος για να φτάσουμε στον φιλόδοξο ευρωπαϊκό στόχο της κλιματικής ουδετερότητας ως το 2050, αφού ο τομέας των μεταφορών ευθύνεται για τουλάχιστον 25% της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Δεν αρκούν, όμως, ευχολόγια και αποσπασματικές δράσεις, που περισσότερο έχουν χαρακτήρα εντυπωσιασμού, όχι ουσίας.
Η χώρα μας διαθέτει έναν εκ των πέντε γηραιότερων στόλων οχημάτων στην Ε.Ε. Απαιτείται, λοιπόν, ολοκληρωμένος σχεδιασμός για τη μετάβαση στην κινητικότητα μηδενικών εκπομπών, που δεν θα αφήσει κανέναν πίσω, ιδίως τους πιο ευάλωτους. Η ομαλή μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση θα πρέπει να αποτελεί το «καύσιμο» για το ταξίδι μας προς τις πράσινες μετακινήσεις, ξεκινώντας από τα μέσα μαζικής μεταφοράς, τα ταξί, το σιδηροδρομικό δίκτυο. Προϋπόθεση αποτελεί βεβαίως ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη των απαραίτητων υποδομών φόρτισης σε τοπικό και υπερτοπικό επίπεδο.
Μιλήσαμε πρώτοι για την πράσινη ανάπτυξη και στηρίζουμε την ηλεκτροκίνηση, με ταυτόχρονη όμως εκμετάλλευση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα σημεία φόρτισης. Οφείλουμε να ενισχύσουμε τις δημόσιες αστικές μετακινήσεις, με χαμηλό εισιτήριο, με ανάπτυξη του δικτύου μετρό και τραμ, που είναι τα πιο φιλοπεριβαλλοντικά μέσα, ανανέωση του στόλου των λεωφορείων και εξασφάλιση της επαρκούς συντήρησής τους.
Δεδομένου ότι τα πιο παλιά και ρυπογόνα οχήματα τα έχουν οι πιο φτωχοί Έλληνες, θα πρέπει αυτή η μετάβαση να υποστηριχθεί με γενναία, κλιμακούμενη επιδότηση στη βάση εισοδηματικών και άλλων κριτηρίων. Παράλληλα, να ενθαρρύνουμε την ανάπτυξη της εγχώριας βιομηχανίας γύρω από την ηλεκτροκίνηση με στόχο να δημιουργήσουμε προστιθέμενη αξία, και όχι να επιδοτούμε τα κέρδη ξένων ομίλων, κατά την προσφιλή τακτική της σημερινής κυβέρνησης.
Φυσικά, την ίδια στιγμή οφείλουμε να διαμορφώσουμε τις κατάλληλες συνθήκες και προϋποθέσεις για τη βιωσιμότητα του κλάδου των ταξί, καθώς με τη βελτίωση του περιβαλλοντικού του αποτυπώματος. Με αξιοπρεπές εισόδημα για ιδιοκτήτες και οδηγούς, ταυτόχρονα με την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών και την ασφαλή μεταφορά των επιβατών. Τα κίνητρα για την ομαλή μετάβαση των επαγγελματιών οδηγών στην εποχή της ηλεκτροκίνησης -με ρεαλιστικά χρονοδιαγραμμάτα- οφείλουν να είναι ελκυστικά και δίκαια.
Τα μέσα μικροκινητικότητας και οι νέες τεχνολογίες δίνουν νέα διάσταση στην έννοια της βιώσιμης αστικής κινητικότητας, που περιορίζει τον ρόλο του ΙΧ, αφήνοντας χώρο στους πεζούς, τα άτομα με αναπηρία, τα παιδιά, τις μητέρες με τα καρότσια, τους ηλικιωμένους. Βεβαίως, αυτή η μετάβαση δεν μπορεί να γίνει με όρους χάους, όπως την πρώτη περίοδο που είδαμε ηλεκτρικά πατίνια στους δρόμους Αθήνας και Θεσσαλονίκης, αλλά με κανόνες και κατάλληλες υποδομές. Σε κάθε αντίθετη
περίπτωση, αντί να πετύχουμε μια καλύτερη καθημερινότητα, θα υποβαθμίσουμε την ασφάλεια και την προσβασιμότητα.
Οφείλουμε να σχεδιάσουμε λειτουργικά και επαρκή δίκτυα, να αναπτύξουμε ζώνες κυκλοφορίας πεζών και ήπιων μέσων μετακίνησης (ηλεκτρικά πατίνια, ποδήλατα, e-scooters) ανεξάρτητες από το οδικό δίκτυο που είναι προσανατολισμένο στα αυτοκίνητα. Χρειάζεται να τεθούν αυστηρές προϋποθέσεις για τη χρήση των μέσων μικροκινητικότητας. Να εξασφαλίσουμε τις κατάλληλες υποδομές για τη στάθμευση οχημάτων κοντά στους σταθμούς των ΜΜΜ, να ορίσουμε αυστηρά τα κατάλληλα σημεία στάθμευσης για ποδήλατα, ενοικιαζόμενα πατίνια, ακόμη και για car pooling.
Τα όρια ταχύτητας ή ο ηλικιακός περιορισμός για τη χρήση αυτών των ήπιων μέσων μετακίνησης δεν αρκούν, δεδομένου ότι δεν γίνονται καν επαρκείς έλεγχοι. Αυτό είναι κρίσιμο ειδικά κατά την τουριστική περίοδο, καθώς πολλοί τουρίστες τα χρησιμοποιούν στην Αθήνα, αλλά και στα νησιά μας όπου οι οδικές υποδομές παραμένουν υποβαθμισμένες, δεν υπάρχει κατάλληλη σήμανση, ενώ έχουν και άγνοια των κυκλοφοριακών συνθηκών.
Φυσικά, η αλλαγή κουλτούρας αποτελεί βασική παράμετρο. Να πάψουμε να είμαστε κολλημένοι στο τιμόνι του ΙΧ, να σεβόμαστε όλους τους χρήστες του δρόμου, να μην κλείνουμε ειδικές λωρίδες κυκλοφορίας, διαβάσεις, πεζοδρόμια, ράμπες για ΑμεΑ, όπως δυστυχώς γίνεται σήμερα. Βεβαίως απαιτούνται εντατικοί και αυστηροί έλεγχοι από τις αρμόδιες αρχές.
Η κυκλοφοριακή αγωγή, οι σύγχρονες και ανθεκτικές υποδομές και οι εντατικοί έλεγχοι είναι το τρίπτυχο για την ασφάλεια και στο οδικό δίκτυο. Ας μην ξεχνάμε πως η πατρίδα μας, παρά την πρόοδο που έχει συντελεστεί τα τελευταία χρόνια στην οδική ασφάλεια, παραμένει έκτη από το τέλος μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε. στους θανάτους από τροχαία. Η ολοκλήρωση των μεγάλων αυτοκινητοδρόμων βελτίωσε τις κυκλοφοριακές συνθήκες, όμως υπάρχουν ακόμη πολλά να γίνουν. Η οδική ασφάλεια θα πρέπει να καθιερωθεί ως κανονικό μάθημα, να μην μείνει ένα συμπλήρωμα ή μία προαιρετική ώρα. Χρειαζόμαστε διαρκείς δράσεις οδικής ασφάλειας και κυκλοφοριακής αγωγής για όλες τις ηλικίες, με καμπάνιες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τους πολίτες. Κι όχι να αφήνουμε τα Πάρκα Κυκλοφοριακής Αγωγής χορταριασμένα κι εγκαταλελειμμένα.
Εμείς από την πλευρά μας έχουμε υποστηρίξει και στο ελληνικό Κοινοβούλιο την ανάγκη για ένα Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Οδικής Ασφάλειας. Πρέπει να επιταχύνουμε την υλοποίηση σημαντικών έργων, όπως ο άξονας Πατρών – Πύργου, ο Ε65, ο ΒΟΑΚ και η ολοκλήρωση της Ιόνιας Οδού από Ιωάννινα ως Κακαβιά.
Να αξιοποιήσουμε τις νέες τεχνολογίες για την αποτελεσματικότερη διαχείριση της κυκλοφορίας και τον έλεγχο των οδικών υποδομών και της ανθεκτικότητάς τους απέναντι σε έκτακτα καιρικά και φυσικά φαινόμενα.
Για εμάς η καθιέρωση ενός ορίου ταχύτητας 30 χλμ./ώρα για κατοικημένες περιοχές είναι ένα αυτονόητο μέτρο, όταν το 53,8% των θανάτων από τροχαία το 2019 σημειώθηκαν σε κατοικημένες περιοχές, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Επίσημες εξαγγελίες υπήρξαν από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, όμως δεν υλοποιήθηκαν. Η μείωση του εν λόγω ορίου από τα 50 χλμ./ώρα που ισχύουν σήμερα, θα προστατεύσει κυρίως τους ευάλωτους χρήστες του δρόμου, παιδιά, ηλικιωμένους, ΑμεΑ, ποδηλάτες, και θα συμβάλει στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Εξ άλλου, πλάι στην πρόληψη και την εκπαίδευση, είναι και οι κυρώσεις που έχουν τη δική τους σημασία της όταν οδηγούν στην αποτροπή των τροχαίων παραβάσεων. Πρέπει να συγκλίνουμε και στο θέμα των αυστηρών ποινών, ιδιαίτερα για σοβαρές παραβάσεις που αφορούν στην οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή ουσιών με τα πλαίσια των ευρωπαϊκών χωρών. Για να σώσουμε ανθρώπινες ζωές, θα πρέπει να συζητούμε με στοιχεία, να θέτουμε διαρκείς ρεαλιστικούς στόχους, και να κάνουμε τακτικούς απολογισμούς των δράσεων και του σχεδιασμού μας, ώστε να μην μένουμε μόνο στα λόγια, αλλά και να έχουμε απτά αποτελέσματα.
