Σκοτώνουν τα ηλεκτρόνια όταν γεράσουν; Η μονάδα ανακύλωσης μπαταριών της Mercedes

Η απάντηση της Mercedes-Benzστην έλλειψη πρώτων υλών της Ευρώπης αλλά και σε ένα καίριο ζήτημα: Που πάνε οι μπαταρίες όταν «γεράσουν»;

Το «Quattroruote» ταξίδεψε στη Γερμανία για να επισκεφθεί την καινοτόμα μονάδα ανακύκλωσης μπαταριών της Mercedes-Benz. Ένα κέντρο που ολοκληρώθηκε σε χρόνο-ρεκόρ και είναι η απάντηση στην έλλειψη πρώτων υλών της Ευρώπης.

Του Alessio Lana

Απόδοση: Άκης Τεμπερίδης, Lexartis

Πρέπει να το παραδεχτούμε: Ως Έλληνας αισθάνεσαι πικρία όταν βλέπεις από μακριά την κατασκευή μίας μονάδας ανακύκλωσης σαν κι αυτή. Όχι μόνο για την καινοτόμα τεχνολογία, τη στρατηγική της σημασία και την οικονομική της βαρύτητα, αλλά κυρίως για τον χρόνο ολοκλήρωσής της. Ο θεμέλιος λίθος του εργοστασίου τοποθετήθηκε τον Μάρτιο του 2023 και μόλις τον περασμένο Οκτώβριο ανακυκλώθηκε εκεί η πρώτη μπαταρία. Δεκαεννέα μήνες απαιτήθηκαν για την ολοκλήρωση του πιο προηγμένου ίσως κέντρου ανάκτησης συσσωρευτών στον κόσμο, του πρώτου, παρακαλώ, στην Ευρώπη που υιοθέτησε την ολοκληρωμένη, διπλή μέθοδο μηχανικής και υδρομεταλλουργικής κατεργασίας. Η μέθοδος αυτή επιτρέπει την ανάκτηση των στοιχείων που απαρτίζουν μία μπαταρία σε ποσοστό 96%. Με δυνατότητα βέβαια επαναχρησιμοποίησής τους σε μια καινούρια μπαταρία.

Η Mercedes-Benz, χάρη στη στήριξη της γερμανικής κυβέρνησης, μετέτρεψε και επέκτεινε το εργοστάσιό της στην ύπαιθρο της Βάδης-Βυρτεμβέργης και συγκεκριμένα στην περιοχή του Κουπενχάιμ, μία κωμόπολη που βρίσκεται μισή ώρα μακριά από την Καλσρούη και είναι γνωστή για το περίφημο μουσείο της Unimog. Πέρα από τα όποια συναισθήματα ζήλιας, το σημείο αναφοράς του βιομηχανικού αυτού κολοσσού που απαρτίζεται από μεταλλικές ζυγαριές, ταινίες μεταφοράς και φουτουριστικά ρεζερβουάρ είναι η τεχνολογία του.

Κάθε μπαταρία που περνά τις πύλες του κτιρίου υποβάλλεται σε μηχανική κατεργασία, στην οποία επιλέγονται και διαχωρίζονται πλαστικά, χαλκός, αλουμίνιο και σίδηρος. Τα υπόλοιπα γίνονται θρύμματα που μετατρέπονται σε μια πολύτιμη μαύρη μάζα, από την οποία εξάγονται μέσα από μία υδρομεταλλουργική κατεργασία οι πραγματικοί πρωταγωνιστές της όλης διαδικασίας, δηλαδή μέταλλα όπως το κοβάλτιο, το μαγγάνιο, το νικέλιο και το λίθιο. Σύμφωνα με τον Γερμανό κατασκευαστή, η μονάδα του Κουπενχάιμ μπορεί να παράγει έως 2.500 τόνους τέτοιων μετάλλων τον χρόνο, ποσότητα αρκετή για την κατασκευή 50.000 νέων συσσωρευτών. Και όλο αυτό με τον απαιτούμενο σεβασμό στο περιβάλλον.

Σε αντίθεση με την πιο διαδεδομένη στην Ευρώπη πυρομεταλλουργική μέθοδο ανακύκλωσης, η υδρομεταλλουργία απαιτεί λιγότερη ενέργεια και παράγει λιγότερα απόβλητα. Επιπλέον, το εργοστάσιο του Κουπενχάιμ τροφοδοτείται με 100% πράσινη ενέργεια, καθώς φιλοξενεί στην οροφή του φωτοβολταϊκές κυψέλες με εμβαδόν 6.800 τετρ. μέτρα. Σε μια ήπειρο που στερείται απαραίτητων πρώτων υλών, η ανακύκλωση είναι ο μόνος τρόπος απόκτησης πολύτιμων μετάλλων χωρίς υπέρογκες επενδύσεις ή εξάρτηση από τρίτες χώρες με τις ευρύτερες γεωπολιτικές ισορροπίες που αυτή γεννά. Και η μετάβαση προς την ηλεκτροκίνηση απαιτεί πολλές πρώτες ύλες. Πέραν του λιθίου, του μαγγανίου, του κοβαλτίου και του νικελίου, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ορίσει συνολικά 34 κρίσιμα μέταλλα για το μέλλον.

Πρόκειται για τις πραγματικές λοκομοτίβες της πράσινης επανάστασης και δυστυχώς όλες ελέγχονται -άμεσα ή έμμεσα- από την Κίνα. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν ότι στην πρώτη ξενάγηση του εργοστασίου του Κουπενχάιμ, δίπλα στον CEO της Mercedes-Benz, Ola Källenius, βρίσκονταν ο καγκελάριος Olaf Scholz και η υπουργός Περιβάλλοντος της Βάδης-Βυρτεμβέργης, Thekla Walker. «Αυτό είναι το μέλλον και δεν είναι θέμα ιδεολογίας», είπε χαρακτηριστικά ο Scholz, «για να παράγουμε μπαταρίες με βιώσιμο τρόπο και με σεβασμό στις πρώτες ύλες, η ανακύκλωση είναι επίσης πολύ σημαντική. Η κυκλική οικονομία είναι κινητήριος δύναμη ανάπτυξης και ταυτόχρονα θεμελιώδες στοιχείο επίτευξης κλιματικών στόχων». Χωρίς να υπολογίζουμε ότι, αν δεν κάνουμε κάτι, οι μπαταρίες λιθίου θα κατακλύσουν την Ευρώπη. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της εταιρίας συμβούλων Interzero, με γνώμονα τη μέση διάρκεια ζωής των συσσωρευτών (8-10 χρόνια) και τις πωλήσεις ηλεκτρικών και υβριδικών αυτοκινήτων, σκούτερ και e-bikes, σε οκτώ χρόνια από σήμερα θα υπάρχουν 9,2 εκατομμύρια μπαταρίες προς ανακύκλωση. Ένας αριθμός που δεκαπλασιάστηκε τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ο οποίος θα κοστίσει μόνο σε μια χώρα σαν την Ιταλία 11,5 δισ. ευρώ για ανακύκλωση. Το ένα τρίτο δηλαδή του Προϋπολογισμού.