ADAS ή ηλεκτρονικά συστήματα βοήθειας στην οδήγηση: Τι προσφέρουν, πως λειτουργούν

Αναπόσπαστο κομμάτι κάθε σύγχρονου αυτοκινήτου τα ADAS αποτρέπουν ατυχήματα, μέσω προειδοποιήσεων και αυτοματοποιημένων διαδικασιών

ΑΥΤΟΜΑΤΟ ΦΡΕΝΑΡΙΣΜΑ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ. Το αυτοκίνητο φρενάρει αυτόματα όταν αναγνωρίσει εμπόδιο και πιθανότητα μετωπικής σύγκρουσης.

ΤΙ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ. Περιορίζει τους κινδύνους σύγκρουσης με άλλα οχήματα και τις παρασύρσεις πεζών και άλλων ευπαθών ομάδων του δρόμου. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Bosch, το συγκεκριμένο σύστημα επιτυγχάνει μείωση των συγκρούσεων σε ποσοστό που ξεπερνά το 70%.

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ. Τα «μάτια» του συστήματος είναι η μπροστινή κάμερα και ο αισθητήρας ραντάρ, τα οποία εποπτεύουν συνεχώς οτιδήποτε βρίσκεται μπροστά από το όχημα. Αν αναγνωρίσουν ότι η απόσταση από ένα εμπόδιο (όχημα, πεζό ή ποδηλάτη) είναι πολύ μικρή σε σχέση με τη στιγμιαία ταχύτητα, προειδοποιούν τον οδηγό με οπτικά και ηχητικά σήματα. Αν εκείνος δεν αντιδράσει, το σύστημα φρενάρει εντελώς αυτόνομα το αυτοκίνητο, επιβραδύνοντας ή ακόμη και ακινητοποιώντας το πλήρως.

ΑΠΕΝΕΡΓΟΠΟΙΕΙΤΑΙ; Ναι, από το μενού ρυθμίσεων, όμως αυτό δεν είναι θεμιτό. Σε κάποιες περιπτώσεις, ο οδηγός μπορεί να ρυθμίσει το κατώφλι ενεργοποίησης των προειδοποιήσεων και μόνο εκείνων. Γενικώς, το σύστημα λειτουργεί χωρίς να ενοχλεί τον οδηγό, ειδικά αν έχει ρυθμιστεί κατάλληλα και εγγυάται την ασφάλεια του αυτοκινήτου σε όλες τις συνθήκες, ιδιαίτερα δε μέσα στην πόλη.

ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΛΩΡΙΔΑΣ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ. Ανάλογα με τον κατασκευαστή έχει διαφορετικά ονόματα. Σύστημα που εποπτεύει και διορθώνει ενεργά την κατεύθυνση του, όταν εκείνο παρεκκλίνει της πορείας του και πλησιάσει τη διαγράμμιση της λωρίδας.

ΤΙ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ. Διατηρεί το αυτοκίνητο στο κεντρικό τμήμα της λωρίδας, αποκλείοντας παρεκτροπές και εισβολές στις διπλανές λωρίδες, κάτι που συνιστά μία από τις βασικότερες αιτίες ατυχήματος.

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ. Μία κάμερα είναι πάντα η καρδιά του συστήματος, συνήθως τοποθετημένη μπροστά από τον κεντρικό καθρέπτη, η οποία εποπτεύει τη διαγράμμιση μπροστά από το όχημα και τη σχετική θέση του αυτοκινήτου στη λωρίδα. Αν η απόσταση του αυτοκινήτου πέσει κάτω από ένα προκαθορισμένο όριο, το σύστημα επενεργεί στο τιμόνι, επαναφέροντάς το στην τροχιά του.

ΑΠΕΝΕΡΓΟΠΟΙΕΙΤΑΙ; Παρά τη χρησιμότητά του, το σύστημα είναι από τα πιο «μισητά» ADAS για τους οδηγούς. Αν κάποιος δεν είναι ιδιαίτερα ακριβής στη χάραξη της τροχιάς του μέσα σε μία λωρίδα, δέχεται συνεχείς προειδοποιήσεις και διορθώσεις, γι’ αυτό και πολλοί προτιμούν να το απενεργοποιούν. Σε κάποια αυτοκίνητα αυτό γίνεται από ένα φυσικό διακόπτη, ο οποίος επιτρέπει την άμεση απενεργοποίηση του συστήματος. Σε άλλα χρειάζεται να πλοηγηθείς στο ανάλογο μενού του infotainment, κάτι που επίσης δεν είναι και τόσο ασφαλές ενώ οδηγείς.

ΕΛΕΓΧΟΣ ΟΠΙΣΘΕΝ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ. Σύστημα προειδοποίησης του οδηγού και σε κάποιες περιπτώσεις ακινητοποίησης του αυτοκινήτου, στην περίπτωση που από πίσω περνά κάποιο όχημα ή πεζός.

ΤΙ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ. Σύμφωνα με την Ε.Ε., το σύστημα διευρύνει την όραση του οδηγού προς τα πίσω, επιτρέποντάς του να δει (μέσα από τις κάμερες) ή να ακούσει (χάρη στους αισθητήρες) την ύπαρξη οχημάτων ή προσώπων που θα μπορούσαν να παρασυρθούν από το αυτοκίνητο.

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ. Ο κανονισμός στην προκειμένη περίπτωση είναι ιδιαίτερα γενικόλογος αναφορικά με τα συστήματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επίτευξη του στόχου. Στα πλαίσια της λεγόμενης «τεχνολογικής ουδετερότητας», η Ε.Ε. επιτρέπει στους κατασκευαστές να επιλέξουν εκείνοι τις λύσεις που θεωρούν κατάλληλες. Μέχρι σήμερα, η αυτοκινητοβιομηχανία προτιμά πίσω κάμερες, αισθητήρες και τον συνδυασμό τους. Σε κάθε περίπτωση, το σύστημα αναγνωρίζει διερχόμενα πρόσωπα και αντικείμενα και επιστρατεύει ηχητικά και οπτικά σήματα. Σε κάποια μοντέλα μόνο, όπως είπαμε, το αυτοκίνητο μπορεί να φρενάρει αυτόνομα ώστε να αποφύγει την πρόσκρουση.

ΑΠΕΝΕΡΓΟΠΟΙΕΙΤΑΙ; Ναι, από ειδικό διακόπτη ή από το μενού ρυθμίσεων του infotainment.

ALCOLOCK

ΤΙ ΕΙΝΑΙ. Αποκλείει την εκκίνηση του κινητήρα όταν μετρήσει υψηλή περιεκτικότητα αλκοόλ στο αίμα του οδηγού. Για την ώρα, η Ε.Ε. προβλέπει μόνο την προεγκατάσταση του συστήματος.

ΤΙ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ. Μπορεί να αποτρέψει την οδήγηση σε κατάσταση μέθης, εφόσον ο οδηγός δεν εξαπατήσει το σύστημα.

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ. Ο οδηγός υποχρεούται να φυσήξει σε ένα στόμιο, όπως και στα αλκοτέστ, πριν βάλει μπροστά τον κινητήρα. Η συσκευή είναι συνδεδεμένη με την κεντρική μονάδα ελέγχου και δεν επιτρέπει την εκκίνησή του όταν διαγνώσει υψηλά επίπεδα αλκολαιμίας. Για να εκκινήσει ο κινητήρας πρέπει να προηγηθεί δεύτερη μέτρηση με αρνητικό αποτέλεσμα.

ΑΠΕΝΕΡΓΟΠΟΙΕΙΤΑΙ; Όχι. Ο νέος κώδικας, μάλιστα, έχει στόχο να καταστήσει υποχρεωτική τη χρήση του Alcolock για οδηγούς που έχουν ήδη έχουν βρεθεί να οδηγούν σε κατάσταση μέθης και τους έχει αφαιρεθεί το δίπλωμα.

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΟΔΗΓΟΥ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ. Σύστημα προειδοποίησης έλλειψης προσοχής ή κόπωσης, που προκύπτει από τον τρόπο οδήγησης και τη συγκέντρωση του οδηγού στο δρόμο. Η παρακολούθηση επικεντρώνεται κυρίως στο βλέμμα και μεταδίδει ηχητικά σήματα κάθε φορά που οδηγός δεν έχει στραμμένα τα μάτια του στον δρόμο.

ΤΙ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ. Στην Ιταλία, τουλάχιστον, ένα στα τέσσερα τροχαία ατυχήματα οφείλεται πλέον στη χρήση κινητού και το 22% σε στιγμιαία ύπνωση του οδηγού. Τα συστήματα αυτά παρακολουθούν το επίπεδο συγκέντρωσης και την πιθανή απόσπαση προσοχής του οδηγού, δύο στοιχεία που δείχνουν το ίδιο πράγμα, όμως δεν είναι.

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ. Οι αισθητήρες του οχήματος και μία κάμερα στραμμένη προς την καμπίνα (στα πιο ακριβά συστήματα), αναγνωρίζουν την κόπωση του οδηγού ή την απόσπαση της προσοχής του από τον δρόμο. Το επιτυγχάνουν ελέγχοντας τις κινήσεις του τιμονιού σε συνάρτηση με το δρόμο, τη θέση των χεριών στο τιμόνι, καθώς και τις κινήσεις του κεφαλιού και των ματιών. Αν αναγνωριστούν σημάδια κόπωσης, το σύστημα προτείνει μία στάση (εικονίδιο κούπας καφέ). Αντίστοιχα, αν εντοπισθούν σημάδια απόσπασης, το σύστημα επαναφέρει τον οδηγό στην τάξη μέσα από ηχητικές και οπτικές προειδοποιήσεις.

ΑΠΕΝΕΡΓΟΠΟΙΕΙΤΑΙ; Ναι, αν και θα ήταν καλύτερο να μην το απενεργοποιούμε. Το συγκεκριμένο ADAS παρεμβαίνει για να βάλει τον οδηγό σε τάξη σε κρίσιμες στιγμές, οπότε η δράση του μπορεί να σώσει μία ζωή σε πραγματικό χρόνο.

ΜΑΥΡΟ ΚΟΥΤΙ ΚΑΙ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΦΡΕΝΑΡΙΣΜΑΤΟΣ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ. Πολλοί γνωρίζουμε το «μαύρο κουτί», τη συσκευή που καταγράφει παραμέτρους της οδήγησης και την οποία απαιτούν διάφορες ασφαλιστικές εταιρείες. Όσο για την προειδοποίηση φρεναρίσματος, ενεργοποιεί τα stop και τα αλάρμ σε περίπτωση απότομης επιβράδυνσης.

ΤΙ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ. Το μαύρο κουτί καταγράφει την ταχύτητα του αυτοκινήτου, την ενεργοποίηση των φρένων και άλλες παραμέτρους του αυτοκινήτου, πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από μία σύγκρουση. Η προειδοποίηση φρεναρίσματος απευθύνεται στους οδηγούς που ακολουθούν.

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ. Το μαύρο κουτί είναι κάτι σαν σκληρός δίσκος, συνδεδεμένος με την κεντρική μονάδα ελέγχου. Η προειδοποίηση φρεναρίσματος ενεργοποιείται αυτόματα σε ταχύτητες άνω των 50 χλμ./ώρα, όταν το αυτοκίνητο επιβραδύνει απότομα ή ενεργοποιείται το ABS.

ΑΠΕΝΕΡΓΟΠΟΙΕΙΤΑΙ; Όχι, κανένα από τα δύο συστήματα δεν απενεργοποιείται και δε συντρέχει λόγος να το κάνει κανείς αυτό.

ISA – INTELLIGENT SPEED ASSISTANT

ΤΙ ΕΙΝΑΙ. Η έξυπνη υποβοήθηση ταχύτητας «διαβάζει» τις πινακίδες του δρόμου –και όχι μόνο των ορίων ταχύτητας– και προειδοποιεί τον οδηγό, όποτε εκείνος παραβιάζει το όριο.

ΤΙ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ. Είναι ένα είδος υπενθύμισης στον πίνακα οργάνων, το οποίο αποσκοπεί στην προληπτική ασφάλεια, όσο και στην αποφυγή ποινών λόγω υπέρβασης του ορίου.

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ. Πρωταγωνιστικό ρόλο παίζει κι εδώ η κάμερα που «διαβάζει» τις πινακίδες και σε πραγματικό χρόνο στέλνει τα δεδομένα στο σύστημα. Εκείνο με τη σειρά του τα διασταυρώνει με εκείνα που υπάρχουν στους χάρτες πλοήγησης. Με αυτόν τον τρόπο ο οδηγός έχει επικαιροποιημένη πληροφόρηση για προσωρινά όρια και φορητές πινακίδες σε έργα. Σε περίπτωση υπέρβασης του ορίου, εμφανίζονται οπτικές και ηχητικές προειδοποιήσεις, όπως το διπλό σινιάλο σε κάθε μεταβολή του ορίου. Σε αρκετά μοντέλα, εφόσον το επιλέξει ο οδηγός, το ISA συνεργάζεται με το ενεργό cruise control, ώστε το αυτοκίνητο να αυξομειώνει την ταχύτητα με βάση τα όρια.

ΑΠΕΝΕΡΓΟΠΟΙΕΙΤΑΙ; Εν μέρει. Η απεικόνιση των ορίων στα όργανα είναι πάντα ενεργή, αλλά οι ηχητικές προειδοποιήσεις μπορούν να απενεργοποιηθούν από το infotainment, με τη λογική ότι η σήμανση δεν είναι πάντα τέλεια, στην Ελλάδα και αλλού. Σε κάθε επανεκκίνηση το σύστημα ενεργοποιείται όμως αυτόματα.