Η βενζίνη με την οποία ανεφοδιάζουμε τις μοτοσυκλέτες μας μπορεί είναι αγγαρεία, κάτι δεδομένο, ανάξιο ιδιαίτερης προσοχής (εκτός της τιμής), ή κάτι που περιτριγυρίζεται από συζητήσεις και μυθοπλασία. Καθαρή βενζίνη, βρώμικη βενζίνη, 95 οκτάνια, «εκατοστάρα» και περίσσια άλογα. Τι ισχύει, τι βλάπτει, τι είναι άσκοπο, πετάω τα χρήματά μου;
του Μάρκου Πυλαρινού
Τι είναι ο αριθμός οκτανίων;
Με πολύ απλά λόγια, ο αριθμός οκτανίων υποδηλώνει το πόσο η βενζίνη αντιστέκεται στην αυτανάφλεξη. Δηλαδή, η βενζίνη 100 οκτανίων δεν καίγεται τόσο εύκολα σε σχέση με την απλή; Όχι ακριβώς…
Όλες οι βαθμίδες καυσίμου παρέχουν την ίδια θερμική ενέργεια με την ανάφλεξη. Η κύρια διαφορά μεταξύ απλής βενζίνης και 100 οκτανίων είναι ότι το καύσιμο αντιστέκεται στη συμπίεση καλύτερα. Δηλαδή σε συνθήκες υψηλής πίεσης (π.χ. Μέσα σε έναν κύλινδρο κινητήρα), δεν αναφλέγεται μόνο του τόσο εύκολα.
Ποιος ο λόγος να γεμίσω με τι;
Η απλή απάντηση είναι να χρησιμοποιούμε ότι βαθμίδα καυσίμου ορίζει ο κατασκευαστής στο εγχειρίδιο της μοτοσυκλέτας.
Η πιο σύνθετη απάντηση είναι πως όλοι οι κινητήρες δεν γεννιούνται ίδιοι. Το πρόβλημα με την επιλογή βενζίνης αφορά κυρίως υψηλής απόδοσης κινητήρες που εν μέρει αποδίδουν περισσότερους ίππους λόγω κυλίνδρων υψηλής συμπίεσης.
Η απλή βενζίνη σε κινητήρα υψηλής συμπίεσης (και υψηλότερων θερμοκρασιών) έχει την τάση να αναφλέγεται λόγω της πίεσης στον κύλινδρο πριν τον σπινθήρα από τα μπουζί. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ανάφλεξη μείγματος καυσίμου σε λάθος χρόνο με επακόλουθο τα λεγόμενα «πειράκια» ή κρουστική καύση. Κύρια συμπτώματα είναι θόρυβος κατά τη διάρκεια λειτουργίας και μείωση απόδοσης. Αν αυτή η καύση συνεχίσει μακροπρόθεσμα, μπορεί να προκαλέσει και σοβαρές βλάβες. Άρα, υψηλότερη συμπίεση, περισσότερα οκτάνια.
Κερδίζω περισσότερα άλογα με «εκατοστάρα»;
Όχι ακριβώς. Σε κινητήρες που είναι σχεδιασμένοι να καίνε απλή βενζίνη, δεν θα δείτε καμία παραπάνω απόδοση. Για την ακρίβεια, ούτε σε κινητήρες που σχεδιάστηκαν για βενζίνη 100 οκτανίων θα δείτε παραπάνω ιπποδύναμη από την αναγραφόμενη.
Η παρανόηση συχνά οφείλεται στο γεγονός πως σύγχρονοι κινητήρες έχουν πλέον τους απαραίτητους αισθητήρες και την ικανότητα να περιορίσουν την αυτανάφλεξη τροποποιώντας τις παραμέτρους λειτουργίας του κινητήρα. Αυτό έχει ως επακόλουθο τη μείωση της απόδοσης του κινητήρα ώστε να συμβαδίζει με την ποιότητα του καυσίμου.
Η «εκατοστάρα» είναι πιο καθαρή; Αξίζει μήπως για αυτό;
Όχι απαραίτητα με την έννοια των καταλοίπων ή ακαθαρσιών. Υπάρχει όμως σαφής λόγος να γεμίζουμε ακόμη και χαμηλότερης απόδοσης κινητήρα με 100 οκτανίων βενζίνη. Καύσιμα υψηλότερης ποιότητας σχεδόν πάντα περιέχουν αυξημένη ποσότητα καθαριστικών πρόσθετων καυσίμου που βοηθούν στο να καθαρίσουν εναποθέσεις από παράγωγα καύσης στον κινητήρα και διατηρούν το σύστημα τροφοδοσίας σε καλύτερη κατάσταση.
Υπάρχει και κάτι άλλο να προσέξω εκτός της ποιότητας της βενζίνης;
Ναι, και εδώ θα ξεστρατίσω λίγο για να αναφέρω και έναν συχνά ξεχασμένο παράγοντα καυσίμου: την κατάσταση της μοτοσυκλέτας.
Πιο συγκεκριμένα, αναφέρομαι στο σύστημα τροφοδοσίας. Έχουμε όλοι ακούσει για κάποια ιστορία φρίκης με κάποιο γέμισμα από βενζινάδικο που άρχισε μια αλυσίδα προβλημάτων και δυσλειτουργιών. Αλλά όπως είναι σημαντικό να συντηρούμε τακτικά τη μοτοσυκλέτα, το ίδιο ισχύει για το σύστημα τροφοδοσίας.
Ένα τυπικό σύστημα τροφοδοσίας συχνά αποτελείται από την αντλία καυσίμου, τη σίτα της (για μεγαλύτερα σωματίδια), το φίλτρο βενζίνης, τα σωληνάκια και τα σώματα ψεκασμού. Όπως όλα τα ανταλλακτικά, φθείρονται. Αν και υπάρχουν γραμμές άμυνας, κάθε τόσο, κάποιος κρίκος αυτής της αλυσίδας μπορεί να παράγει προβλήματα. Καμιά φορά μπορεί το πρόβλημα να είναι ένας συνδυασμός ύποπτης βενζίνης, αλλά και κάποιοι φίλτρου βενζίνης από το 2008… Καλό είναι κάθε τόσο να γίνεται ένας έλεγχος.
Και τώρα εμπρός στο κοντινότερο βενζινάδικο
Εξοπλισμένοι με αυτές τις γνώσεις, ελπίζω να μπορείτε να κάνετε πιο ενημερωμένες (και ευελπιστώ οικονομικότερες) επιλογές όσον αφορά το τι θα «ταΐσετε» την «καλή» σας. Για όσους δεν χρειάζονται την «εκατοστάρα», μια στο τόσο δεν βλάπτει για τα καθαριστικά. Για όσους την χρειάζονται, μπορεί να μην δείτε παραπάνω άλογα από τα αναγραφόμενα, αλλά θα έχετε έναν κινητήρα που λειτουργεί καλύτερα, πιο καθαρά, αν και κάπως ακριβούτσικα…
…Καλές βόλτες!
