Κατέκτησε πενήντα τρεις καταμετρημένες νίκες σε πρωταθληματικά και μη Grand Prix προ και μετά του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μιλάμε για τον Tazio Nuvolari, τον μεγαλύτερο πιλότο όλων των εποχών, πολύ μεγαλύτερο σε όλα τα επίπεδα και τις απόψεις από τον Senna και τον Schumacher, τον ημίθεο της οδήγησης…
του Σπύρου Πέττα
Οι συνθήκες τότε στους αγώνες ήταν πολύ πιο επικίνδυνες: δημόσιοι δρόμοι, χώμα, σκόνη και χαλίκι στο κακοτράχαλο και κατά συνέπεια πολύ πιο ολισθηρό οδόστρωμα, στενά ελαστικά, σχεδόν μηδαμινά μέτρα ασφαλείας και θηριώδεις ισχείς, της σφαίρας των τριακοσίων και άνω ίππων.
Ο ήρωάς μας υπήρξε ο πρώτος που έθεσε τα πλαίσια αγωνιστικής οδήγησης όπως ισχύουν ακόμη και σήμερα. Ήταν η τεχνική της οδήγησης του στριψίματος του τιμονιού με σταυρωμένα, αλλά και σε ορθή γωνία σε σχέση με τον κορμό, τα χέρια, αυτό που στα αγγλικά καλείται cross arm, και ο πρώτος διδάξας της προτοποθέτησης, δηλαδή της προκλητής πλαγιολίσθισης με απότομη στροφή του τιμονιού στην είσοδο και κατόπιν ανάκτηση του ελέγχου και έξοδος με ανάποδο τιμόνι, αλλιώς «ντεραπάζ», με πολλά – πολλά χιλιόμετρα την ώρα!
Το πρώτο σχολείο, ωστόσο, του Νουβολάρι ήταν οι μοτοσικλέτες, προετοιμασμένες από όχι άλλη παρά από τη Scuderia Ferrari. Με αυτές της αγγλικής Norton κατέκτησε εγχώρια πρωταθλήματα στην Ιταλία φτάνοντας τις συνολικές του νίκες σε πάνω από 100. Η οδήγηση με μοτοσικλέτα οξύνει τις αισθήσεις και προσαρμόζει εκπληκτικά το σώμα και τα αντανακλαστικά στην κίνηση. Και ο Tazio υπήρξε ο πρώτος γνωστός επιτυχημένος διδάξας. Με την έννοια ότι αφού κατέκτησε νίκες και τίτλους στις μοτοσικλέτες, κατόπιν κατέκτησε νίκες και στα Grand Prix της προπολεμικής Formula 1.
Τον ακολούθησαν και άλλοι, όπως ο “big little” John Surtees, πρώτος και καλύτερος με επτά παγκόσμιους τίτλους στις μοτοσικλέτες (τέσσερις στην κλάση των 400 κυβικών εκατοστών και τρεις ακόμη σε αυτήν των 350) και έναν στη Formula 1 (με Ferrari 156 Direct Injection το 1964 στον τελικό θρίλερ της Μαγκνταλένα Μιτσούκα στο Μεξικό), σε πολύ χαμηλότερη κλίμακα ο ηρωικός Mike Heilwood (βούτηξε στις φλόγες για να σώσει τον Niki Lauda στο Νίρμπουγκρινγκ το 1976, μαζί με τους Merzario και Lunger), ενώ τη δόξα του προσπάθησε, αλλά απέτυχε να μιμηθεί ολοκληρωμένα ο Valentino Rossi.
Εναντίον του Varzi…
Σε κάθε δράση υπάρχει και η αντίδραση. Αποτελεί απαράβατη αρχή της φύσης και νόμο της ζωής. Ο μεγάλος αντίπαλος του Νουβολάρι ήταν ο Acchile Varzi. Μανιοκαταθλιπτικός, γυναικάς, είχε άδοξο τέλος από υπερδοσολογία ναρκωτικών. Ωστόσο υπήρξε ένας μεγάλος καλλιτέχνης του τιμονιού και σημείωσε αντίστοιχες επιτυχίες. Με τον Tazio μοιράστηκαν τις νίκες, αλλά ο Nuvolari κέρδιζε πάντα το κάτι παραπάνω.
Η ιστορία με τα… φώτα των Mille Miglia του 1930 έχει περάσει στο θρύλο. Κανείς δεν μπορεί να εξιστορίσει με ακρίβεια αν είναι αλήθεια ή όχι. Αυτός θέλει τον Nuvolari να πλησιάζει κατά τη διάρκεια της νύχτας τον Varzi με σβηστά τα φώτα με σκοπό να τον αιφνιδιάσει και να τον προσπερνά με αναμμένα!
Μεγαλοφυία εν δράσει…
Το 1932 στο Grand Prix του Μαυροβουνίου, σε ένα κολασμένο σιρκουί καλυμμένο με σκόνη ο Tazio έδειξε μια ακόμη πτυχή της ιδιοφυίας, του απαράμιλλου θάρρους του αν προτιμάτε. Ο θρύλος εξιστορεί ότι είχε ανακαλύψει μια εναλλακτική γραμμή μέσα από ένα… βενζινάδικο που του έδινε πλεονέκτημα καθώς περνούσε από εκεί με ασύλληπτη ταχύτητα (!) Περνούσε ακουμπώντας κάθε φορά ελαφρά με τις αντλίες βενζίνης… Ακουμπώντας κάθε φορά, χωρίς να εκραγούν, να χάσει τον έλεγχο ή να αποσυντεθεί το αγωνιστικό του… Και μάλλον ο θρύλος και εκείνη τη φορά ήταν αληθινός. Κάθε φορά… Κάθε φορά μέχρι να νικήσει!…
Στη Μόντσα την ίδια χρονιά, κατάφερε να περάσει με ακρίβεια χιλιοστού με 180 περίπου χλμ./ώρα ανάμεσα από δύο φλεγόμενα αγωνιστικά που περιστρέφονταν…
Στο σιρκουί του Ντόνινγκντον Παρκ το 1938, και αφού είχε πάρει μεταγραφή στην Auto Union, σε ένα “hairpin”, δηλαδή πολύ κλειστή στροφή 180 μοιρών με λάδια στο οδόστρωμα, το εντόπιο είδωλο Dick Seaman είχε χάσει τον έλεγχο, αλλά ο Nuvolari διατήρησε τον έλεγχο μαγικά με μια… τερατώδη πλαγιολίσθιση για να κατακτήσει μια ακόμη πολύ μεγάλη νίκη.
Το Αριστούργημα…
Αποτελεί κοινή γνώση ότι η διασημότερη νίκη του Tazio υπήρξε εκείνη στο μεγάλο Νίρμπουργκρινγκ το 1935, την αποκαλούμενη πίστα Nordschleife, με μια μουσειακή Alfa Romeo P3, εναντίον των διαστημικών Mercedes και Auto Union της χιτλερικής Γερμανίας. Αφού έχασε πολύ έδαφος σε έναν ανεφοδιασμό, οδηγώντας σαν δαιμονισμένος ανέκαμπτε πολλά δευτερόλεπτα σε κάθε γύρο, προσπέρασε όλους τους αντιπάλους του και απέσπασε μια μεγαλειώδη νίκη.
Την επόμενη χρονιά, με την ίδια ξεπερασμένη P3 της Scuderia Ferrari, θα νικούσε τον ίδιο ανταγωνισμό σε τέσσερις ακόμη αγώνες, στη Βουδαπέστη, τη Βαρκελώνη, το Μιλάνο και το Λιβόρνο.
Η Εμμονή…
Ο Nuvolari τις μεγαλύτερες επιτυχίες του τις σημείωσε με τη Scuderia Ferrari του Enzo Ferrari. Συνιστούσε για τον Κομεντατόρε, όπως ήταν το προσωνύμιο του Φεράρι, τον τέλειο οδηγό. Έγινε εμμονή για τον μεγάλο Γέρο του Μαρανέλο. Προσπάθησε να αναζητήσει τον Tazio στα πρόσωπα των Bagetti (ο μόνος που έχει νικήσει το παρθενικό του Grand Prix, στη Ρεν το 1961) και Ginther, αλλά αυτός που πλησίασε τον Nuvolari πιο πολύ στα μάτια του Enzo ήταν ο Gilles Villeneuve, όμως ο Gilles σε αντίθεση με τον Tazio δεν πέθανε στο κρεβάτι του σπιτιού του, αλλά στο Ζόλντερ.
Σε αποτελέσματα, ακροβατισμούς και οδηγική αλκή τον πλησίασε πολύ ο Michael Schumacher, ιδίως στα χρυσά χρόνια με τη Ferrari την περίοδο 2000 – 2004, αλλά ο μεγάλος Γερμανός υπολείπεται, δυστυχώς, σε αγωνιστικό ήθος και, συνολικά, τα κατορθώματά του είναι κατά τι μικρότερα από εκείνα του Nuvolari, αν αντιπαραβάλουμε και τις συνθήκες…
«Ferrari sono pronto»…
Ο άνθρωπος φτάνει κάποια στιγμή σε μια ηλικία που ξεχειλίζει από ικανότητα και διάθεση να πραγματοποιήσει και άλλα πράγματα με όσο, πολύ ή λίγο ο Θεός Κρίνει, χρόνο του απομένει. Αυτό το στάδιο πιθανώς διένυε ο Tazio μετά τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Παρότι η υγεία του δεν ήταν καλή, υπέφερε βλέπετε από φυματίωση την οποία δυσχέραιναν τα καυσαέρια των αγωνιστικών αυτοκινήτων που εισέπνεε, ήθελε να επιστρέψει στην ενεργό δράση και να νικήσει ξανά. «Ferrari sono pronto»… «Φεράρι, είμαι έτοιμος»… αναφώνησε στον Enzo Ferrari και αυτός του διέθεσε μια 166 Spyder Corsa για τα Mille Miglia του 1949…
Ο “διάβολος” (“Il Diavolo” όπως ήταν ένα από τα παρατσούκλια του…) έπιασε δουλειά… Προηγήθηκε κατά πολύ για μεγάλο διάστημα του αγώνα, αλλά μια βλάβη σε μια αντλία βενζίνης τον οδήγησε σε εγκατάλειψη, βυθίζοντας σε πένθος την αγωνιστική Ιταλία. «Την επόμενη φορά» τον παρηγόρησε ο Ferrari. «Φεράρι, Τέτοιες ευκαιρίες δεν παρουσιάζονται ξανά» του απάντησε ο Νουβολάρι. Λίγους μήνες μετά θα πέθαινε…
Πιστός στη γυναίκα του…
Σε μια εποχή που η μοιχεία δεν αποτελούσε αιτία διαζυγίου παρά… αλατοπίπερο (…), ο Nuvolari αποτέλεσε ένα καλό πρότυπο! Η γυναίκα του είχε να το λέει για την αφοσίωσή του σε αυτήν και για το γεγονός ότι πάντοτε την κοίταζε στα μάτια. Όπως θα έπρεπε να κάνει κάθε άνδρας που τιμά τα παντελόνια που φοράει…
Palmares…
Ο Nuvolari κατέκτησε όλες τις μεγάλες νίκες που θα μπορούσε να κατακτήσει κανείς: Μίλε Μίλια (Mille Miglia) (1930), Τάργκα Φλόριο (Targa Florio) στη Σικελία (1932, 1933), Tourist Trophy (1932, 1933), Μονακό (1932), Άιφελ (1933), 24 ώρες του Λε Μαν (1933 – προσπερνώντας τον Κινέτι στον τελευταίο γύρο!), Νίρμπουργκρινγκ – Nordscheife (1935), Vanderbild Cup (1936), Doningdon Park (1938).
Vivere pericolosamente…
Ο μύθος του Tazio είναι ανεξάντλητος. Σε έναν αγώνα τού είχε σπάσει η στεφάνη του τιμονιού και κατάφερε να φέρει το αγωνιστικό του στα πιτς (!) κρατώντας με το ένα χέρι τη σπασμένη στεφάλη και στρίβοντας με το άλλο χέρι την κολώνα του συστήματος διεύθυνσης…
Ξεχωριστή αναφορά αξίζει ο τελευταίος αγώνας του Nuvolari, τα Mille Miglia του 1949 με τη Ferrari 166 Spyder Corsa. Αυτή, μην αντέχοντας την κακομεταχείριση στην οποία την ωθούσε ο Νουβολάρι, καθώς ξεπερνούσε τα όρια και αντέστρεφε τους νόμους της φυσικής και των πιθανοτήτων, άρχισε να αποσυντίθεται!
Όταν το καπό άνοιξε και ένα τμήμα του πετάχτηκε στο δρόμο, ο Νουβολάρι παρατήρησε στον εμβρόντητο συνοδηγό του: «Καλύτερα! Τώρα θα ψύχεται πιο πολύ η μηχανή»!
Αργότερα, ξεκόλλησε το κάθισμα του οδηγού και στη θέση του βάλανε ένα κασόνι με… φρούτα. Ο Nuvolari έβρισκε δηλαδή ισορροπία πάνω σε ένα κασόνι με φρούτα! Τελικά επήλθε η μοιραία μηχανική βλάβη (άλλη εκδοχή αναφέρει ότι καταστράφηκε ανεπανόρθωτα ένας άξονας) και ο ίδιος ο Enzo Ferrari σχεδόν έπεσε στα πόδια του ηρωικού Tazio να τον
παρακαλέσει να μη συνεχίσει με ότι είχε απομείνει από μια άλλοτε γυαλιστερή και ακμαία 166 Spyder Corsa. Αλλά ο “Κόκκινος Διάβολος”, όπως ήταν το προσωνύμιο του Tazio, είχε δίκιο. Ευκαιρίες όπως εκείνη παρουσιάζονται μονάχα μια φορά στη ζωή. Σε εκείνη τη ζωή τουλάχιστον, γιατί ο μύθος του Nuvolari πέρασε στην αιωνιότητα και παραπέρα…
