Σκοτώνουν τα άλογα και πριν γεράσουν

Όταν οι εταιρείες αγοράζουν τα αυτοκίνητα τους πίσω, θέλοντας να «διαγράψουν» το ότι αυτά υπήρξαν στην αγορά

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένα αυτοκίνητο μπορεί να χαρακτηριστεί «σαπάκι». Κυρίως λόγω ανεπανόρθωτων προβλημάτων, που ακόμα και ο κατασκευαστής του θέλει να το διαγράψει από τη μνήμη του. Σε αυτή την περίπτωση, προσπαθεί να το επαναγοράσει από τους ιδιοκτήτες του, προκειμένου να το στείλει για καταστροφή. Αυτό συμβαίνει στις ΗΠΑ με τη Jaguar i-Pace.

Του Francesco Paternò Απόδοση: Νίκος Μαρινόπουλος

«Φίλε οδηγέ, γύρνα πίσω. Δεν είναι όλες οι i-Pace για πέταμα». Παραφράζοντας την πολύ επιτυχημένη διαφήμιση της δεκαετίας του ’80, θέλω να καθησυχάσω τους οδηγούς Jaguar στην Ελλάδα. Η αγγλική εταιρεία έχει ξεκινήσει ένα σιωπηλό πρόγραμμα επαναγοράς περίπου 3.000 αυτοκινήτων, κατασκευής 2019. Δεν πρόκειται να βρείτε ολοσέλιδες καταχωρήσεις «φέρτε πίσω το αυτοκίνητό σας κι εμείς θα σας αποζημιώσουμε». Ωστόσο, έπειτα από πέντε ανακλήσεις από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία για την Ασφάλεια των Αυτοκινητόδρομων (NHTSA) λόγω κινδύνου ανάφλεξης της μπαταρίας, οι υπεύθυνοι της αγγλικής εταιρείας αναγκάστηκαν να σηκώσουν τα χέρια ψηλά. Έκριναν ότι η οικονομική ζημία από την επαναγορά των αυτοκινήτων είναι χαμηλότερη από το κόστος μιας νέας (ενδεχομένως παγκόσμιας) ανάκλησης.

Στη Γηραιά Ήπειρο, η πολιτική της εταιρείας είναι διαφορετική. Εμείς βρήκαμε ανακλήσεις της i-Pace λόγω κινδύνου ανάφλεξης της μπαταρίας που έχουν εκδοθεί για τη Γερμανία και την Πολωνία, όχι όμως κάποια πανευρωπαϊκή καμπάνια. Επικοινωνήσαμε με τα κεντρικά της εταιρείας στην Αγγλία και η απάντηση που λάβαμε ήταν ότι «οι πελάτες ορισμένων i-Pace έχουν ενημερωθεί για τον υψηλό κίνδυνο ανάφλεξης της μπαταρίας που κατασκευάζεται από εξωτερικό προμηθευτή της εταιρείας. Ενθαρρύναμε τους πελάτες ν’ απευθυνθούν στο δίκτυο αντιπροσώπων προκειμένου ν’ αναζητήσουν κάποια λύση, ανάλογα με την περίπτωση, συμπεριλαμβανομένης της εγκατάστασης πιο προηγμένου λογισμικού διαχείρισης ενέργειας». Κανένας λόγος όμως περί επαναγοράς του αυτοκινήτου από την εταιρεία.

ΥΠΟ ΑΚΡΑ ΣΙΩΠΗ

Η διαδικασία της επαναγοράς είναι κάτι που συμβαίνει, αλλά οι αυτοκινητοβιομηχανίες προσπαθούν να το αποκρύψουν – για προφανείς λόγους. Ακόμα και ο πανίσχυρος ΝHTSA που κάθε χρόνο επιβάλλει (με την απειλή προστίμων) την ανάκληση εκατομμυρίων αυτοκινήτων, σε συνεργασία με τις πολύ ισχυρές ενώσεις καταναλωτών στις ΗΠΑ, δεν έχει τη δύναμη να ωθήσει μια κατασκευάστρια εταιρεία να επαναγοράσει τα ελλαττωματικά αυτοκίνητα. Εκεί όμως μπαίνουν στο παιχνίδι η πίεση που ασκεί η αρνητική δημοσιότητα των μέσων ενημέρωσης και των δικηγορικών γραφείων που ειδικεύονται σε αυτού του είδους τις υποθέσεις. Συνδυαστικά, όλα τα παραπάνω ενδέχεται να οδηγήσουν μία κατασκευάστρια εταιρεία στη διακριτική επαναγορά μέρους ή του συνόλου των ελλαττωματικών αυτοκινήτων, προκειμένου να μην κληθεί να πληρώσει περισσότερα χρήματα σε πρόστιμα ή μαζικές ανακλήσεις. Στις ΗΠΑ, το σκάνδαλο Dieselgate του 2015 κόστισε στον όμιλο της Volkswagen περισσότερα από 25 δισεκατομμύρια δολάρια. Δυστυχώς για εμάς, η Ευρώπη δεν είναι εξίσου αυστηρή προς τις εταιρείες όσον αφορά τα δικαιώματα των καταναλωτών και δεν διαθέτει κάποιον κεντρικό ρυθμιστικό φορέα. Υπάρχουν παραδείγματα μεμονωμένων επαναγορών, αλλά αυτά είναι ελάχιστα.

Στα τέλη της δεκαετίας του ’90, η GM επέλεξε να μην ανανεώσει την τριετή μίσθωση των 1.100 EV1, του πρώτου της ηλεκτρικού αυτοκινήτου. Τα απέσυρε όλα από την κυκλοφορία. Η επίσημη δικαιολογία ήταν ότι το οικονομικό μοντέλο δεν ήταν βιώσιμο και ότι οι μπαταρίες ήταν ανεπαρκείς. Αρκετοί πελάτες διαμαρτυρήθηκαν και το γεγονός μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη με την ταινία του 2006 «Who killed the electric car?», με πρωταγωνιστές τον Tom Hanks και τον Mel Gibson. Υπάρχει παρόμοια περίπτωση και από τη Citroën, στα μέσα της δεκαετίας του ’80. Η γαλλική εταιρεία δημιούργησε ένα ΒΧ για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλλυ, με την ονομασία 4TC. Κατασκεύασε τα 200 αυτοκίνητα δρόμου που απαιτούσαν οι κανονισμοί, ωστόσο το όλο εγχείρημα δεν πήγε καλά ούτε στο αγωνιστικό, μα ούτε και στο εμπορικό κομμάτι.

Η Citroën κατάφερε να πουλήσει τα 86 από αυτά και τα υπόλοιπα αναγκάστηκε να τα καταστρέψει. Πιο πρόσφατα, πάλι στις ΗΠΑ, η GM και η Toyota αναγκάστηκαν να προβούν σε πρόγραμμα εθελοντικής επαναγοράς μοντέλων τους. Πιο συγκεκριμένα, το καλοκαίρι του 2022, η ιαπωνική εταιρεία ζήτησε από τους 260 ιδιοκτήτες του SUV bZ4X να σταματήσουν να οδηγούν τα αυτοκίνητά τους, εξαιτίας της πιθανότητας να φύγει ο ένας τροχός. Οι επιλογές των αγοραστών ήταν δύο, σύμφωνα με το CNN. Είτε να περιμένουν μέχρι να βρεθεί λύση στο πρόβλημα είτε να πουλήσουν το αυτοκίνητό τους πίσω στην Toyota. Ένα χρόνο νωρίτερα, είχε συμβεί το ίδιο με τους ιδιοκτήτες του Chevrolet Volt, λόγω 12 επιβεβαιωμένων κρουσμάτων ανάφλεξης της μπαταρίας. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις, δεν υπάρχει καμία επίσημη ανακοίνωση για το πόσοι πελάτες επέλεξαν να περιμένουν και πόσοι πήραν τα χρήματα κι έριξαν μαύρη πέτρα πίσω τους.

Πολλοί ήταν οι χρήστες του Χ (πρώην Twitter) που αναδημοσίευσαν τη φωτογραφία των Jaguar i-Pace που οδεύουν προς καταστροφή. Τα σχόλια ήταν κάθε άλλο παρά κολακευτικά.