Ιστορίες αγρίων: Οι αυθεντικές «γουρούνες» και ο μοναδικός τρόπος με τον οποίο απαγορεύθηκαν

Μια ρετροσπεκτίβα στην άγρια μηχανοκουλτούρα των 80s και τα οχήματα τα οποία απέσυραν από την αγορά οι ίδιες οι εταιρείες που τα κατασκεύαζαν λόγω επικινδυνότητας

Ως «γουρούνες» αποκαλούμε σήμερα στην Ελλάδα, τα τετράτροχα οχήματα με κεντρική θέση οδήγησης και τιμόνι μοτοσυκλέτας, τα οποία «τσουλάνε» πάνω σε ευμεγέθη τρακτερωτά ελαστικά. Λάθος. Δεν είναι αυτές αυθεντικές γουρούνες και το όνομα απλά το κληρονόμησαν από τους μακρινούς γουρουνοπρογόνους τους.

Για να ξεκαθαρίσουμε πως έχουν τα πράγματα, τα οχήματα που αποκαλούμε (λανθασμένα) σήμερα γουρούνες, λέγονται ATV (All Terrain Vehicles) και είναι φτιαγμένα, όπως περιγράφεται και από το όνομα τους, για κίνηση σε κάθε είδους δρόμο. Μπορεί να είναι δικίνητα ή τετρακίνητα, με όλα τα καλούδια για την κίνηση σε πολύ δύσκολα χώματα, όπως «κοντά» και μπλοκέ. Συγγενικά των ATV είναι τα Quad, τα οποία στην συντριπτική τους πλειοψηφία είναι δικίνητα και προορίζονται για δυναμική και sport οδήγηση.

Τώρα που ξεκαθαρίσαμε λοιπόν τα πράγματα για το σήμερα, ας δούμε τι γινόταν στο χθες. Εκεί, κάπου στα τέλη της δεκαετίας του 1960, στις ΗΠΑ ήταν πολύ της μοδός τα beach buggy και όλη η κουλτούρα της «παραλίας» και του «περνάμε καλά». H Honda, το είδε όλο αυτό σκέφτηκε πως μπορεί να βγάλει λεφτά -γιατί αυτό κάνουν οι εταιρείες- με τον δικό της τρόπο.

Αυτoκίνητα δεν είχε παρουσιάσει ακόμα, μοτοσυκλέτες έφτιαχνε, οπότε ανάμεσα στους 2 και στους 4 τροχούς, τα βρήκε κάπου στη μέση και το 1970 παρουσίασε το US90, ένα τρίτροχο όχημα το οποίο θεωρείται η πρώτη «γουρούνα» ή ATC (εκ του All Terrain Cycle). Αναρτήσεις δεν είχε και όλη η απόσβεση γινόταν από τα τεράστια, σαν «λουκουμάδες» ελαστικά, των οποίων το φαρδύ πέλμα επέτρεπε το «πλανάρισμα» πάνω στην άμμο. Ήταν ένα «εναλλακτικό» στα beach buggy όχημα, αρκετά πιο φθηνό από αυτά ($ 595 κόστιζε καινούργιο) και η Honda ευελπιστούσε πως θα ενσωματωθεί στην κυρίαρχη feel good κουλτούρα εκείνης της εποχής. Μόνο που αυτό δεν συνέβη.

Η ημιαυτόματη μετάδοση και το γεγονός ότι οι τρεις τροχοί εξασφάλιζαν στατική ισορροπία το έκαναν εύκολο στην οδήγηση αλλά είχε και άλλα χαρακτηριστικά, ήταν διασκεδαστικό παρά τον μόλις 90 κ.εκ. αερόψυκτο κινητήρα των 7 ίππων: έκανε πολύ εύκολα πάντες στην άμμο ή στο χώμα λόγω του άκαμπτου και χωρίς διαφορικού πίσω άξονα και επίσης σούζαρε για πλάκα, ειδικά αν εκμεταλλευόταν κανείς το «μποϊνγκ – μποϊνγκ» του σαν «μπαλόνι» μπροστινού τροχού.

Αντί για χαρούμενα clean cut ζευγαράκια στο ηλιοβασίλεμα, που η Honda πίστευε ότι ήταν το target group της, η πρώτη αυτή γουρούνα έγινε πολύ δημοφιλής στις τάξεις των απανταχού «αληταμπουραιών». Φυσικά την Honda δεν την ένοιαζε αν τα λεφτά στα ταμεία της προέρχονται από καλά παιδιά της ενορίας ή από πιο ζόρικα τυπάκια και της ιδίας άποψης ήταν και άλλοι Ιάπωνες κατασκευαστές που σταδιακά, άρχισαν να πλημμυρίζουν την αγορά των ΗΠΑ, με αντίστοιχα μοντέλα.

Οι κινητήρες μεγάλωσαν σε κυβισμό και πολλοί εξ αυτών ήταν δίχρονοι, οπότε η ισχύς δεν αυξήθηκε απλά, αλλά απέκτησε και χαρακτηριστικά απότομης απόδοσης. Και τότε αναδείχθηκε σε όλο το μέγεθος το πρόβλημα: οι γουρούνες ήταν επικίνδυνες. Για την ακρίβεια, πολύ επικίνδυνες. Ακόμα και με μια μικρή κλίση αναποδογύριζαν, ενώ αν έφευγε το πόδι από τα μαρσπιέ, το «μάζευαν» οι πίσω τροχοί προκαλώντας σοβαρούς τραυματισμούς.

Βάλτε τώρα στην εξίσωση ότι η συντριπτική πλειοψηφία αυτών που οδηγούσαν γουρούνες ήταν έφηβοι με προστατευτικό εξοπλισμό μαγιό και σαγιονάρες και έχετε ένα εκρηκτικό μίγμα το οποίο έστελνε τους Αμερικανούς νεολαίους στα νοσοκομεία ή κάπου άλλου, χωρίς επιστροφή.

Δεν ήταν μόνο οι συντηρητικοί σύλλογοι γονέων και κηδεμόνων που θορυβήθηκαν (αυτοί που λέγανε και το ροκ «σατανική» μουσική) ήταν και οι αρχές, αλλά σε μια πρωτοφανή για τις ΗΠΑ κίνηση, αντί να απαγορεύσουν καθολικά την πώληση των «γουρούνων», έπιασαν τις μεγάλες τέσσερις της Ιαπωνίας (Honda, Suzuki, Kawasaki, Yamaha) και τους είπαν λίγο – πολύ το εξής:

Κύριοι, το αφήνουμε σε εσάς. Αν νομίζετε ότι αυτά τα πράγματα που κατασκευάζετε είναι ασφαλή, συνεχίστε να τα παράγετε αλλά το κρίμα στο λαιμό σας. Αν πάλι έχετε μια υπόνοια ότι δεν είναι ασφαλή αλλά κάνετε την πάπια, σταματήστε να τα παράγετε μέχρι που να τα βελτιώσετε.

Προφανώς αυτό ήταν μια κλασσική περίπτωση «σας πετάμε το μπαλάκι» με έναν αστερίσκο. Ότι αν οι Ιάπωνες εγγυόντουσαν για την ασφάλεια των «γουρούνων» και οι Αμερικανοί πιτσιρικάδες συνέχιζαν να τσακίζονται με αυτούς τους ρυθμούς (που αυτό θα γινόταν δηλαδή…), οι αγωγές θα πήγαιναν σύννεφο και στις ΗΠΑ, δεν αστειεύονται καθόλου με τις αποζημιώσεις.

Κάπως έτσι, τον Ιανουάριο του 1988, οι τέσσερις ιαπωνικές κατασκευάστριες συμφώνησαν μεταξύ τους να σταματήσουν την διάθεση τρίτροχων ΑΤC μοντέλων στις ΗΠΑ και να μην συνεχίσουν την εξέλιξη τους. Άλλωστε τα τετράτροχα ATV είχαν ήδη αρχίσει να κατακτούν μεγάλο μερίδιο στην αγορά και πέραν του πρακτικού τους σκοπού, χρησιμοποιούνταν και για διασκέδαση.

Το περίεργο είναι ότι και τα ATV παρουσίαζαν ανάλογα των ATC ποσοστά ατυχημάτων αλλά δεν υπήρξε ποτέ ανάλογη κίνηση, ίσως, (λέμε τώρα ε; ) επειδή δραστηριοποιούνταν και αμερικανικές εταιρείες στην κατασκευή τους.

Κλείνουμε με την απάντηση στο –εύλογο- ερώτημα του αν είναι επικίνδυνα τα ATV: Αν τα νοικιάζεις σε τουρίστες χωρίς δίπλωμα, είναι, αλλά το ίδιο ισχύει για οποιοδήποτε όχημα που οδηγείται από κάποιον που δεν ξέρει πώς λειτουργεί. Υπό αυτή την έννοια και ένα καλάθι με ροδάκια στο super market μπορεί να γίνει επικίνδυνο. Τα ATV έχουν συγκεκριμένες απαιτήσεις και τρόπο στον χειρισμό τους.

Είναι εξαιρετικά εργαλεία με όποια έννοια και αν προσδώσει κανείς στο «εργαλεία»: Είτε ως πρακτικά οχήματα για τους ανθρώπους που δουλεύουν στην ύπαιθρο, είτε ως το μέσο για να φτάσει κανείς εκεί που μόνο τα κατσίκια μπορούν. Και ναι, μπορούν να γίνουν τέρμα διασκεδαστικά με ασφαλή τρόπο, αρκεί να ξέρεις τι κάνεις και –απαραίτητο- να έχεις περιεχόμενο στο κεφάλι σου.