Έχουμε αναφερθεί αρκετές φορές στο Toyota bZ4X, το πρώτο ηλεκτρικό αυτοκίνητο του Ιάπωνα κολοσσού. Δεν έχουμε γράψει όμως κάτι για το πιο επαναστατικό στοιχείο του αυτοκινήτου…
του Roberto Lo Vecchio
Και ο λόγος είναι απλός: επειδή δεν είναι ακόμη διαθέσιμο. Μιλάμε για το αεροναυτικού τύπου τιμόνι, το οποίο θα κάνει το ντεμπούτο του με το δίδυμο μοντέλο Lexus RZ450e το δεύτερο εξάμηνο του 2023 και στις αρχές του 2024 θα είναι διαθέσιμο και στο Toyota bZ4X, ως προαιρετικός πάντα εξοπλισμός.
Δεν πρόκειται απλά για ένα τιμόνι με σχήμα cloche, αλλά για ένα εντελώς νέο σύστημα διεύθυνσης drive-by-wire, το οποίο η Toyota ονομάζει One Motion Grip. Είναι το πρώτο στην ιστορία ηλεκτρονικά ελεγχόμενο, ηλεκτρικό σύστημα διεύθυνσης στο οποίο δεν υπάρχει μηχανική σύνδεση ανάμεσα στον οδηγό και τους τροχούς. Και όπως αντιλαμβάνεστε, όσο κι αν η ιδέα φαντάζει τρομακτική, έρχεται για να βάλει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας τα συμβατικά ηλεκτροϋδραυλικά συστήματα.
Πρώτη επαφή στην πίστα. “Για περισσότερο από έναν αιώνα έχουμε συνηθίσει το στρογγυλό τιμόνι, το οποίο αποδείχτηκε και το πιο λειτουργικό μέχρι σήμερα. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι έτσι πρέπει να είναι επ’ αόριστον. Εξάλλου, εγώ έτρεχα για χρόνια σε αγώνες και η σχεδίαση του τιμονιού του Toyota bZ4X παραπέμπει σε αγωνιστικά αυτοκίνητα”, μου λέει ένας από τους δοκιμαστές της Toyota που συνοδεύει τη μικρή ομάδα δημοσιογράφων από όλο τον κόσμο στο κέντρο δοκιμών INTA, του Εθνικού Ινστιτούτου Αεροναυτικής Τεχνολογίας της Ισπανίας, την υπηρεσία δηλαδή του Υπουργείου Άμυνας που ασχολείται με τη διαστημική έρευνα.
Εκεί ακριβώς έχουμε την ευκαιρία να δοκιμάσουμε το πρώτο drive-by-wire σύστημα διεύθυνσης στην ιστορία του αυτοκινήτου.
Στα μισά της εξέλιξης. Η δημοσιογραφική ομάδα στην οποία συμμετέχουμε είναι η πρώτη στον κόσμο που θα έχει την ευκαιρία να βάλει χέρι στη συγκεκριμένη τεχνολογία. Κυριολεκτικά να βάλει χέρι. Το ιαπωνικό σύστημα διεύθυνσης είναι πραγματικά drive-by-wire, καθώς ανάμεσα στο τιμόνι και στους τροχούς μεσολαβούν μόνο ηλεκτρικά σήματα. Μπορεί να ανακοινώθηκε στην παρουσίαση του Toyota bZ4X, ωστόσο το σύστημα βρίσκεται ακόμη σε στάδιο εξέλιξης.
“Είμαστε στη μέση του προγράμματος”, λέει στο Quattroruote ο επικεφαλής μηχανικός της πλατφόρμας e-TNGA, Daisuke Ido, “και είμαστε αρκετά ικανοποιημένοι από το αποτέλεσμα. Υπάρχουν όμως κάποια ζητήματα που πρέπει να λύσουμε, όπως το να κάνουμε πιο ομοιογενείς και φυσικές τις αντιδράσεις του συστήματος, αλλά και να διορθώσουμε κάποια υστέρηση που παρουσιάζει κατά την επαναφορά στην έξοδο της στροφής”.
Όμως τα βασικά θέματα έχουν λυθεί γύρω από ένα σύστημα που προσφέρει εντελώς διαφορετική αίσθηση στην οδήγηση από εκείνα που έχουμε συνηθίσει.
150 μοίρες απ΄άκρη σ’ άκρη. Πριν σας περιγράψω τις εντυπώσεις μου, να τονίσουμε εδώ ότι η δοκιμή στην Ισπανία δεν ήταν παρά μία πρώτη γεύση. Δεδομένου ότι το σύστημα είναι ακόμη σε φάση εξέλιξης, η δοκιμή πραγματοποιήθηκε αποκλειστικά σε κλειστό και ελεγχόμενο περιβάλλον, το πεδίο δοκιμών του ισπανικού INTA δηλαδή. Δεν μας επιτράπηκε λοιπόν να βγάλουμε το Toyota bZ4X σε δημόσιο δρόμο και σε κανονικές συνθήκες κυκλοφορίας.
Ακόμη και στην πίστα, οι Ιάπωνες τεχνικοί μας ζήτησαν να είμαστε ιδιαίτερα “ευγενείς” με το σύστημα. Όμως αποκομίσαμε μία πρώτη εμπειρία που είναι αρκετή για να σας μεταφέρουμε τις πρώτες εντυπώσεις μας εν θερμώ.
Το πρώτο πράγμα που σου κάνει εντύπωση με το που ξεκινά το αυτοκίνητο, είναι πόσο άμεσα στρίβει σε σχέση με τη γωνία του τιμονιού. Σκεφτείτε μόνο ότι η μέγιστη γωνία περιστροφής του είναι 150°, το οποίο σημαίνει ότι δεν χρειάζεται ποτέ να πάρεις τα χέρια σου.
Ακόμη και σε επιτόπιους ελιγμούς, όπου ένα συμβατικό τιμόνι χρειάζεται να πάρει πάνω από μία στροφή, δεν χρειάζεται να αλλάξουν θέση τα χέρια από το cloche της Toyota.
Αρχικά αποσυντονίζεσαι. Φυσικά, η απόκριση του συστήματος σημαίνει ότι πρέπει να επαναπρογραμματίσεις τον εγκέφαλό σου και τις εντολές που δίνει στα χέρια, μετά από τόσα χρόνια στο… τιμόνι. Μικρότερες γωνίες περιστροφής, απαλές κινήσεις και προπάντων κάποια υστέρηση στις αντιδράσεις. Αν δεν προσαρμοστείς, κινδυνεύεις να χτυπήσει το αυτοκίνητο στα πιο κοντινά του εμπόδια, του κώνους της πίστας στην προκειμένη περίπτωση.
Προσωπικά έριξα έναν σε ένα σλάλομ που προσομοίαζε ένα στενό πέρασμα στην πόλη. Όταν έχεις συνηθίσει να χειρίζεσαι συμβατικά τιμόνια για δεκαετίες, ακόμη και τα πιο γρήγορα, αισθάνεσαι ότι το αυτοκίνητο στρίβει πολύ περισσότερο απ’ όσο θέλεις.
Το κόλπο λοιπόν είναι να καθυστερείς το στρίψιμο του τιμονιού – συγγνώμη, του χειριστηρίου – να κινείσαι στην ευθεία δηλαδή μέχρι το σημείο στο οποίο θα ξεκινούσες να στρίβεις ένα συμβατικό τιμόνι και μόνο τότε να επενεργείς στο χειριστήριο. Όταν μάλιστα το κάνεις αυτό, αντιλαμβάνεσαι πόσο πιστά ακολουθεί ο πίσω άξονας τον μπροστινό.
Στοιχείο του οι στροφές. Έχεις στα χέρια σου ένα υπερστροφικό αυτοκίνητο, γι’ αυτό και αντί να προκαταβάλλεις με το τιμόνι τη στροφή, καλύτερα να καθυστερείς να στρίψεις.
Χρειάζεται κάποια εξοικείωση το σύστημα, η αίσθηση του οποίου διαφέρει από ενός συμβατικού τιμονιού περισσότερο σε χαμηλές ταχύτητες και σε περιορισμένους χώρους. Γι’ αυτό και στην αρχή, καλό είναι να ρίχνεις μία ματιά από τον εξωτερικό καθρέπτη προς το εσωτερικό της στροφής, ώστε να ελέγχεις πού βρίσκεται ο πίσω εσωτερικός τροχός σε σχέση με τον δρόμο.
Πολύ καλύτερα είναι τα πράγματα σε διαδρομή με στροφές, όπου το μικρό φάσμα κίνησης του χειριστηρίου καθιστά την οδήγηση πιο εύκολη και αποτελεσματική.
Τεχνολογία πάθους, όχι ανάγκης. Όσον αφορά την αίσθηση από τον δρόμο, οι Ιάπωνες έχουν ακόμη πολύ δρόμο μπροστά τους, όμως ακόμη και σε αυτό το στάδιο το One Motion Grip είχε καλύτερη αίσθηση στα χέρια απ΄όσο περίμενα.
Θυμάμαι ότι πριν από δεκαπέντε περίπου χρόνια είχα δοκιμάσει στο Κέντρο Ερευνών της Fiat ένα πρωτότυπο drive-by-wire που εξέλισσαν στο Τορίνο σε συνεργασία με την SKF. Θυμάμαι καλά πόσο ψεύτικη αίσθηση είχε στα χέρια και πόσο αποκομμένος από τον δρόμο αισθανόσουν.
Το Toyota bZ4X που οδήγησα στην Ισπανία είναι η απόδειξη του πόσο έχουν εξελιχθεί τα λογισμικά ελέγχου από τότε. Θεωρητικά, το σύστημα των Ιαπώνων έχει σχεδιαστεί για να βελτιώνει την ενεργητική ασφάλεια ενός αυτοκινήτου, ενώ συνοδεύεται από τα απαραίτητα συστήματα ασφάλειας, ώστε κανένας οδηγός να μην αισθάνεται περίεργα. Το σύστημα διαθέτει μάλιστα μία εφεδρική μπαταρία η οποία εξασφαλίζει την απρόσκοπτη λειτουργία του, ακόμη και αν κρασάρει το κυρίως κύκλωμα.
Όμως το κίνητρο για τους Ιάπωνες τεχνικούς, στην ανάπτυξη της συγκεκριμένης τεχνολογίας, ήταν κυρίως η ίδια η έρευνα. “Το εξελίσσουμε επειδή είναι ένα φοβερό, cool σύστημα και πολύ διασκεδαστικό”, μας εξομολογήθηκαν. Και υπάρχει καλύτερο κίνητρο από αυτό όταν μιλάμε για αυτοκίνητα;
