SDV: H επανάσταση στα αυτοκίνητα δεν έχει συντελεσθεί, τώρα ξεκινάει!

Τι είναι τα Software Defined Vehicles και γιατί θα αλλάξουν την αυτοκίνηση με τον πιο ριζικό και επιδραστικό τρόπο

«Hardware Defined»: 138 χρόνια πριν, στη Βάδη – Βυρτεμβέργη

Manheimm, νοτιοδυτική Γερμανία, 1886. Ένα ζεστό πρωινό του Ιούλη, ο κόσμος σαστίζει από το θέαμα μιας περίεργης και θορυβώδους «άμαξας», που διασχίζει τους δρόμους της πόλης χωρίς να έχει ζεμένα άλογα. Είναι η παρθενική δημόσια επίδειξη του Benz Patent-Motorwagen, του οχήματος που θεωρείται το πρώτο αυτοκίνητο που κατασκευάστηκε ποτέ.

Άλμα έναν αιώνα και 38 έτη μετά, στο σήμερα. Βλέπουμε μια Mercedes-Benz S-Class να περνάει από μπροστά μας, εκπέμποντας μια αύρα πολυτέλειας και τεχνολογίας. Τι έχει αλλάξει; «Τα πάντα!», θα βιαστεί να πει κάποιος και θα έχει δίκιο φυσικά!

Μετά από τόσα χρόνια αδιάλειπτης και συνεχούς προόδου, ακόμα και οι τίτλοι από όσα έχουν συμβεί στην εξέλιξη των τεσσάρων τροχών, θα γέμιζαν τόμο. Κι όμως, παρά το αγεφύρωτο χάσμα που χωρίζει αυτά τα δύο οχήματα, υπάρχει κάτι κοινό που αφορά την λειτουργική τους φύση.

Αμφότερα τα οχήματα αυτά, είναι «harware defined» που σημαίνει ότι η λειτουργία τους επαφίεται, στο μεγαλύτερο ποσοστό της, σε μηχανικές δομές και διατάξεις, σε εξαρτήματα και σε απτά επί μέρους στοιχεία. Αν θελήσει κάποιος να αλλάξει τα χαρακτηριστικά της λειτουργίας τους, θα πρέπει να επέμβει σε κινητήρες, φρένα, μετάδοση, σύστημα διεύθυνσης και αναρτήσεις, αν είχε δηλαδή κάτι πέρα από σούστες το Motorwagen, αλλά ελπίζουμε να σας δώσαμε την ιδέα.

«Software Defined»: Το ίδιο αλλά «καλύτερο» smartphone

Βlackfriday 2022, o Γιάννης και ο Δημήτρης (τυχαία ονόματα) αγοράζουν από το ίδιο κατάστημα το ίδιο smartphone που προσφέρεται σε καλή τιμή. Τα κινητά αυτά έχουν προφανώς ίδιους επεξεργαστές, ίδια μνήμη, ίδια κάμερα. Έναν χρόνο μετά, το κινητό του Γιάννη έχει μεγαλύτερη διάρκεια μπαταρίας, βγάζει καλύτερες φωτογραφίες, η οθόνη του φαίνεται πιο φωτεινή και «ζωντανή» και είναι γενικά πιο «γρήγορο». Πως γίνεται αυτό;

Πολύ απλά, ο Γιάννης ήταν επιμελής στις ενημερώσεις του λειτουργικού, κατέβασε επίσης εφαρμογές με πρόσθετες δυνατότητες στην κάμερα, ΑΙ επεξεργασία στα αρχεία και δυναμική προσαρμογή της οθόνης αναλόγως του υλικού που προβάλλεται σε αυτή. Το κινητό του Γιάννη παραμένει το ίδιο με αυτό του Δημήτρη, αλλά είναι παράλληλα και καλύτερο, χωρίς να έχουν γίνει επεμβάσεις στο hardware.

Σε αντίθεση λοιπόν με τα αυτοκίνητα, τα smartphone είναι «software defined» συσκευές, αφού με επεμβάσεις και ενημερώσεις στο λειτουργικό / λογισμικό και προσθαφαίρεση εφαρμογών, μπορεί να αλλάξει ριζικά η λειτουργία και η απόδοση τους και να προσαρμοστούν ακριβώς στις απαιτήσεις και στις ανάγκες μας.

«Software Defined Vehicles»: Συγνώμη Karl, οι καιροί αλλάζουν

Karl Benz, όχι Κarl Marx αν και μάλλον ο δεύτερος με τα SDV θα συντασσόταν, λόγο του ριζοσπαστισμού και της επανάστασης που φέρνουν.

Ως Software Defined Vehicles λοιπόν, ονομάζονται τα οχήματα των οποίων το software ορίζει σε μεγαλύτερο βαθμό τα χαρακτηριστικά λειτουργίας τους, σε σχέση με το hardware που αυτά φέρουν. Ακόμη είναι δύσκολο να φανταστούμε κάτι τέτοιο προσαρμοσμένο στα αυτοκίνητα αλλά σύμφωνα με αναλυτές της αγοράς, έχουμε ήδη μπει σε αυτή την τροχιά, οι εξελίξεις και οι αλλαγές τα επόμενα χρόνια θα είναι κοσμογονικές, με την έννοια του ότι θα επαναπροσδιοριστεί η έννοια της αυτοκίνησης.

Σε κάθε περίπτωση, μια μεγάλη επαφική οθόνη στο κέντρο του ταμπλό, η ψηφιοποιήση του πίνακα οργάνων και κάποια πρόσθετα gadget, δεν αρκούν ώστε ένα αυτοκίνητο να χαρακτηριστεί ως SDV. Για την ακρίβεια, οι κατασκευαστές θέλουν πάση θυσία να αποφύγουν την παγίδα των «smartphone σε τροχούς» που απαξιωτικά (και ίσως δικαίως) αποδίδεται σε ορισμένα μοντέλα του σήμερα. Το αλόγιστο «φόρτωμα» των αυτοκινήτων με στοιχεία από φορητές συσκευές, είναι μια ψηφιακή επιτήδευση, χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα και πρακτικό όφελος.

Τα SDV αποτελούν προϊόντα μιας ολιστικής προσέγγισης, που εξετάζει τα αυτοκίνητα ως μονάδες αλλά και ως μονάδες ενταγμένες σε ένα ευρύτερο, διασυνδεδεμένο σύνολο αλληλεπίδρασης. Το σημαντικότερο στοιχείο των SDV οχημάτων, είναι το ότι έχουν δυνατότητες εξέλιξης, βελτίωσης και προσαρμογής, με αναβαθμίσεις και ενημερώσεις στο software, άμεσα και γρήγορα, ακόμα και αν βρίσκονται εν κινήσει.

Το ποιες θα είναι ακριβώς οι λειτουργίες και οι δυνατότητες τους, δεν μπορεί ακόμα να προβλεφθεί, όπως δεν μπόρεσε κανείς να προβλέψει, τότε που αντικαθιστούσαμε τα κινητά πρώτης γενιάς με smartphone, το μέγεθος και το εύρος των πρακτικών εφαρμογών που έχουν αυτά σήμερα. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα νέο πεδίο, η δυναμική του οποίου θα αποκαλύπτεται σταδιακά.

Στον πίνακα που ακολουθεί, με μπλε χρώμα είναι οι συνισταμένες που μπορούν να αλλάξουν και να προσαρμοστούν, συνεργαζόμενες ή αυτόνομα, σε ένα SDV. Με πράσινο χρώμα είναι ο κόμβος με τον οποίο το SDV συνδέεται και αλληλεπιδρά.

Αν εντάξει κανείς αυτόν το συνδυασμό σε ένα ευρύτερο πλαίσιο και συνδέσει τους κόμβους με άλλα οχήματα, δημιουργείται ένα μεγάλο πλέγμα ή σμήνος, το οποίο και λειτουργεί ως αυτορυθμιζόμενο σύνολο.

Τα SDV σύμφωνα με τις προβλέψεις πρόκειται να αλλάξουν την έννοια της αυτοκίνησης και να την μετατρέψουν σε μια νέα, διαφορετική και πολυδιάστατη εμπειρία. Η μεταφορά από το σημείο Α στο σημείο Β δεν θα είναι ποτέ η ίδια, με τους επιβαίνοντες να έχουν την δυνατότητα να προσαρμόζουν το περιβάλλον στο εσωτερικό κατά πως θέλουν αλλά και να εισπράττουν πρακτικά οφέλη.

Αν μάλιστα υπάρξουν λειτουργικά ανοικτού κώδικα για τα SDV oχήματα, κάτι για το οποίο ήδη γίνονται συζητήσεις μεταξύ των κατασκευαστών, τότε το πλήθος των εφαρμογών για αυτά θα είναι τεράστιο, με τους χρήστες να έχουν την δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε δεκάδες χιλιάδες apps, ώστε να διαμορφώσουν το όχημα, ακριβώς στα μέτρα τους.

Εξίσου σημαντικό στοιχείο θα είναι οι εργοστασιακές ενημερώσεις, τα updates εν ολίγοις, που θα αναβαθμίζουν βασικές λειτουργίες του αυτοκινήτου. Καλύτεροι και προσαρμοσμένοι στις εκάστοτε εξελίξεις κώδικες και αλγόριθμοι, θα βελτιώνουν για παράδειγμα τα ADAS, την αυτόνομη οδήγηση και την διαχείριση της ενέργειας, καθιστώντας το αυτοκίνητο επικαιροποιημένο και καλύτερο απ΄ότι είχε αρχικά αγοραστεί.

H «Modular» αρχιτεκτονική

Φυσικά υπάρχουν εγγενείς περιορισμοί στο hardware και όσο και αν εξελιχθεί το software που ορίζει την λειτουργία του, ορισμένα πράγματα απλά δεν μπορούν να γίνουν. Η Modular φιλοσοφία στην κατασκευή οχημάτων, θέλει κοινά ή εύκολα προσαρμόσιμα δομικά στοιχεία να χρησιμοποιούνται ως βάση, με τα όποια άλλα εξαρτήματα να «κουμπώνουν» εύκολα και γρήγορα μέσω κοινών συνδέσεων και υποδοχών.

Η όλη διαδικασία θυμίζει κάτι από Lego, όπου με ένα σύνολο συμβατών μεταξύ τους εξαρτημάτων, μπορείς να κατασκευάσεις δεκάδες παραλλαγές. Τα SDV οχήματα θα δομούνται πάνω σε τέτοιας αρχιτεκτονικής πλατφόρμες, ώστε η αναβάθμιση τους να είναι εύκολη, αν κάτι τέτοιο χρειαστεί. Παράλληλα, με τον Modular τρόπο, θα είναι δυνατό ακόμα και το «χτίσιμο» ενός SDV αυτοκινήτου κατά την αγορά του, με τρόπο παρόμοιο του «χτισίματος» στους Η/Υ.

Δεν είναι όλα ρόδινα

Ποτέ δεν είναι, όταν προεξοφλούνται τόσο ριζικές αλλαγές. Η μεγαλύτερη ανησυχία σχετικά με τα SDV οχήματα έχει να κάνει με την προστασία των δεδομένων, τόσο από κακόβουλες εξωτερικές επιθέσεις, όσο και σε ότι αφορά στην διασφάλιση της ιδιωτικότητας.

Αν ήδη το λογισμικό στα σύγχρονα αυτοκίνητα αποτελείται από εκατοντάδες χιλιάδες γραμμές κώδικά, στα SDV ο αριθμός αυτός θα φτάσει τα εκατομμύρια και όσο πιο μεγάλος κώδικας, τόσο πιο δύσκολη και απαιτητική γίνεται η φύλαξη του. Πόσο μάλλον όταν τα SDV, εκ φύσεως θα έχουν δεκάδες πύλες σύνδεσης ανοικτές.

Τα σενάρια προσβολής του συστήματος ενός οχήματος, εκτείνονται από ένα απλό χακάρισμα μέχρι τρομοκρατικές ενέργειες, αν σκεφτεί κανείς, ότι κάποιοι μπορούν ξαφνικά να αποκτήσουν τον έλεγχο ενός ή –ακόμα χειρότερα- εκατοντάδων αυτοκινήτων.

Το δεύτερο σημείο που χρήζει μεγάλη προσοχής, είναι η προστασία των προσωπικών δεδομένων ενός χρήστη SDV οχήματος και στην προκειμένη περίπτωση είναι πιο πολύπλοκο από τους κωδικούς του e-banking. Οι καταγραφές για το που, πότε και με ποιους μετακινήθηκε ένας μελλοντικός ιδιοκτήτης SDV οχήματος θα είναι ακριβέστατες και έχει πολύ μεγάλη σημασία, το ποιοι θα έχουν πρόσβαση σε αυτές.

Τέλος, η πολιτική των εταιρειών που κατασκευάζουν SDV οχήματα, πρέπει να είναι ξεκάθαρη και χωρίς «μικρά γράμματα» στους όρους του συμβολαίου. Πρόσθετες χρεώσεις και μπλοκάρισμα των λειτουργιών ενός αυτοκινήτου, είναι σενάρια πολύ πιθανά να συμβούν και σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να περιοριστεί η απληστία και τα φαινόμενα εκβιαστικής αισχροκέρδειας.