Το ηλεκτρικό αυτοκίνητο των 25.000 δολαρίων που υποσχέθηκε ο Έλον Μάσκ είναι «υπό κατασκευή». Ας κάνουμε μία προσπάθεια να καταλάβουμε πώς θα είναι το Model 2 μέσα από ελάχιστα δεδομένα, κρυπτογραφημένα μηνύματα και μπόλικη παραπληροφόρηση. Και τον τρόπο με τον οποίο θα κρατηθεί χαμηλά η τιμή του.
του Luca Cereda, απόδοση: Άκης Τεμπερίδης, Lexartis ψηφιακά σχέδια: Marcello Poblete
Η φετινή «Ημέρα των Επενδυτών» έλαβε χώρα την 1η Μαρτίου. Σε ένα εκλεκτό ακροατήριο απαρτιζόμενο από μετόχους, επενδυτές και αναλυτές της Tesla, ο Έλον Μάσκ είπε μεταξύ άλλων ότι «πολλοί άνθρωποι επιθυμούν ένα Tesla. Το θέμα είναι πόσοι μπορούν να το αποκτήσουν». Μια λογική σύνδεση της ζήτησης με την αγορά –όχι τόσο με την απλή επιθυμία του καταναλωτή να αποκτήσει το μοντέλο μίας συγκεκριμένης μάρκας, αλλά με την αγοραστική του δύναμη. Γι’ αυτό και μία κατ’ εξοχήν premium μάρκα, όπως η Tesla, πρέπει να λαμβάνει υπόψη της τις πραγματικές δυνατότητες του κόσμου. Να εκλαϊκευτεί δηλαδή, να γίνει πιο pop.
Το μήνυμα του Μάσκ ήταν ιδιαίτερα εύστοχο, όχι μόνο στο πλαίσιο της εκδήλωσης, αλλά και στο ιστορικό πλαίσιο της Tesla και της αγοράς αυτοκινήτου γενικότερα. Η αμερικανική μάρκα δεν κρύβει τις επεκτατικές τάσεις της, οι οποίες συνοψίζονται πλέον σε ένα συγκλονιστικό αριθμό. Την παραγωγή 20 εκατομμυρίων οχημάτων τον χρόνο μέχρι το 2030. Αριθμός που συνιστά αύξηση 1.400% της παραγωγής της σε σχέση με το 2022. Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Με περικοπή του κόστους παραγωγής κατά 50% και με μία διευρυμένη γκάμα. Η Tesla διαθέτει σήμερα τέσσερα μοντέλα, από τα οποία μόλις τα δύο έχουν μεγάλες πωλήσεις. Βρίσκεται επίσης εν αναμονή του πολυσυζητημένου και μάλλον δυστοπικού Cybertruck. Το τελευταίο απευθύνεται ουσιαστικά στη βόρεια Αμερική και πρόκειται να παρουσιαστεί επιτέλους μέσα στο 2023. Επιπρόσθετα, η γκάμα της Tesla θα εμπλουτιστεί με ένα επίσης αναγκαίο, πιο οικονομικό μοντέλο, το οποίο επίσημα πλέον αποκαλούν Model 2 στο Όστιν του Τέξας. Ένα αυτοκίνητο εν δυνάμει ικανό να ταράξει τα νερά της αγοράς ηλεκτρικών, ανεβάζοντας την παραγωγή της Tesla σε πρωτόγνωρα επίπεδα.
Κρίμα που ο καλός μας Έλον δε μας αποκάλυψε τίποτε χειροπιαστό κατά τη διάρκεια του φετινού Investors Day. Μόνο την υποψία σιλουέτας ενός low cost ηλεκτρικού, αφήνοντας ανικανοποίητους τους τυχερούς παριστάμενους και όλους τους υπόλοιπους που παρακολουθούσαμε την εκδήλωση μέσω live streaming. Αυτό που είδαμε ήταν κάτι ανάμεσα σε hatchback και coupé, κάτω από ένα λευκό σεντόνι σε μία και μοναδική διαφάνεια της παρουσίασης. Με μία παραίνεση να κάνουμε υπομονή, μιας και η αποκάλυψη του μοντέλου θα γίνει αργότερα.
ΑΠΟΚΡΥΠΤΟΓΡΑΦΩΝΤΑΣ ΤΟ MODEL 2
Το αποτέλεσμα ήταν η παταγώδης αποτυχία της εκδήλωσης, η οποία είχε αρνητικές επιπτώσεις και στο χρηματιστήριο, όπου η μετοχή της εταιρείας έχασε 7% της αξίας της. Αυτό οφειλόταν προφανώς στην παντελή έλλειψη πληροφόρησης γύρω από μελλοντικά μοντέλα Tesla, αλλά και στις μεγάλες προσδοκίες που είχε δημιουργήσει η εκδήλωση στο gigafactory του Τέξας, μέρες πριν. Πότε θα δούμε λοιπόν το Cybertruck και κυρίως το Model 2; Και τι χαρακτηριστικά θα έχουν αυτά τα δύο μοντέλα;
Για να δώσουμε μία πρώτη απάντηση, πιάσαμε δουλειά εδώ στο Quattroruote και μπορούμε να σας δώσουμε μία πρώτη ιδέα από το Model 2. Μόνο που αυτή τη φορά συγχωρείστε μία μεγαλύτερη ελευθερία έκφρασης απ’ ότι συνήθως, μιας και ελάχιστα γνωρίζουμε για το μελλοντικό «Τεσλάκι». Η σχεδίασή του και μάλιστα με ρεαλιστικά χαρακτηριστικά δεν ήταν εύκολη υπόθεση και αυτό οφείλεται στο παραπλανητικό περιβάλλον που επικρατεί γύρω από το αυτοκίνητο. Οι μόνες δημόσιες εμφανίσεις του «2» σχετίζονται με την εμφάνιση ενός μάλλον περίεργου «μουλαριού» δοκιμών (ενός mulotipo, όπως το λένε οι Ιταλοί), βασισμένο σε ένα κλεμμένο μάλλον Mazda CX-30. Μόνο χάρη σε λεπτομέρειες, όπως το εμπρός μέρος, τα φωτιστικά σώματα και οι ζάντες, μπορέσαμε να αναγνωρίσουμε ότι πρόκειται περί ενός πρωτοτύπου δοκιμών της Tesla. Όμως παρά τη στολή παραλλαγής, το αυτοκίνητο κάτι μας είπε. Ότι τουλάχιστον έχει ξεκινήσει η εξέλιξη του Model 2 και ότι η πλατφόρμα και τα ηλεκτρικά του μέρη έχουν πάρει το βάπτισμα του πυρός στο δρόμο. Η επιλογή του SUV από τη Χιροσίμα, ίσως προδιαγράφει και το μήκος του αυτοκινήτου, το οποίο θα μπορούσε να είναι πέριξ των 4,40 μέτρων. Στη συνέχεια συζητήσαμε επί μακρόν μεταξύ μας για το πιθανό σχήμα του αμαξώματος. Θα είναι ένα SUV ή ένα Model 3 που θα έχει “μπει” στο πλύσιμο; Το ιαπωνικής προέλευσης «μουλάρι» μας οδηγεί στην πρώτη υπόθεση, ενώ η διαφάνεια του Investors Day στη δεύτερη – την οποία εμείς ασπαζόμαστε. Το θέμα όμως είναι, μπορείς να εμπιστεύεσαι όσα δείχνει ο Έλον Μάσκ; Η αξιοπιστία του ανδρός είναι αμφιλεγόμενη και πρόσφατα τέθηκε για άλλη μια φορά υπό αμφισβήτηση. Μιας και σε συνέδριο της Morgan Stanley δήλωσε ότι το αδερφάκι του Model 3 «θα μπορείς να το χρησιμοποιείς σχεδόν σαν αυτόνομο». Τέτοιες δηλώσεις μας κάνουν να υποθέτουμε ότι στον εξοπλισμό του αυτοκινήτου θα περιλαμβάνεται και μία εξελιγμένη έκδοση του συστήματος Full Self Driving. Θυμίζουμε ότι το τελευταίο, στη σημερινή του μορφή δεν προσφέρει παρά υποβοήθηση Επιπέδου 2. Έστω σε προηγμένο επίπεδο, σύμφωνα με την κλίμακα SAE.
Επιστρέφοντας στην εξωτερική σχεδίαση, μένει λοιπόν να την αποκωδικοποιήσουμε. Και ο μόνος τρόπος να το κάνουμε αυτό τόσο νωρίς, είναι ερμηνεύοντας τα μηνύματα του κατασκευαστή. Σε πρόσφατο βίντεο της Tesla με θέμα τον νέο πόλο τεχνολογίας της στην Καλιφόρνια, εμφανίζονται σχέδια νέων μοντέλων, ανάμεσα στα οποία και ένα με συμπαγείς διαστάσεις. Πρόκειται άραγε για Kinder έκπληξη ή καθρεφτάκια για τους ιθαγενείς – δηλαδή εμάς;
MASTERPLAN 3
Οποιοδήποτε χαρακτηριστικό του αυτοκινήτου, ωστόσο, περνά σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με τον παράγοντα κόστος. Όταν ο Μάσκ ανακοίνωσε για πρώτη φορά την έλευση ενός pop Tesla, μίλησε για τιμή βάσης γύρω στις 25.000 δολάρια. Στην πραγματικότητα, το νέο μοντέλο θα μπορούσε να κοστίζει λίγο παραπάνω και να ξεκινά ίσως και από τις 30.000 στην ευρωπαϊκή αγορά. Ακόμη κι έτσι, έχουμε τιμή απόκτησης ενός Tesla κατά μερικές χιλιάδες ευρώ χαμηλότερη σε σχέση με σήμερα. Μάλιστα, παρότι έχουν προηγηθεί επιθετικές πολιτικές εκπτώσεων, οι οποίες πυροδότησαν πραγματικό πόλεμο τιμών, όπως μπορείτε να διαβάσετε αναλυτικά στις επόμενες σελίδες.
Το σχέδιο του Μάσκ για το μέλλον είναι πιο οργανικό, σύμφωνα με το Masterplan 3 που παρουσίασε ο ίδιος, δηλαδή το τρίτο στρατηγικό σχέδιο της εταιρείας μετά το 2006 και το 2016. Το Model 2 είναι πολύ πιθανό να βασίζεται σε μία πλατφόρμα νέας γενιάς. Ίσως καρπό μίας νέας βιομηχανικής συνταγής, η οποία θα επιτρέψει τη δραστική μείωση του κόστους παραγωγής και κατά συνέπεια θα επιφέρει χαμηλότερες τιμές καταλόγου. Στη βάση του σχεδίου βρίσκεται μία νέα διαδικασία, χάρη στην οποία θα μπορούν να κατασκευάζονται σύνθετα εξαρτήματα ανεξάρτητα μεταξύ τους. Επιφέροντας έτσι, μεγάλες οικονομίες σε χρόνο και εργατικά χέρια, ώστε στην τελική γραμμή παραγωγής να συναρμολογούνται λίγα, μεγάλα κομμάτια. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί η βελτιστοποίηση της αλυσίδας παραγωγής. Αν επιτευχθεί, θα δώσει τη δυνατότητα σε περισσότερους ανθρώπους και ρομπότ να εργάζονται ταυτόχρονα στα ίδια εξαρτήματα του αυτοκινήτου. Κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα να περιοριστούν στο ήμισυ οι κινήσεις των εξαρτημάτων κατά μήκος της γραμμής παραγωγής. Κατά συνέπεια θα βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα της όλης διαδικασίας. Η χαμηλή τιμή του μελλοντικού baby Tesla θα οφείλεται και σε ένα νέο, πιο προσιτό κινητήριο σύνολο με μεγάλες οικονομίες κλίμακας στην κατασκευή του και τελικό κόστος που δεν θα ξεπερνά τα 1.000 δολάρια. Σε αντίθεση μάλιστα με τα σημερινά drive units της Tesla, δεν θα χρησιμοποιούνται «σπάνιες γαίες» στην κατασκευή του.
Καθοριστικός παράγοντας στη συμπίεση του κόστους θα είναι και η χρήση μπαταριών νέας γενιάς. Η Tesla αναμένει το πράσινο φως για τους περίφημους συσσωρευτές 4680, οι οποίοι ονομάζονται έτσι λόγω των διαστάσεών τους: 46 χιλιοστά διάμετρος και 80 χιλιοστά μήκος. Ο συγκεκριμένος τύπος μπαταρίας έχει δύο μεγάλα πλεονεκτήματα. Χαμηλότερο κόστος παραγωγής, περίπου στο 50% για κάθε κυψέλη, με μεγαλύτερη ενεργειακή πυκνότητα, χαμηλότερο βάρος και μικρότερες διαστάσεις. Οι κυψέλες είναι πιο μεγάλες και από τεχνικής άποψης έχουν μία ξηρή επένδυση του ηλεκτροδίου, μία λύση που «στεγνώνει» την παραγωγική διαδικασία και περιορίζει το κόστος. Το τελικό αποτέλεσμα είναι μία πιο συμπαγής μπαταρία με καλύτερη απόδοση και ταυτόχρονα πιο οικονομική. Κάτι που την καθιστά ιδανική για να υποστηρίξει την ετήσια παραγωγή 20 εκατομμυρίων οχημάτων ετησίως, που προσδοκά η εταιρεία με έδρα το Τέξας μέχρι το 2030. Να θυμίσουμε ότι η Tesla ανακοίνωσε την έλευση της μπαταρίας 4680 για πρώτη φορά το 2020. Μόνο που για άλλη μια φορά δεν πήγαν όλα κατ’ ευχή σε επίπεδο βιομηχανικής παραγωγής.
Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, η πρώτη σοδειά μπαταριών που κατασκευάστηκαν στο Gigafactory του Φρίμοντ, δεν είχε την απαραίτητη ενεργειακή πυκνότητα. Γι’ αυτόν τον λόγο η Tesla επιδόθηκε στη συνέχεια σε μία διαδικασία εύρεσης συνεργατών στην Ασία, ώστε να τη βοηθήσουν να λύσει το πρόβλημα. Συγκεκριμένα, ο Έλον Μάσκ φέρεται να χτύπησε την πόρτα μίας κορεατικής εταιρείας για την προμήθεια καθόδων με υψηλή περιεκτικότητα σε νίκελ, οι οποίες είναι κρίσιμης σημασίας στη βελτίωση της ενεργειακής πυκνότητας. Ταυτόχρονα, οι Αμερικανοί φαίνεται να έχουν ενεργοποιήσει συνέργειες με δύο κινεζικές εταιρείες για τη συμπίεση του κόστους των υλικών. Στόχος προφανώς όλων αυτών των κινήσεων, είναι η αποφυγή περαιτέρω καθυστερήσεων στη μαζική παραγωγή ενός εξαρτήματος που είναι θεμελιώδες και για την παραγωγή του CyberTruck, το οποίο αναμένεται στην αγορά εδώ και τρία χρόνια. Γι’ αυτό και δεν αποκλείεται το φουτουριστικό pick-up να στραφεί σε διαφορετικές κυψέλες μπαταριών, ώστε να μην αναβληθεί για πολλοστή φορά η έναρξη της παραγωγής του.
Με βάση τη σημερινή κατάσταση, φαίνεται ότι η συναρμολόγηση κυψελών dry coating επαρκεί για την τροφοδότηση περίπου 50.000 οχημάτων τον χρόνο. Και αυτός είναι ένας αριθμός που δεν ανταποκρίνεται στην επεκτατική πολιτική της αμερικανικής εταιρείας, η οποία αποβλέπει σε πολύ υψηλότερους όγκους παραγωγής.
ΜΗΠΩΣ ΜΕΤΑ ΤΟ 2025;
Λιγότερο δαπανηρές διαδικασίες παραγωγής, πιο προσιτά κινητήρια σύνολα και νέες μπαταρίες. Ο συνδυασμός των τριών μπορεί να περικόψει στο ήμισυ το εργοστασιακό κόστος και κατά συνέπεια να ανοίξουν οι πόρτες για πιο προσιτά μοντέλα Tesla. Όμως το συγκεκριμένο εγχείρημα προϋποθέτει ένα τεράστιο εξελικτικό βήμα σε επίπεδο παραγωγής, με αποτέλεσμα ο χρόνος άφιξης του μικρού Tesla στην αγορά να παραμένει αβέβαιος. Δεν είναι απίθανο, λοιπόν, για άλλη μία φορά η Tesla να αθετήσει τις όποιες προθεσμίες. Εξάλλου, ο Μάσκ είναι πραγματικός μάστορας στο παιχνίδι της προσμονής και στο να εκμεταλλεύεται επικοινωνιακά τις καθυστερήσεις. Συνήθως, μεσολαβούν κάποια χρόνια ανάμεσα στην ανακοίνωση ενός μοντέλου και στην εμφάνισή του στις εκθέσεις. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το Model 2 για την ώρα δεν το έχουμε δει ούτε ζωγραφιστό – αν εξαιρέσουμε αυτήν εδώ την προσπάθεια του Quattroruote. Με αυτά τα δεδομένα, λοιπόν, να υποθέσουμε ότι η άφιξη του μικρού Tesla μεταφέρεται στο δεύτερο μισό της δεκαετίας, παρά στο πρώτο. Το 2026 ίσως; Αυτή είναι μία περίοδος κατά την οποία μαζικοί κατασκευαστές από την Ευρώπη αναμένεται να παρουσιάσουν μικρότερα και πιο προσιτά BEV. Η Volkswagen, για παράδειγμα, θα παρουσιάσει το 2025 το ID.2 με τιμή βάσης 25.000 ευρώ, ενώ ήδη εξελίσσει και ένα ηλεκτρικό citycar με τιμή εκκίνησης τις 20.000. Από την πλευρά της η Renault θα εισβάλλει στην αγορά με δύο οικονομικά ηλεκτρικά, τα R4 και R5, με τιμές αρκετά κάτω από τις 30.000 ευρώ. Σαφώς και είναι πολύ νωρίς να πούμε ότι τα νέα αυτά μοντέλα από τη Γερμανία και τη Γαλλία, θα είναι άμεσοι ανταγωνιστές του μελλοντικού Tesla που μας έχει ανακοινώσει ο Μάσκ. Το σίγουρο πάντως είναι ότι όταν μιλάμε πλέον για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, το φλέγον θέμα είναι η προσιτή τιμή τους. Για όλους πλέον.
