Ο κινητήρας W16 των 8,0 λίτρων που κινεί τα υπερσπορ αυτοκίνητα της Bugatti για σχεδόν 20 χρόνια, είναι ο μόνος 16κύλινδρος κινητήρας στον κόσμο που χρησιμοποιείται σε αυτοκίνητο παραγωγής και θεωρείται ένα πραγματικό αριστούργημα μηχανικής.
16 κύλινδροι, 8 λίτρα, 1.001 ίπποι. Όταν η Bugatti δημοσίευσε τις πρώτες τεχνικές λεπτομέρειες της Veyron 16.4 το 2005 εντυπωσίασε. Ποτέ πριν ένα όχημα παραγωγής δεν διέθετε κινητήρα τόσο ισχυρό, και ικανό τόσο για την καθημερινότητα, όσο και για να καταρρίψει το ρεκόρ επιτάχυνσης. Η ισχύς του ήταν τεράστια, είχε επιτάχυνση 0-100 σε μόλις 2,5 δευτερόλεπτα και τελική ταχύτητα πάνω από 400 χλμ./ώρα. Όταν η Veyron 16.4 κυκλοφόρησε ήταν το πρώτο υπερ-σπορ αυτοκίνητο στον κόσμο. Και αυτό χάρη στον κινητήρα W16.
Η Bugatti αποκάλυψε τον διάδοχό της, τη Chiron, τον Μάρτιο του 2016. Και πέτυχε για άλλη μια φορά κάτι μοναδικό. Αυτό που κάποτε θεωρούνταν ανέφικτο σε ένα αυτοκίνητο δρόμου, ξεπεράστηκε κατά περίπου 50% στη Chiron. Με την ισχύ αρχικά 1.500 ίππων και στη συνέχεια 1.600 ίππων, ο κινητήρας W16 άλλαξε την πορεία της ιστορίας του αυτοκινήτου επιδόσεων για άλλη μια φορά.
Η γένεση του κινητήρα W16
Η ανάπτυξή του ήταν μια μακρά διαδικασία. Το 1997, ο διακεκριμένος μηχανικός Ferdinand Karl Piëch, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Volkswagen AG εκείνη την εποχή, παρουσίασε στον Επικεφαλής Ανάπτυξης Κινητήρων της VW Karl-Heinz Neumann την ιδέα του, σχεδιάζοντάς την σε έναν φάκελο ενώ ταξίδευαν με τρένο από το Τόκιο στην Οσάκα. Αρχικά η ιδέα ήταν ένας κινητήρας με 18 κυλίνδρους, αλλά στη συνέχεια έγινε ο W16 ο οποίος αποτίει φόρο τιμής στον 16κύλινδρο κινητήρα που κατασκεύασε ο Ettore Bugatti.
Ο Gregor Gries, ο οποίος ήταν ένας από τους πρώτους υπαλλήλους της Bugatti κατά την αναγέννησή της πριν από 20 χρόνια και μέχρι τον Φεβρουάριο του 2022, ήταν επικεφαλής Τεχνικής Ανάπτυξης της εταιρείας «Εκείνη την εποχή, κανείς δεν πίστευε ότι θα μπορούσε να υπάρξει ένα όχημα για το δρόμο με ισχύ 1.000 ίππων. Θέλαμε να αποδείξουμε ότι μπορούσαμε να κατασκευάσουμε έναν κινητήρα που δεν ήταν μόνο ισχυρός, αλλά και διαχειρίσιμος» θυμάται. Οι μηχανικοί ξεκίνησαν από το μηδέν. Κάθε εξάρτημα έπρεπε να κατασκευαστεί και να δοκιμαστεί, ακόμα και ο πάγκος δοκιμών του κινητήρα! «Το μόνο πράγμα που δεν αλλάξαμε ήταν τα μολύβια που χρησιμοποιούσαμε για το σχέδιο», λέει γελώντας ο Gregor Gries.
Οι μηχανικοί πήραν την σχεδιασμένη στο φάκελο ιδέα του Ferdinand Piëch και την έκαναν έναν κινητήρα παραγωγής. Το αποτέλεσμα ήταν ένα μοτέρ όχι μεγαλύτερο από έναν V12 που ζύγιζε περίπου 400 κιλά και για να παραμείνει συμπαγής είχε διάταξη κυλίνδρων σε «W», με δύο οκτακύλινδρα μπλοκ τοποθετημένα σε γωνία 90 μοιρών μεταξύ τους, ενισχυμένα από τέσσερις υπερσυμπιεστές. Αλλά οι προκλήσεις που αντιμετώπισαν ο Karl-Heinz Neumann και η ομάδα του ήταν τεράστιες.
«Τότε, δεν υπήρχε βιβλιογραφία ή δεδομένα για κινητήρες παραγωγής με περισσότερους από δώδεκα κυλίνδρους ή για οχήματα παραγωγής που μπορούσαν να κινηθούν ταχύτερα από 350 χλμ./ώρα», λέει ο Neumann. «Το βασικό πρόβλημα ήταν να κρατηθεί το αυτοκίνητο στο έδαφος, κάτι που δεν είναι εύκολο σε αυτές τις ταχύτητες.».
Η ανάπτυξη του κινητήρα W16
Ο κινητήρας αποτελούνταν από 3.500 εξαρτήματα, το καθένα συναρμολογημένο με το χέρι. Στην πρώτη του δοκιμή το 2001 πέτυχε τα απαιτούμενα 1.000+1 άλογα αμέσως. Αλλά ήταν και πολλά άλλα θέματα που έπρεπε να λυθούν, όπως η ιδιαίτερα υψηλή θερμοκρασία των καυσαερίων, αλλά και η ψύξη του κινητήρα. Ένα πολύπλοκο σύστημα ψύξης με 40 λίτρα νερού φροντίζει για να διατηρείται ο κινητήρας σε θερμοκρασία λειτουργίας. Ένα ξεχωριστό σύστημα με 15 λίτρα νερού ψύχει τους υπερσυμπιεστές ενώ υπάρχουν συστήματα ψύξης του λαδιού του διαφορικού, του κιβωτίου ταχυτήτων και του λαδιού του κινητήρα, καθώς και εναλλάκτης θερμότητας για το σύστημα κλιματισμού.
Οι μηχανικοί συνέχισαν να βελτιώνουν τον κινητήρα που έφτασε να αποδίδει ισχύ 1.200 ίππων στη Veyron 16.4 Super Sport το 2010. Την ίδια χρονιά, το μοντέλο σημείωσε ρεκόρ ταχύτητας 431,072 χλμ./ώρα κερδίζοντας μια θέση στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες.
Ενώ η Veyron 16.4 και οι παραλλαγές Grand Sport, Super Sport και Grand Sport Vitesse είχαν γίνει συλλεκτικά κομμάτια, η Bugatti είχε ήδη σκεφτεί ένα διάδοχο, τη Chiron. Ένα πιο πολυτελές και ισχυρότερο μοντέλο, με κινητήρα 1.500 ίππων και πιο άμεση απόκριση. Ήταν δηλαδή κατά 50% ισχυρότερος από της Veyron 16.4 και περίπου 24% ισχυρότερος από της Veyron 16.4 Super Sport.
Η ανάπτυξη απέδωσε καρπούς, με το Chiron Super Sport 300+ να σπάει το ρεκόρ ταχύτητας το 2019 και να γίνεται το ταχύτερο σπορ αυτοκίνητο παραγωγής με ταχύτητα 490,484 χλμ./ώρα.
16.000 ώρες δοκιμών και έξι ημέρες εργασία
Η Bugatti δοκίμασε τον 16κύλινδρο κινητήρα πριν από την παραγωγή του, με προσομοιώσεις σε υπολογιστή και στον πάγκο δοκιμών. Ο κινητήρας της Chiron λειτούργησε για περισσότερες από 16.000 ώρες κατά την ανάπτυξη. Επιπλέον, έγιναν περισσότερα από 500.000 χιλιόμετρα δοκιμών στο αυτοκίνητο. Ο W16 κατασκευάζεται σε ειδικό χώρο του εργοστασίου κινητήρων της Volkswagen στο Salzgitter. Χρειάζονται δύο μηχανικοί και έξι ημέρες για να συναρμολογηθούν στο χέρι τα 3.712 εξαρτήματα του. Στη συνέχεια ο κινητήρας συσκευάζεται και μεταφέρεται στο Molsheim, όπου ακολουθούν εβδομάδες χειρωνακτικής εργασίας έως ότου ετοιμαστεί κάθε μια από τις μοναδικές Bugatti Chiron.
