Σημαντικό μερίδιο στην εκπομπή διαφόρων ατμοσφαιρικών ρύπων, συμπεριλαμβανομένων των αερίων του θερμοκηπίου, εξακολουθεί να έχει ο κλάδος των μεταφορών στην Ελλάδα. Επιστημονική ομάδα μελέτησε διεξοδικά τα στοιχεία σε βάθος σχεδόν τριακονταετίας, θέτοντας στο επίκεντρο τις εκπομπές από τα οχήματα, τα πλοία, τα αεροπλάνα και τα τρένα.
Η πρόσφατη μελέτη δημοσιεύτηκε στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό «Environmental Science and Pollution Research», όπου κατατέθηκαν και προτάσεις για τη βελτίωση της κατάστασης.
Η αν. καθηγήτρια του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης, δρ Αναστασία Πασχαλίδου, ο υπ. διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Ηλίας Πέτρου, ο επ. καθηγητής του Perrotis College, δρ Γιώργος Φυτιάνος, και ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, δρ Παύλος Κασσωμένος, μελέτησαν και ανέλυσαν διεξοδικά τις ετήσιες τάσεις εκπομπών διαφόρων ατμοσφαιρικών ρύπων από τους τέσσερις τομείς των μεταφορών (οδικές, σιδηροδρομικές, αεροπορικές και θαλάσσιες) στην Ελλάδα για μια περίοδο 28 ετών, μεταξύ 1990 και 2017.
Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, αν και οι συνολικές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου στη χώρα μειώθηκαν κατά 7,5% την περίοδο των 28 ετών που μελετήθηκαν, οι εκπομπές του τομέα των μεταφορών αυξήθηκαν. Η αύξηση περιορίστηκε προσωρινά κατά την περίοδο της δημοσιονομικής ύφεσης του 2008, που επιβράδυνε σχεδόν όλους τους τύπους οικονομικής δραστηριότητας στη χώρα. Ωστόσο, η οικονομική ανάκαμψη που ακολούθησε συνοδεύτηκε από αύξηση των οδικών εκπομπών, που ενισχύθηκε και από τη ραγδαία ανάπτυξη του τουριστικού τομέα.
Συνολικά, όλοι οι τομείς των μεταφορών (με εξαίρεση τις σιδηροδρομικές) αύξησαν τις εκπομπές τους κατά την περίοδο 1990-2017. Η ερευνητική ομάδα έδωσε στη δημοσιότητα τα στοιχεία που αφορούν στη συμβολή του κάθε τομέα μεταφορών στις συνολικές εκπομπές ισοδύναμων CO2 για το 2017. Σύμφωνα με αυτά, οι οδικές μεταφορές αντιπροσωπεύουν το 51,8%, ενώ η ναυσιπλοΐα συμβάλλει έως και 36,1% στις συνολικές εκπομπές ισοδύναμων CO2. Μικρότερη συνεισφορά έχουν οι αεροπορικές μεταφορές (11,6%), ενώ οι σιδηροδρομικές υπολογίζεται ότι συνεισφέρουν 0,5%.
Οι επιστήμονες καταθέτουν μια δέσμη προτάσεων, με στόχο να μετριαστεί η μεγάλη συνεισφορά των μεταφορών στην ατμοσφαιρική ρύπανση και την κλιματική αλλαγή. Συγκεκριμένα, προτείνουν:
- Πολιτικές που στοχεύουν στην ενθάρρυνση της αντικατάστασης των επιβατικών αυτοκινήτων με οχήματα χαμηλών εκπομπών ρύπων, όπως υβριδικά αυτοκίνητα που χρησιμοποιούν τουλάχιστον την τεχνολογία Euro-6c.
- Εφαρμογή κινήτρων που θα καθιστούν τα ηλεκτρικά οχήματα πιο προσιτά.
- Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε., η χρήση ιδιωτικού χώρου στάθμευσης στην Ελλάδα είναι πολύ ακριβή την πρώτη ώρα, με αποτέλεσμα οι οδηγοί να περνούν περισσότερο χρόνο ψάχνοντας για δωρεάν θέση στάθμευσης. Συνεπώς, η δημιουργία δημοτικών χώρων στάθμευσης και γενικότερα η δημιουργία περισσότερου ελεύθερου χώρου στάθμευσης κρίνονται αναγκαίες.
- Η χρήση των δημόσιων συγκοινωνιών θα πρέπει να ενισχυθεί μέσω συχνών, οικονομικών και φιλικών προς το περιβάλλον μεταφορών.
Δεδομένου του υψηλού δυναμικού της τουριστικής βιομηχανίας της χώρας, οι αεροπορικές και θαλάσσιες μεταφορές οφείλουν να προσαρμοστούν στις νέες προκλήσεις μέσω της προώθησης πιο σύγχρονων και ενεργειακά αποδοτικών τεχνολογιών.
