Το αυτοκίνητο είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιείς καθημερινά. Η αλλαγή λαδιών είναι ένα από τα λίγα πράγματα που υπάρχουν στην φροντίδα αυτοκινήτου. Είναι όμως κάτι πάρα πολύ σημαντικό.
Επίσης, κάτι που πολλοί δεν γνωρίζουν, αν δεν αλλάξεις τα λάδια στην ώρα τους και με τα κατάλληλα προϊόντα, δεν έχεις πλέον εγγύηση. Αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να ξέρει όποιος αγοράζει καινούριο αυτοκίνητο.
Η αλλαγή λαδιών σύμφωνα με τον κατασκευαστή
Όπως και με όλες τις λειτουργίες του αυτοκινήτου, έτσι και η συντήρηση ακούει καλύτερα στις επιταγές του δημιουργού του.
Οι κατασκευαστές εκπονούν το πρόγραμμα συντήρησης για το εκάστοτε μοντέλο, έχοντας εκατομμύρια χιλιομέτρων εξέλιξης “στην πλάτη” και κάτω υπό όλες τις συνθήκες.
Αναμενόμενα είναι οι καθ’ ύλην αρμόδιοι για να ορίσουν το βέλτιστο χρονοδιάγραμμα αλλαγής λαδιών, αλλά και των λοιπών παραμέτρων των service.
Η εξέλιξη των συνθετικών λαδιών έχει αυξήσει θεαματικά τα μεσοδιαστήματα αλλαγής.
Από εκεί που στα τέλη της δεκαετίας του ’80 ήταν επιτακτική ανάγκη η αντικατάσταση των λαδιών κάθε 5, 7.5 -το πολύ 10.000 χιλιόμετρα- πλέον η βάση οριοθετείται στις 15.000 χιλιόμετρα.
Αναλόγως με τον κατασκευαστή και το μοντέλου μπορεί να είναι ακόμα μεγαλύτερη η απόσταση, ακόμα και μέχρι τις 20.000 χιλιόμετρα.
Αυτό όμως δεν σημαίνει πως οι οδηγίες του εγχειριδίου χρήσης θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως δόγμα.
Η χιλιομετρική καταμέτρηση είναι ένας τρόπος υπολογισμού.
Ο άλλος είναι η χρονική διάρκεια.
Μπορεί, δηλαδή, να ενδιαφέρεσαι για ένα μεταχειρισμένο αυτοκίνητο που έχει διανύσει 12.000 χιλιόμετρα σε 2 χρόνια. Εφόσον το έχεις ελέγξει προβαίνεις στην αγορά του.
Τυπικά είσαι καλυμμένος για τις επιπλέον 3.000 χιλιόμετρα. Σωστά;
Όχι ακριβώς!
Το manual συντήρησης αναφέρει είτε την απόσταση σε χιλιόμετρα, είτε σε χρόνο που θα πρέπει να μεσολαβεί μεταξύ της κάθε αλλαγής λαδιών.
Συνήθως το 1 έτος είναι το ιδανικό διάστημα, καθότι ακόμα κι αν ένα αυτοκίνητο δεν “γράφει” χιλιόμετρα, η μερική -ή ολική, σε αυτοκίνητα με κατατεθειμένες πινακίδες ας πούμε- απραξία, γεμίζει τον κινητήρα με σκόνη και λοιπές ρυπαντικές ουσίες, οι οποίες περνάνε και στο λάδι.
Οπότε τα διαστήματα που ορίζει ο κατασκευαστής για τις αλλαγές λαδιών είναι μπούσουλας, όχι “ευαγγέλιο”.
Καλή η προνοητικότητα, όχι η βιασύνη
Στα καινούργια αυτοκίνητα βέβαια, τα service θα πρέπει να πραγματοποιούνται μέχρι “κεραίας” για τον απλούστατο λόγο που ακούει στο όνομα “εγγύηση”.
Στα μεταχειρισμένα, όμως;
Φυσικά πολλά εξαρτώνται:
- από την χρήση
- τη συχνότητα
- το πεδίο δράσης του αυτοκινήτου.
Διαφορετικό είναι να γίνουν 15-20.000 χιλιόμετρα σε εθνικό δίκτυο, και διαφορετικό είναι να γίνουν 10.000 στην κίνηση της πόλης.
Ευκόλως εννοούμενο πως στην πρώτη περίπτωση η καταπόνηση είναι σαφώς μικρότερη, επομένως δεν κάνει κάκο να αλλαχτούν τα λάδια νωρίτερα από το προκαθορισμένο σημείο. Το αντίθετο μάλιστα.
Στο εγχειρίδιο χρήσης του αυτοκινήτου υπάρχει πίνακας, στον οποίο ο κατασκευαστής ορίζει “ειδικές συνθήκες οδήγησης”.
Αναλόγως περίστασης, οι αλλαγές λαδιών ενδέχεται να προγραμματίζονται κάθε 7.500 χιλιόμετρα ή 6 μήνες.
Σε γενικές γραμμές δεν βλάπτει να αλλάζεις τα λάδια νωρίτερα, αλλά έχοντας κατά νου το μέτρο.
Έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στις Η.Π.Α. το 2011, έδειξαν πως το 51% των Αμερικανών θεωρούσαν πως έπρεπε να αλλάζουν λάδια κάθε 5.000 χιλιόμετρα, ανεξαρτήτως κατασκευαστή και μοντέλου!
Σε απλά μαθηματικά, μεταφραζόταν σε επιπλέον 38 εκατομμύρια βαρέλια λαδιού ετησίως! Αντιλαμβάνεσαι πως κάτι τέτοιο δεν αντικατοπτρίζει την σύγχρονη πραγματικότητα, εκτός κι αν μιλάμε για περιστροφικό κινητήρα (Wankel).
Μία αλλαγή λαδιών που θα γίνει στις 10, ή ακόμα και τις 8.000, σε ένα αυτοκίνητο που ταλαιπωρείται στην πόλη είναι πέρα για πέρα καλοδεχούμενη.
Κάτι αντίστοιχο στην επαρχία, είναι υπερβολή.
Προσοχή στις καθυστερήσεις
Το ίδιο ισχύει και για τις απόψεις που υποστηρίζουν πως τα σύγχρονα λάδια είναι τόσο ανθεκτικά, που μπορείς να αργήσεις την αλλαγή για 5-10.000 χιλιόμετρα.
Πράγματι, τα συνθετικά λάδια έχουν αυξήσει θεαματικά τα διαστήματα μεταξύ των service. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, πως είναι και “αθάνατα”.
Αν για οποιοδήποτε λόγο δεν καθίσταται δυνατή η αλλαγή στο προκαθορισμένο όριο, ο κινητήρας δεν θα “σπάσει” επειδή θα χρησιμοποιεί “ηλικιωμένο” λάδι. Φυσικά, όπως και στη συντομότερη αλλαγή, η αποφυγή των υπερβολών είναι δεδομένη.
Το να αλλάξεις τα λάδια στις 17 ή στις 22, αντί για τις 15 ή τις 20.000 αντίστοιχα, δεν είναι ιδιαίτερα επιζήμιο για το μοτέρ.
Καλό είναι να αποφεύγονται οι καθυστερήσεις μεταξύ των service, αλλά αν δεν υπάρχει εναλλακτική δεν χρειάζεται να ζεις με τον φόβο ότι μια μέρα ο κινητήρας θα σταματήσει να λειτουργεί.
Το να “ξεχάσεις” να τα αλλάξεις, όμως, μεταφράζεται σε πρόκληση της τύχης.
Έχουν καταγραφεί περιστατικά, κυρίως σε ιαπωνικά και κορεατικά μοντέλα 20ετίας, που οι ιδιοκτήτες τους αντικαθιστούσαν -και αν- τα λάδια με 10, ή και παραπάνω, χιλιάδες χιλιόμετρα “καπέλο”.
Αντί για 20.000, δηλαδή, πήγαιναν στο συνεργείο στις 35, ακόμα και στις 40.000! Τα εν λόγω αυτοκίνητα, πρακτικά επιζούσαν κατά τύχη πρωτίστως, αλλά και γιατί ήταν απλά στην κατασκευή τους.
Τα -φορτωμένα με τεχνολογία και κινούμενα μέρη- σύγχρονα μοντέλα παρουσιάζονται αρκετά πιο ευαίσθητα και απαιτητικά, όσον αφορά την συνέπεια στην συντήρηση.
Έλεγξε τα λάδια μόνος σου!
Ό,τι και να αποτυπώνεται στα χαρτιά, ωστόσο, αυτοί που θα σου πούνε με ακρίβεια το πότε πρέπει να αλλάξεις λάδια είναι τα χέρια και τα ακροδάκτυλά σου!
Ανοίγουμε την τάπα του λαδιού -πάντα με τον κινητήρα σβηστό- και εξετάζουμε την απόχρωση. Εφόσον διατηρεί μια χρυσαφί απόχρωση, δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας. Ακόμα κι αν δεν φαίνεται ακριβώς σαν καινούργιο, καθώς με την χρήση είναι αναμενόμενη μια πιο σκουρόχρωμη εμφάνιση.
Εάν, όμως, το λάδι είναι “κατάμαυρο” σημαίνει πως πρέπει να επισκεφθείς συνεργείο ή βενζινάδικο άμεσα!
Το ταλαιπωρημένο λάδι χάνει τις ιδιότητές του, λεπταίνοντας το στρώμα που μεσολαβεί μεταξύ των κινούμενων μερών. Αν δεις μαύρο λάδι και το αμελήσεις, αφήνεις τον κινητήρα με ένα λιπαντικό το οποίο εκτελεί σε μειωμένο βαθμό τα καθήκοντά του.
Αυτό σημαίνει πως σε κάποια σημεία, τα κινούμενη μέρη του μοτέρ ενδέχεται να έρθουν σε απευθείας επαφή. Στον θάλαμο καύσης, για παράδειγμα, μπορεί να δημιουργηθούν εστίες προανάφλεξης, τα γνωστά “πειράκια”. Το καύσιμο, δηλαδή, αναφλέγεται πριν το Άνω Νεκρό Σημείο, ατάκτως και ανισομερώς.
Πέρα από την αυξημένη κατανάλωση, καθώς για το ίδιο έργο δαπανάται περισσότερο καύσιμο, ο κινητήρας λειτουργεί σε συνθήκες μερικής/τοπικής υπερθέρμανσης. Αν αφεθεί, δεν θα αργήσει να εξελιχθεί σε ολική. Με ό,τι καταστροφικό συνεπάγεται για την δομή του μοτέρ.
Ακόμα και ολοκαίνουργιο να δείχνει το λάδι, ωστόσο, δεν αποκλείεται να επιφυλάσσει εκπλήξεις!
Πάντα με τον κινητήρα σβηστό, πάρε ένα δείγμα με το δάχτυλό σου και περιεργάσου την υφή του. Αν διαπιστώσεις ένα “κριτσίνισμα”, σημαίνει πως έχει κατακάτσει σκόνη και γενικότερες επικαθίσεις.
Δεν ελλοχεύουν κίνδυνοι ακεραιότητας για τον κινητήρα, όμως η αυξημένη τριβή οδηγεί σε μεγαλύτερη αντίσταση, άρα και επιπλέον δαπάνη σε καύσιμο.
Συμπέρασμα
Δεν είναι κακό να εμπιστεύεσαι τον κατασκευαστή και τις αισθήσεις σου.
Ούτε να προνοείς.
Έχε υπόψιν ένα ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα:
- 10-15.000 χιλιόμετρα για τα πλήρως συνθετικά λάδια
- 5-10 τα μερικώς συνθετικά (synthetic base)
- 5-7.5 τα ορυκτέλαια (mineral, σε πολύ παλιά μεταχειρισμένα)
Το επουσιώδες αφορά στην αποφυγή της αμέλειας.
Το λάδι είναι το πιο σημαντικό υγρό για την λειτουργία του κινητήρα, κατ’ επέκταση και του αυτοκινήτου.
