Manuela Piscini
Για τις μπαταρίες των υβριδικών και των ηλεκτρικών οχημάτων απαιτούνται μεταλλεύματα πρώτης διαλογής, πιο σπάνια από αυτά που απαιτούνται για το ανοξείδωτο ατσάλι. Σε δέκα χρόνια, οι ανάγκες θα έχουν δεκαπλασιαστεί. Η Ευρώπη ήδη σκέφτεται τον τρόπο για να διασφαλίσει τον επαρκή εφοδιασμό της.
Το νικέλιο ήταν παραμελημένο για πολλά χρόνια από τη βιομηχανία, η οποία προτιμούσε το λίθιο και το κοβάλτιο. Ωστόσο, το νικέλιο αποτελεί βασικό στοιχείο για τις μπαταρίες των υβριδικών, των επαναφορτιζόμενων υβριδικών και των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Σύμφωνα με την εξειδικευμένη συμβουλευτική εταιρεία Adamas Intelligence, απαιτούνται κατά μέσο όρο 13 κιλά μεταλλεύματος για τις μπαταρίες ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου ή περισσότερα από 58 κιλά ένυδρου ισοδύναμου θειικού νικελίου. Αυτό τουλάχιστον ίσχυε έως σήμερα. Διότι στην προσπάθειά μας να περιορίσουμε τη ζήτηση για κοβάλτιο, αυξήθηκε η ζήτηση για νικέλιο. Η αύξηση αυτή ήταν της τάξεως του 40% για το έτος 2019, σε σχέση με το 2018. Με το 2018 ως έτος αναφοράς, το οικονομικό δίκτυο Bloomberg αναμένει δεκαπλασιασμό της ζήτησης έως το τέλος της δεκαετίας. Από την πλευρά της, η Roskills (πρωταγωνίστρια στη στρατηγική ανάλυση της εφοδιαστικής αλυσίδας κρίσιμων υλικών), υποστηρίζει ότι η ηλεκτροδότηση των οχημάτων θ’ αποτελέσει τον τομέα με τη μεγαλύτερη αύξηση στη ζήτηση. Από τους συνολικά 92.000 τόνους του 2020, η ζήτηση θα μπορούσε να φτάσει τους 2.600.000 τόνους σε ορίζοντα εικοσαετίας. Με τους 543.000 τόνους να προορίζονται για την Ευρωπαϊκή Ένωση (από 17.000 τόνους το 2020).
ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ
Το πραγματικό πρόβλημα, ωστόσο, είναι άλλο. Το θειικό νικέλιο λαμβάνεται μόνο από καθαρό μετάλλευμα (νικέλιο Κλάσης 1) που εξάγεται σε ορισμένα μόνο ορυχεία. Επιπλέον, τα ορυχεία αυτά βρίσκονται σε περιοχές «δύσκολες» από γεωπολιτικής απόψεως, όπως για παράδειγμα στη Ρωσία. Ή απλά δύσβατες, όπως το βόρειο τμήμα του Καναδά, όπου οι θερμοκρασίες παραμένουν αρκετά κάτω από το μηδέν. Η μεγαλύτερη παραγωγός χώρα νικελίου που χρησιμοποιείται για ανοξείδωτο χάλυβα (απορροφά περίπου 70% της παγκόσμιας παραγωγής) είναι η Ινδονησία. Σύμφωνα με τη Roskills, προκειμένου να αποφευχθεί ένα διαρθρωτικό έλλειμμα στα gigafactories αρχής γενομένης από το 2027, η Ευρώπη θα πρέπει από σήμερα να αρχίσει να «χτίζει» ένα δίκτυο εξωτερικών προμηθευτών και ταυτόχρονα να δημιουργεί μια εσωτερική βιομηχανία ανακύκλωσης. Η ανακύκλωση είναι εξίσου σημαντική και για τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της επεξεργασίας του μεταλλεύματος, η οποία έχει ως αποτέλεσμα μεγάλη ποσότητα από βραχώδη απορρίμματα. Υπάρχει βέβαια και μια πιο ριζοσπαστική προσέγγιση του θέματος. Η δημιουργία τεράστιων φυτειών δέντρων, ικανών να συγκεντρώνουν μεγάλες ποσότητες νικελίου στους κορμούς και τα φύλλα τους. Αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία.