Τα αστικά διόδια και οι ζώνες χαμηλών εκπομπών στις πόλεις μπορούν να σώσουν ζωές, καθώς περιορίζουν σημαντικά την κίνηση των αυτοκινήτων στο κέντρο των πόλεων και μειώνουν την ατμοσφαιρική ρύπανση.
Τα προγράμματα εφαρμόζονται εδώ και χρόνια σε πολλές πόλεις της Ευρώπης, με πολύ καλά αποτελέσματα, αν και αρχικά είχαν σηκώσει θύελλα αντιδράσεων. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν τα αστικά διόδια στο Όσλο και στο Ελσίνκι όπου κατάφεραν αφενός να μειώσουν τους ρύπους και τον θόρυβο στο κέντρο των πόλεων και αφετέρου να περιορίσουν τα τροχαία ατυχήματα εντός πόλεων.
Τα αστικά διόδια που υπάρχουν στην είσοδο μιας αστικής περιοχής γίνονται συνήθως για τη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης, ενώ παράλληλα βελτιώνουν και άλλα θέματα, όπως την ποιότητα του αέρα και τον θόρυβο από τα αυτοκίνητα. Στις περισσότερες πόλεις τα χρήματα που συγκεντρώνονται δαπανώνται για τη βελτίωση των μεταφορών μέσα και γύρω από την πόλη.
Επίσης παρόμοια προγράμματα εντοπίζονται στο Λονδίνο και στη Στοκχόλμη, ενώ ζώνες χαμηλών εκπομπών υπάρχουν στις περιοχές Umweltzonen (Γερμανία), Milieuzones (Ολλανδία), ZCR, Zone à Circulation Restreinte (Γαλλία), Lage-emissiezone (Βέλγιο), Miljøzone (Δανία) και ZTL ambiente (Ιταλία). Στις ζώνες χαμηλών εκπομπών ελέγχονται τα πιο ρυπογόνα οχήματα τα οποία πρέπει να πληρώσουν για να εισέλθουν σε αυτήν.
Αυτές οι ζώνες είναι συχνά το πιο αποτελεσματικό μέτρο που μπορούν να πάρουν οι πόλεις για τη βελτίωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Μειώνουν τις εκπομπές λεπτών σωματιδίων, διοξειδίου του αζώτου και (έμμεσα) του όζοντος. Αυτοί είναι οι τρεις κύριοι ατμοσφαιρικοί ρύποι που προκαλούν ανησυχία στην Ευρώπη και έχει ενεργοποιήσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να πάρει σημαντικές αποφάσεις για τις εκπομπές ρύπων και τα όρια που έχει θέσει στις αυτοκινητοβιομηχανίες. Επίσης, δεν θα πρέπει να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι η συμφόρηση στις πόλεις έχει σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομία και κοστίζει σχεδόν 100 δισεκατομμύρια ευρώ ή 1% του ΑΕΠ της ΕΕ ετησίως.
Τα αστικά οδικά διόδια είναι ένας από τους τρόπους για τη μείωση της κυκλοφορίας και της αποσυμφόρησης της πόλης προκειμένου να διασφαλιστεί ότι εκείνοι που πρέπει να κινηθούν με όχημα μέσα στις συγκεκριμένες ζώνες δεν θα έχουν μποτιλιάρισμα, άρα και αυξημένες εκπομπές ρύπων. Από την άλλη οι πεζοί και οι ποδηλάτες που κυκλοφορούν στις πόλεις με αστικά διόδια όπως στο Όσλο και το Ελσίνκι, είναι πιο ασφαλείς από οπουδήποτε αλλού. Όποιες διαφωνίες και αντιπαραθέσεις υπήρξαν παλιότερα το σίγουρο είναι ότι σε αυτές τις πόλεις έχουν μηδενιστεί τα θύματα μεταξύ πεζών και ποδηλατών. Πέρσι στο Όσλο δεν υπήρξε κανένα θύμα, πλην ενός που έχασε την ζωή του όταν έπεσε σε φράκτη, ενώ μηδενικά ήταν τα αποτελέσματα και στο Ελσίνκι.
Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια γίνεται πολύ μεγάλη προσπάθεια και οι Έλληνες αποκτούν ολοένα και περισσότερη οδική παιδεία. Τα θύματα στην χώρα μας σε σχέση με το 2010 είναι μειωμένα κατά 45%, όμως ο αριθμός των θυμάτων από τροχαία ατυχήματα παραμένει υψηλός και είναι πάνω από τον μέσο όρο της Ευρώπης που είναι 65 θάνατοι ανά 1 εκατομμύριο κατοίκους. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι το 2019 οι χώρες της ΕΕ με τα καλύτερα αρχεία οδικής ασφάλειας ήταν η Σουηδία και η Ιρλανδία, ενώ οι πιο αδύναμες ήταν η Ρουμανία, η Βουλγαρία και η Πολωνία.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
